Plan gospodarki odpadami dla Gminy Sławoborze na lata 2005 - 2007 z perspektywą na lata 2008 - 2015

Urząd Gminy

Poradnik petenta

Nowości w rolnictwie

Wzory formularzy podatkowych

Oferty pracy

Ogłoszenia

Prawo lokalne

Protokoły z posiedzeń

Obwieszczenia

Obwieszczenia

Dane publiczne

Zamówienia publiczne

Przetargi

Plan pracy Rady Gminy i jej Organów

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

GOPS

Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Wiejskich Gminy Sławoborze na lata 2007-2013

Plany rewitalizacji terenów

Ochrona środowiska

Organizacje pozarządowe

Wybory

Lokalna strategia rozwoju

Rejestr Instytucji Kultury

Rejestr Instytucji Kultury

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej

Polityka Ochrony Danych

Plan gospodarki odpadami dla Gminy Sławoborze na lata 2005 - 2007 z perspektywą na lata 2008 - 2015

GMINA SŁAWOBORZE

PLAN GOSPODARKI ODPADAMI

DLA GMINY SŁAWOBORZE

na lata 2005 – 2007 z perspektywą na lata 2008 - 2015

<v:shapetype id=_x0000_t75 stroked="f" filled="f" path="m@4@5l@4@11@9@11@9@5xe" o:preferrelative="t" o:spt="75" coordsize="21600,21600"><v:stroke joinstyle="miter"></v:stroke><v:formulas><v:f eqn="if lineDrawn pixelLineWidth 0"></v:f><v:f eqn="sum @0 1 0"></v:f><v:f eqn="sum 0 0 @1"></v:f><v:f eqn="prod @2 1 2"></v:f><v:f eqn="prod @3 21600 pixelWidth"></v:f><v:f eqn="prod @3 21600 pixelHeight"></v:f><v:f eqn="sum @0 0 1"></v:f><v:f eqn="prod @6 1 2"></v:f><v:f eqn="prod @7 21600 pixelWidth"></v:f><v:f eqn="sum @8 21600 0"></v:f><v:f eqn="prod @7 21600 pixelHeight"></v:f><v:f eqn="sum @10 21600 0"></v:f></v:formulas><v:path o:connecttype="rect" gradientshapeok="t" o:extrusionok="f"></v:path></v:shapetype>

Lipiec 2005r.

SPIS TREŚCI

1	WSTĘP
	1.1	Przedmiot i zakres opracowania
	1.2	Podstawa formalna opracowania
		1.2.1		Cel
		1.2.2		Podstawy prawne i merytoryczne opracowania
2	POLITYKA, CELE I ZADANIA W GOSPODARCE ODPADAMI
	2.1	Polityka, cele i zadania planu gospodarki odpadami dla powiatu świdwińskiego
		2.1.1		Ogólna polityka i strategia
		2.1.2		Cele w planowaniu gospodarki odpadami
		2.1.3		Cele i zadania do realizacji w ramach planu gospodarki odpadami powiatu świdwinskiego, wynikające z planu gospodarki odpadami w województwie zachodniopomorskim
		2.1.4		Cele i zadania do realizacji w ramach planu gospodarki odpadami powiatu świdwinskiego, wynikające z programu ochrony środowiska w województwie zachodniopomorskim
		2.1.5		Cele i zadania do realizacji w ramach planu gospodarki odpadami powiatu świdwinskiego, wynikające ze strategii rozwoju powiatu świdwińskiego
	2.2	Cele i zadania dla gminy Sławoborze
		2.2.1		Cele i zadania na poziomie gmin
		2.2.2		Opis celów
				2.2.2.1	Cel 1	Zapobieganie powstawaniu odpadów
				2.2.2.2	Cel 2	Kompleksowe uporządkowanie gospodarki odpadami komunalnymi
				2.2.2.3	Cel 3	Recykling i odzysk odpadów opakowaniowych
				2.2.2.4	Cel 4	Zwiększenie stopnia przetwarzania i wykorzystania odpadów ściekowych
				2.2.2.5	Cel 5	Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych

3	INFORMACJE OGÓLNE
	3.1	Ogólna charakterystyka gminy
	3.2	Ukształtowanie terenu
	3.3	Budowa geologiczna
	3.4	Hydrogeologia
	3.5	Struktura użytkowa ziemi
	3.6	Infrastruktura gospodarcza
	3.7	Leśnictwo
	3.8	Przemysł
	3.9	Demografia
4	ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI
	4.1	Rodzaj i ilość wytwarzanych odpadów
		4.1.1		Odpady komunalne
				4.1.1.1	Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych
				4.1.1.2	Ilość frakcji odpadów komunalnych
				4.1.1.3	Odpady wielkogabarytowe
				4.1.1.4	Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych.
				4.1.1.5	Skład odpadów komunalnych
					4.1.1.5.1		Skład i ilości jednostkowe odpadów komunalnych w powiecie Świdwińskim
		4.1.2		Skład morfologiczny odpadów komunalnych
		4.1.3		Odpady z oczyszczalni ścieków
				4.1.3.1	Prognozowanie zmiany w zakresie osadów ściekowych
		4.1.4		Odpady medyczne
		4.1.5		Odpady azbestowe
5	DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI
	5.1	Gospodarka odpadami komunalnymi poprzez ich selektywny zbiór
		5.1.1		Założenia ogólne systemu
		5.1.2		Segregacja na grupy i frakcje
		5.1.3		Sposoby pozyskiwania odpadów
				5.1.3.1	Odpady nadające się do ponownego wykorzystania
					5.1.3.1.1		Surowce wtórne
					5.1.3.1.2		Odpady organiczne
					5.1.3.1.3		Obuwie i odzież
					5.1.3.1.4		Sprzęt RTV i AGD
					5.1.3.1.5		Meble
					5.1.3.1.6		Gruz budowlany
					5.1.3.1.7		Odpady niebezpieczne
		5.1.4		Utrzymanie w czystości terenów zielonych i leśnych
		5.1.5		Etapy wprowadzenia zbiorki selektywnej
		5.1.6		Rekultywacja składowiska odpadów w Lepinie
	5.2	Edukacja w zakresie gospodarki odpadami
		5.2.1		Działania zmierzające do poprawy „świadomości ekologicznej” wśród mieszkańców
		5.2.2		Kampania odpadowa – planowanie strategii
		5.2.3		Cele informowania społecznego
6	PROJEKTOWANY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI
	6.1	Prognoza zmian wytwarzanych odpadów
	6.2	Proponowany model funkcjonowania gospodarki w gminie Sławoborze
		6.2.1		Zakres systemu
				6.2.1.1	Samoobsługowe punkty zdawcze
	6.3	System selektywnego gromadzenia odpadów
		6.3.1		Gromadzenie Zmieszonych Odpadów Balastowych
		6.3.2		Skrócona analiza systemów selektywnego gromadzenia odpadów
		6.3.3		Odpady opakowaniowe i surowce
		6.3.4		Zbiórka odpadów ulegających biodegradacji
		6.3.5		Odpady wielkogabarytowe
		6.3.6		Odpady niebezpieczne
7	SZACUNKOWE KOSZTY INWESTYCYJNE I EKSPLOATACYJNE
	7.1	Koszty inwestycyjne
	7.2	Koszty eksploatacyjne
		7.2.1		Koszty eksploatacyjne przyszłego systemu zbiórki, transportu i składowania odpadów komunalnych
8	HARMONOGRAM DZIAŁAŃ
	8.1	Harmonogram działań długoterminowych 2005 - 2015
	8.2	Harmonogram działań krótkoterminowych 2005 - 2007
		8.2.1		Roczne koszty funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów
9	SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW
10	ANALIZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
11	STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
	11.1		Wprowadzenie
	11.2		Zawartość Planu
	11.3		Ogólna charakterystyka gminy
	11.4		Cele i zadania dla przyszłej gospodarki odpadami
	11.5		Ogólna charakterystyka niektórych rodzajów odpadów komunalnych
	11.6		Aktualny stan gospodarki odpadami
	11.7		Prognozowanie zmian w zakresie gospodarki odpadami
	11.8		Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami
	11.9		Projektowany system gospodarki odpadami
	11.10		Szacunkowe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne
	11.11		Harmonogram realizacji zadań
	11.12		System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów
	11.13		Analiza oddziaływania projektu planu gospodarki odpadami na środowisko
12	ZAŁACZNIKI
	12.1		Literatura
	12.2		Spis tabel
	12.3		Najczęściej stosowane skróty, jednostki miary
	12.4		Ogólna charakterystyka niektórych rodzajów odpadów

1. WSTĘP

1.1. Przedmiot i zakres opracowania

Przedmiotem opracowania jest „Plan gospodarki odpadami dla Gminy Sławoborze”. Niniejsze opracowanie prezentuje szeroko rozumianą problematykę gospodarki odpadami, obejmującą powstawanie, selektywne gromadzenie, odzysk i unieszkodliwianie odpadów powstających na terenie Gminy Sławoborze.

W Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 roku w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami zapisano, że gminny plan gospodarki odpadami określa:

1) Aktualny stan gospodarki odpadami, w tym:

a) rodzaj, ilość i źródła powstawania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne,

b) rodzaj, ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku,

c) rodzaj, ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania,

d) istniejące systemy zbierania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne,

e) rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do odzysku i unieszkodliwiania wszystkich odpadów, w szczególności innych niż niebezpieczne,

f) wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne,

g) prognozę zmian w zakresie gospodarki odpadami, w tym również wynikające ze zmian demograficznych i gospodarczych;

2) propozycję działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym zawierające:

a) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów,

b) działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,

c) działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne,

d) opis planu redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów,

e) opis sposobu realizacji planu zamykania instalacji, w szczególności składowisk odpadów i spalarni odpadów, nie spełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub jest nieuzasadniona z przyczyn ekonomicznych.

3) charakterystykę projektowanego systemu gospodarki odpadami, w szczególności gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne, w tym odpadami komunalnymi, uwzględniający ich zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie;

4) określenie szacunkowych kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych proponowanego systemu, w tym szacunkowe koszty realizacji poszczególnych działań oraz sposoby finansowania realizacji zamierzonych celów;

5) określenie systemu monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalającego na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami.

1.2. Podstawa formalna opracowania

1.2.1. Cel

Obowiązek opracowania Planów Gospodarki Odpadami (PGO) wprowadzono w ustawie o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. 2001.62.628 z późniejszymi zmianami). Mają one stanowić część programów ochrony środowiska. Służą one osiągnięciu celów wyznaczonych w polityce ekologicznej państwa, a na poziomie wykonawczym utworzeniu w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń przeznaczonych do odzysku oraz unieszkodliwienia wytwarzanych odpadów.

Niniejszy „Plan” powstał przy współpracy przedstawicieli administracji i samorządu gminy Sławoborze. Gminny Plan jest elementem składowym Powiatowego, Wojewódzkiego i Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, które są planami realizacji polityki państwa w tym zakresie. Tak więc generalnym celem „Planu” jest realizacja zasad gospodarowania odpadami określonymi w kraju, a także w Unii Europejskiej.

Sporządzenie „Planu” pozwoli na usystematyzowanie działań zapewniających minimalizację wytwarzania odpadów oraz wdrożenie nowoczesnej, zgodnej z wymaganiami ochrony środowiska, organizacji ich odzysku i unieszkodliwiania.

Kolejnym celem, jaki będzie realizowany w oparciu o „Plan....” jest likwidacja skutków i zagrożeń wynikających z nieprawidłowości gospodarowania odpadami w przeszłości.

Głównym celem opracowanej koncepcji jest spełnienie wymogów prawnych wynikających z zapisów aktów prawnych prawa polskiego, prawa lokalnego oraz planów wyższego szczebla to jest: Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (M.P.03.11.159), Planu Gospodarki Odpadami w Województwie zachodniopomorskim oraz Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami w Powiecie Świdwińskim.

1.2.2. Podstawy prawne i merytoryczne opracowania

Podstawą opracowania niniejszego planu jest umowa zawarta z gminą Sławoborze. Podstawę prawną niniejszego opracowania stanowią między innymi następujące akty prawne:

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. 2001 Nr 62, poz. 628 z późniejszymi zmianami);
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 1996 Nr 132, poz. 622 z późniejszymi zmianami);

§ Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. u. 1990 Nr 16, poz. 95 późniejszymi zmianami);

§ Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. 1997 Nr 9, poz. 43 późniejszymi zmianami);

§ Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2001 Nr 62, poz. 627 późniejszymi zmianami);

§ Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. 2001 Nr 100, poz. 10850;

§ Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. 2001 Nr 32, poz. 638);

§ Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej (Dz. U. 2001 Nr 63, poz. 639);

§ Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2003 Nr 80, poz. 717);

§ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. 1998 Nr 145, poz. 942);

§ Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy wykorzystaniu osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe (Dz. U. 1999 Nr 72, poz. 813);

§ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 2002 Nr 112, poz. 1206);

§ Dyrektywa 99/31EEC z 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów;

§ Dyrektywa Rady 75/442/EEC z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów znowelizowana dyrektywą rady 91/156/EEC, dyrektywą Rady 91/692/EEC oraz decyzją Komisji 96/350/EEC.

Ponadto plan gospodarki odpadami dla Gminy Sławoborze opracowano w oparciu o takie podstawowe dokumenty i materiały źródłowe, jak:

1) Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010, Warszawa, grudzień 2002 r.;

2) Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002 – 2010, Warszawa, grudzień 2002 r.;

3) Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, Ministerstwo Środowiska, 28 października 2003 r. (M.P. z 2003 r. nr 11, poz. 159);

4) Program Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, październik 2002 r.;

5) Plan gospodarki odpadami w Województwie Zachodniopomorskim, Szczecin, czerwiec 2003 r.;

6) Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2015, Szczecin 2000 r.;

7) Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Świdwińskiego, grudzień 2003 r.;

8) Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Świdwińskiego, grudzień 2003 r.;

9) Rocznik Statystyczny Województwa Zachodniopomorskiego 2003;

10) Rocznik Statystyczny Województwa Zachodniopomorskiego 2002;

11) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sławoborze;

12) Ocena rozwiązań projektowych przyjętych dla rekultywacji składowiska odpadów komunalnych w m. Sławoborze, Gm. Sławoborze.;

13) Projekt rekultywacji składowiska odpadów komunalnych w miejscowości Sławoborze, Gm. Sławoborze;

14) Inne materiały źródłowe.

2. POLITYKA, CELE I ZADANIA W GOSPODARCE ODPADAMI

2.1. Polityka, cele i zadania planu gospodarki odpadami dla powiatu świdwińskiego[1]

Polityka, cele i zadania wykorzystane przy tworzeniu „Planu” dla powiatu świdwińskiego zawierają ogólne zasady, które są zgodne z polityką, celami i zadaniami, zawartymi w planie wojewódzkim.

Ogólne zasady obejmują następujące elementy:

2.1.1 Ogólna polityka i strategia

Cele gminnego planu gospodarki odpadami winny umożliwić:

§ Spełnienie obowiązków wynikających z prawodawstwa narodowego oraz z wojewódzkiego i powiatowego planu gospodarki odpadami;

§ Spełnienie wymagań prawnych UE;

§ Ustanowienie podstawy dla współpracy między gminami powiatu świdwińskiego w gospodarce odpadami.

Ogólna polityka planowania gospodarki odpadami opierać się będzie na pięciu zasadniczych regułach gospodarki odpadami, zawartych w ustawie o odpadach:

1. Hierarchia w gospodarce odpadami: Strategie gospodarki odpadami muszą, w pierwszym rzędzie, mieć na celu zapobieganie powstawaniu odpadów oraz redukowanie ich szkodliwości. Tam, gdzie nie jest to możliwe, surowce z odpadów powinny być używane ponownie, odzyskiwane lub używane jako źródło energii. W ostateczności odpady powinny być bezpiecznie unieszkodliwiane.

2. Samowystarczalność na poziomie unijnym i – w miarę możliwości - na poziomie państw członkowskich: Państwa członkowskie muszą utworzyć, we współpracy z innymi państwami członkowskimi, zintegrowaną i adekwatną sieć zakładów utylizacji odpadów.

3. Najlepsza dostępna technika nie pociągająca za sobą nadmiernych kosztów (ang. BAT): Emisja do środowiska z instalacji powinna być zredukowana tak, jak tylko to jest możliwe, w najbardziej efektywny ekonomicznie sposób.

4. Bliskość: Odpady powinny być usuwane możliwie najbliżej źródła ich powstawania.

5. Odpowiedzialność producenta: Podmioty gospodarcze, a zwłaszcza wytwórcy produktów, muszą być zaangażowane w ideę zamknięcia cyklu życia substancji, komponentów i produktów, pochodzących z ich produkcji, w czasie ich użytkowania, do momentu, w którym staną się odpadem. Odpowiedzialność producentów jest możliwa do regulacji głównie poprzez strategie oraz prawodawstwo na poziomie krajowym.

2.1.2. Cele w planowaniu gospodarki odpadami

Plan Gospodarki Odpadami w Województwie Zachodniopomorskim zakłada, że do końca 2006 roku, wszyscy mieszkańcy województwa winni zostać objęci usługami odbioru odpadów.

W związku z tym, analogicznie wszyscy mieszkańcy powiatu świdwińskiego powinni zostać objęci usługami odbioru odpadów do końca wspomnianego roku 2006.

Plan wojewódzki, określa następujące cele dotyczące maksymalnych ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, trafiających na składowiska:

· 75% do 2010 w porównaniu do poziomu z 1995 r;

· 50% do 2013 w porównaniu do poziomu z 1995 r;

· 35% do 2020 w porównaniu do poziomu z 1995 r;

· odzysk: 50% do 60%;

· recykling: 25% do 45%, z minimum 15% wagowych, dla każdego materiału opakowaniowego.

Cel dla recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych, to:

· odzysk: 50% do 60%;

· recykling: 25% do 45%, z minimum 15% wagowych, dla każdego materiału opakowaniowego.

Określone cele recyklingu są także ustalone dla materiałów:

· 60% dla szkła;

· 55% dla papieru i kartonu;

· 50% dla metalu;

· 20% dla tworzyw sztucznych (tylko recykling mechaniczny i chemiczny).

2.1.3 Cele i zadania do realizacji w ramach planu gospodarki odpadami powiatu świdwińskiego, wynikające z planu gospodarki odpadami w województwie zachodniopomorskim

Tabela nr 1

Rok	Zadanie	Odpowiedzialne jednostki
2003	Poglądy ekologiczne składowisk odpadów komunalnych. Decyzje w sprawie zamknięcia, modernizacji lub dalszego funkcjonowania składowisk.	WIOŚ, Operator składowiska,
2003	Rejestracja organizacji zbiórki odpadów opakowaniowych, realizacja działań związanych ze spełnieniem obowiązków w zakresie recyklingu, zbiórki opłat za recykling, oraz ich redystrybucja ze statutem.	Przedsiębiorcy
2002-2015	Kampanie na rzecz społecznej świadomości w zakresie gospodarki odpadami, działania informacyjne i edukacyjne dotyczące odpadów opakowaniowych, działania informacyjne i edukacyjne dotyczące wdrożenia systemu zbierania i przetwarzania danych, lokalne kampanie informacyjne dla społeczeństwa.	Gminy, Powiat, NGOS
2003	Przygotowanie powiatowego planu gospodarki odpadami	Zarząd Powiatu
2003-2004	Przygotowanie gminnych planów gospodarki odpadami	Gminy
2003-2004	Koordynacja planów gospodarki odpadami na dwóch poziomach administracji w powiecie, obejmująca przegląd planów przygotowanie opinii zgodnie z ustawą o odpadach	Zarząd Powiatu, Gminy
2003-2006	Stworzenie związków gmin, z których każdy obejmowałby co najmniej 150 tys. mieszkańców i organizacja uczestnictwa sektora prywatnego w gospodarce odpadami. Decydenci w gminach musza uzyskać więcej informacji dotyczących potrzeby stworzenia dużych związków współpracy międzygminnej w celu spełnienia wymagań dotyczących gospodarki odpadami.	Zarząd Powiatu, Gminy
2003-2007	Stworzenie takich systemów zbiórki, aby 100% mieszkańców było objętych systemem zorganizowanej zbiórki odpadów komunalnych.	Zarząd Powiatu, Gminy
2003-2015	Stworzenie takich systemów zbiórki w celu realizacji celów w zakresie recyklingu i odzysku dla odpadów opakowaniowych i biodegradowanych z opłat za produkty i opłat recyklingowych, np.: zwykłą zbiórkę + centra recyklingu dla domów jednorodzinnych w obszarach miejskich, zwykłą zbiórkę + centra recyklingu + kontenery do selektywnej zbiórki dla gospodarstw domowych w domach wielorodzinnych na obszarach miejskich oraz podwójna zbiórka w latach 2010-2015 dla około 50% gospodarstw domowych, zwykłą zbiórkę + centra recyklingu dla gospodarstw wiejskich; zatem tylko zwykła zbiórka w okresie 2003-2006 dla około 50% gospodarstw domowych; zwykłą zbiórkę do kontenerów + zbiórkę surowców wtórnych do kontenerów od zakładów przemysłowych z odpadami komunalnymi; zatem tylko zwykła zbiórka do kontenerów w okresie 2003-2006 dla około 50% odpadów komunalnych od zakładów przemysłowych.	Powiat, Gminy oraz producenci i importerzy opakowań
2003-2015	Organizacja gospodarki odpadami opakowaniowymi obejmująca selektywną zbiórkę finansowaną z opłat za produkty i za recykling. Zawarcie umów z organizacjami zbierającymi.	Gminy, Przedsiębiorcy
2003-2009	Zamknięcie i zakończenie eksploatacji składowisk, które nie spełniają wymagań.	Powiat, WIOŚ
2003-2012	Budowa, modernizacja i rozbudowa okręgowego składowiska (Wardy Górny), zgodnie ze standardami i wymaganiami.	Powiat, Gminy
2003-2006	Stworzenie systemów unieszkodliwiania i odzysku do obsługi materiałów zbieranych do recyklingu i odzysku.	Powiat
2003-2006	Rozwój systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych: działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów wielkogabarytowych na poziomie 20% w 2006 r. instalacja linii odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych o gruzu o odpowiedniej wydajności.	Powiat i gminy
2003-2006	Rozwój systemu zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych (gruzu): działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów budowlanych i gruzu na poziomie 15% w 2006 r. instalacja linii odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych i gruzu o odpowiedniej wydajności.	Powiat i gminy
2003-2006	Rozwój systemu zbiórki w celu zmniejszenia udziału odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych; działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów niebezpiecznych na poziomie 15% w 2006 r. organizacja unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w istniejących obiektach w województwie lub w obiektach poza województwem.	Powiat i gminy
2009-2015	Stopniowa rozbudowa okręgowego składowiska odpadów w celu zapewnienia niezbędnej pojemności	Powiat, gminy
2007-2015	Rozwój systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych; działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów wielkogabarytowych na poziomie 50% w 2010 r. i 70% 2015 r., instalacja linii unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych o odpowiedniej wydajności.	Powiat i gminy
2007-2015	Rozwój systemu zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych (gruzu); działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych (gruzu) na poziomie 40% w 2010 r. i 60% 2015 r., instalacja linii odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych i rozbiórkowych (gruzu) o odpowiedniej wydajności.	Powiat i gminy
2007-2015	Rozwój systemu zbiórki w celu zmniejszenia udziału odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych; działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów niebezpiecznych na poziomie 50% w 2010 r. i 80% w 2015 r. organizacja unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w istniejących obiektach w województwie lub w obiektach poza województwem.	Powiat i gminy

2.1.4 Cele i zadania do realizacji w ramach planu gospodarki odpadami powiatu świdwińskiego, wynikające z programu ochrony środowiska województwa zachodniopomorskiego

Tabela nr 2

Lp.	Zadania	Opis przedsięwzięcia	Jednostki, podmioty realizujące	Okres realizujący	Źródła finansowania	Podział realizacji zadań
1 2	Opracowanie planów	opracowanie powiatowego planu gospodarki odpadami – 1 plan	powiat	2003	Środki własne, PFOŚiGW	C
	Opracowanie planów	opracowanie gminnych planów gospodarki odpadami – 6 planów	gminy	2003-2004	Środki własne, PFOŚiGW, GFOŚiGW	C
	Opracowanie programów	opracowanie programu doskonalenia kadr i rozpoczęcie szkoleń; opracowanie kompleksowego programu edukacji ekologicznej mieszkańców w zakresie gospodarki odpadami	Zarząd powiatu, gminy, organizacje pozarządowe	2003-2006	Środki własne, środki pomocowe, WFOŚiGW, PFOŚiGW, GFOŚiGW	A,B,C
	Opracowanie programów	opracowanie pakietów edukacyjnych dla gmin	Powiat, gminy, organizacje pozarządowe	2004-2006	Środki pomocowe, WFOŚiGW, PFOŚiGW, GFOŚiGW	C
3	Selektywna zbiórka odpadów	wyposażenie w pojemniki do selektywnej zbiórki w tym na odpady ulegające biodegradacji wyposażenie domów jednorodzinnych w kompostowniki	Gminy, przedsiębiorstwa, właściciele posesji	2003-2006	Środki własne, środki przedsiębiorstw, środki pomocowe, AMiRR AWRSP PFOŚiGW, GFOŚiGW	B,C
		pomoc w tworzeniu zakładów do przetwarzania odpadów	Gminy, powiat	2003-2006	Środki własne, fundusze pomocowe, WFOŚiGW, PFOŚiGW, GFOŚiGW	A,B,C
		wyposażenie w sprzęt transportowy	Przedsiębiorstwa komercyjne, zakłady	2003-2006	Środki własne, PFOŚiGW,	B,C
4	Utworzenie bazy danych	utworzenie wojewódzkiej bazy danych z zakresu opłat za odpady, wdrożenie ewidencji opakowań w przedsiębiorstwach, opracowanie i wdrożenie strony internetowej forum opady	Zarząd województwa, przedsiębiorstwa, powiat	2003-2004	Środki budżetowe, Środki własne Przedsiębiorstw DANCEE	AB
		wdrażanie norm ISO 1400 i EMAS, opracowanie , zastosowanie zachęt dla podmiotów posiadających certyfikaty	Firmy komercyjne, Urząd Marszałkowski	2003-2006	Środki własne, środki pomocowe	B
		wprowadzenie nowych technologii (BAT), wdrażanie dyrektywy IPPC, wdrażanie idei „czystej produkcji”	Firmy komercyjne, Urząd Marszałkowski	2003-2006	Środki własne, środki pomocowe DANCEE	B
5	Zamykanie składowisk odpadów	opracowanie programu kwalifikacji i pierwszeństwa w zamykaniu rekultywacji składowisk	Zarząd województwa WIOŚ	2003-2004	Środki budżetowe, WFOŚiGW	A
		opracowanie planów zamknięcia składowisk nie spełniających wymogów prawa	Operatorzy składowisk, gminy	2003-2006	Środki własne, PFOŚiGW, GFOŚiGW Środki pomocowe, AMiRR, AWRSP	B
		opracowanie dokumentacji projektowej rekultywacji składowisk	Operatorzy składowisk, gminy	2004-2006	Środki własne, PFOŚiGW, GFOŚiGW Środki pomocowe, AMiRR AWRSP	B
		wykonanie rekultywacji składowisk nieczynnych	Operatorzy składowisk, gminy	2004-2006	Środki własne, PFOŚiGW, GFOŚiGW Środki pomocowe, AMiRR, AWRSP	B
6	Monitoring składowisk Dostosowanie składowisk	wyposażenie składowisk w niezbędne instalacje służące do prowadzenia monitoringu przeprowadzenie kontroli realizacji zadań w zakresie monitoringu	Operatorzy składowisk WIOŚ	2005-2006	Środki własne; GFOŚIGW	B
		§ prowadzenie monitoringu	Operatorzy składowisk WIOŚ	2003-2005	Środki własne, WFOŚiGW, PFOŚiGW, GFOŚiGW	B
		§ wyposażenie składowisk w niezbędny sprzęt; § kontrola stanu wyposażenia	Operatorzy składowisk WIOŚ	2003-2005	Środki własne, WFOŚiGW, PFOŚiGW, GFOŚiGW	B
		§ dostosowanie składowisk do wymagań; § kontrola dostosowania	Operatorzy składowisk WIOŚ	2003-2006	Środki własne, WFOŚiGW, PFOŚiGW, GFOŚiGW	B
7	Budowa zakładów unieszkodliwiania odpadów	§ budowa, rozbudowa i modernizacja (Wardyń Górny) ZUO	Przedsiębiorstwo, powiat	2003-2006	Środki pomocowe i fundusze, środki własne i budżetowe	B,C
8	Tworzenie punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych	§ utworzenie GPZON-w 6 gminach	gminy	2004-2006	Środki pomocowe i fundusze, środki własne i budżetowe	C
	Budowa zakładów przetwarzania odpadów i wdrażanie systemu recyklingu odpadów w tym opakowań	§ budowa lub rozbudowa zakładów przetwarzania odpadów, w tym: - tworzyw sztucznych, - papieru i tektury, - elektronicznych, - opon samochodowych, - żużli i popiołów, - gruzu, - wielkogabarytowych, - szkła, - olejów odpadowych, - pozostałych wg katalogu odpadów	Firmy komercyjne, Gminy, powiat	2003-2006	Środki własne, środki pomocowe, WFOŚiGW, NFOŚiGW PFOŚiGW, GFOŚiGW Mirr AWRSP Środki budżetowe	B,C

Przypisy

A. zadania własne województwa (pod zadaniami własnymi należy rozumieć te przedsięwzięcia, które będą finansowane w całości lub częściowo ze środków budżetowych i pozabudżetowych będących w dyspozycji samorządu województwa),

B. zadania koordynowane (pod zadaniami koordynowanymi należy rozumieć pozostałe zadania związane z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych, które są finansowane ze środków przedsiębiorstw oraz ze środków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla centralnego, bądź instytucji działających na terenie województwa ale podległych bezpośrednio organom centralnym, część tych zadań może być koordynowana przez organy samorządu wojewódzkiego,

C. zadania realizowane przez inne niż wojewódzkie organy samorządu terytorialnego, w tym związki komunalne – wytyczne do powiatowych programów ochrony środowiska.

2.1.5 Cele i zadania do realizacji w ramach planu gospodarki odpadami powiatu

świdwińskiego, wynikające ze strategii rozwoju powiatu świdwińskiego

Tabela nr 3

ZACHOWANIE I OCHRONA WALORÓW ŚRODOWISKA NATURALNEGO POWIATU ŚWIDWIŃSKIEGO
Cele pośrednie	Cele operacyjne
Podniesienie poziomu świadomości ekologicznej społeczeństwa	· wdrażanie systemu edukacji ekologicznej, · stworzenie sieci monitoringu dynamiki stanu czystości wód, gleby i powietrza
Dążenie do racjonalnej gospodarki odpadami	· stworzenie systemu selektywnego zbioru odpadów komunalnych opartego na wielokrotnym wykorzystaniu surowców wtórnych, · utworzenie ponadgminnego, powiatowego zakładu kompleksowej utylizacji odpadów (składowisko z sortownią odpadów oraz kompostownią odpadów organicznych, rozwiązujące, m.in. problem z narastającą ilością powstających osadów pościelowych, możliwość wykorzystania kompostu w rolnictwie, ogrodnictwie i szkółkarstwie, · likwidacja nielegalnych składowisk odpadów, · likwidacja mogilników, · rekultywacja nie eksploatowanych wysypisk
Poprawa czystości wód, gleb i powietrza	wzmożenie kontroli zakładów intensyfikacja działań administracyjnych mających na celu zminimalizowania ich szkodliwego wpływu na środowisko likwidacja nieczynnych otworów studziennych, stanowiących potencjalne zagrożenie zanieczyszczenia wód podziemnych, modernizacja obiektów gospodarki wodno-ściekowej, likwidacja eternitowych pokryć dachowych, kanalizacja pozostałych miejscowości powiatu połączona z likwidacja zbiorników bezodpływowych.

2.2 Cele i zadania dla gminy Sławoborze

2.2.1 Cele i zadania na poziomie gmin

Bezpośrednią podstawą do opracowania gminnych planów gospodarki odpadami na terenie województwa zachodniopomorskiego stanowią zapisy w Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami w Powiecie Świdwińskim, Planie Gospodarki Odpadami w województwie Zachodniopomorskim, w wytycznych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (M.P. 2003.11.159) w II Polityce Ekologicznej Państwa, a także w Polityce Ekologicznej Państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010 uchwalonej dnia 8 maja 2003 r. i opublikowanej dnia 18 czerwca 2003 r. w Monitorze Polskim (M.P. 2003.33.433).

Przedstawione w komentowanych dokumentach ramy formalno – prawne opracowania określają podstawowe cele i zadania względem proponowanych rozwiązań systemowych i organizacyjnych.

Szczegółowe cele i zadania na poziomie gmin, wynikające z założeń przyjętych w dokumentach wyższego rzędu, przedstawiają się następująco:

„Zakres zadań dotyczących rodzajów odpadów określony na szczeblu krajowym, powinien być odzwierciedlony w zadaniach na szczeblu lokalnym.

Polityka i cele w zakresie gospodarki odpadami na szczeblu gminy powinny być zgodne z polityką i celami ustalonymi w tym zakresie na szczeblu krajowym, wojewódzkim i powiatowym.

Realizacja zadań dla poszczególnych grup odpadów pomimo, że jest procesem powtarzającym się, to wymaga uwzględnienia na szczeblu gmin szeregu uwarunkowań, m.in. takich jak:

ü dostępne instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów;

ü dostępne metody i systemy organizacji odzysku recyklingu;

ü względy ekonomiczne;

ü mechanizmy kontrolne;

ü aktualny stan zainwestowania w infrastrukturę w zakresie gospodarki odpadami;

ü dostępność dla lokalnych społeczności do różnych form edukacji ekologicznej;

ü aktywne uczestnictwo społeczeństwa w ograniczaniu powstawania odpadów i ich selektywnej zbiórki.

Podstawowe zasady, jakich należy przestrzegać w gminach w zakresie gospodarki odpadami to:

1) ograniczenie (minimalizacja) powstawania odpadów;

2) odzysk surowców wtórnych, głownie poprzez ich selektywną zbiórkę u „źródła” ich powstawania;

3) zbiórka odpadów obejmująca wszystkich mieszkańców gminy;

4) właściwe zagospodarowanie i unieszkodliwianie odpadów.

Główny cel gospodarki odpadami to ochrona środowiska i ograniczenie negatywnego ich oddziaływania na zdrowie ludzi.

Podstawowe zadania gminy w zakresie gospodarki odpadami to:

- wybór firm świadczących usługi wywozu odpadów;

- nadzór nad zakresem i jakością usług świadczonych przez firmy wywozowe;

- organizacja i koordynacja systemu selektywnej zbiórki odpadów z rozdziałem na odpady zmieszane i surowce wtórne;

- organizacja i koordynacja systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych;

- organizacja i koordynacja systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych poprzez gminne punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) – co najmniej jeden w gminie;

- prowadzenie akcji informacyjnej i edukacyjnej;

- finansowanie m.in. poprzez pozyskiwanie środków z poza gminy oraz stymulowanie wdrażania nowoczesnych metod gospodarowania odpadami.

W gminnym planie gospodarki odpadami należy wyznaczyć oprócz zadań ilościowych, także zadania jakościowe, które będą miały na celu poprawę stosowanych systemów gospodarki odpadami. Zadania te na szczeblu gminy powinny być określone precyzyjnie i z dużą szczegółowością oraz powinny uwzględniać terminy czasowe ich realizacji:.

W Krajowym planie gospodarki odpadami założono, że do końca 2006 roku wszyscy mieszkańcy powinni być objęci usługami odbioru odpadów. W niniejszym „Planie” zakłada się również objęcie usługą odbioru odpadów wszystkich mieszkańców gminy Sławoborze.

Przewidywany rozwój usług odbioru odpadów na obszarach miejskich i wiejskich, opracowany na podstawie KPGO, został określony w PGOWZ. W planie tym określono również cele dotyczące maksymalnych ilości odpadów komunalnych, ulegających biodegradacji i trafiających na składowiska oraz cele recyklingu dla materiałów: szkoło, papier i karton, metale, tworzywa sztuczne. Proponuje się, aby takie same poziomy recyklingu i odzysku odpadów, jakie określono w PGOWZ, przyjąć dla gminy Sławoborze.

2.2.2 Opis celów

Strategiczne cele w gospodarce odpadami w gminie Sławoborze

Cel 1	Zapobieganie w powstawaniu odpadów
Cel 2	Kompleksowe uporządkowanie gospodarki odpadami komunalnymi
Cel 3	Recykling i odzysk odpadów opakowaniowych
Cel 4	Zwiększenie stopnia przetwarzania i wykorzystania odpadów ściekowych
Cel 5	Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych

2.2.2.1 Cel 1 – Zapobieganie powstawania odpadów

Priorytety:

1) Redukcja wytwarzanych odpadów

2) Zwiększenie poziomu odzysku odpadów

3) Segregacja różnych rodzajów odpadów w celu ułatwienia ponownego ich wykorzystania

4) Modyfikacja istniejących instalacji w celu dostosowania ich do technologii BAT

5) Recykling i ponowne użycie odpadów

Działania:

1) Realizacja przedsięwzięć zapobiegawczych, redukujących ilości odpadów w gospodarstwie domowym

2) Utworzenie w gminie w ramach powiatowego planu gospodarki odpadami, systemu umożliwiającego wzrost corocznego odzysku surowców co najmniej 30% do roku 2007 roku i o 75% do roku 2012 (w stosunku do roku 2000)

3) Prowadzenie działań szkoleniowo-edukacyjnych

4) Prowadzenie systematycznych działań mających na celu eliminację źródeł wycieków i rozlewów

5) Instalowanie urządzeń umożliwiających ograniczenie powstawania odpadów

6) Wdrażanie technologii pozwalającej na zwiększenie recyklingu lub ponownego użycia odpadów

7) Unowocześnienie procesów produkcyjnych

8) Stosowanie najlepszych dostępnych technologii (BAT – Best Available Technology)

9) Automatyzowanie procesów technologicznych tam, gdzie jest to możliwe

10) Wdrażanie tzw. Recyklingu wewnętrznego (np.: poprzez wykorzystanie odpadów jako surowców

11) Wdrażanie w zakładach tzw. „czystej produkcji”, gdzie podstawą procesów technologicznych jest ograniczanie zanieczyszczeń „u źródła”, czyli w momencie ich powstawania w procesie produkcyjnym

Efekty:

1) Uzyskiwanie stopnia redukcji odpadów, która w latach 2005 – 2007 może wynieść 10 – 20%

2) Uzyskiwanie wymiernych korzyści ekonomicznych

3) Uzyskiwanie efektów w postaci korzystnego wpływu na środowisko przyrodnicze i zdrowie ludzi

4) Stosowanie nowoczesnych technologii

5) Zmniejszenie strumienia odpadów

6) Zmniejszenie zużycia surowców pierwotnych

7) Zmiana postaw ludzkich

2.2.2.2 Cel 2 – Kompleksowe uporządkowanie gospodarki odpadami

komunalnymi

Priorytety:

1) Objęcie wszystkich mieszkańców gminy zorganizowaną zbiórką odpadów do 2006r.

2) Wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów „u źródła”

3) Podnoszenie świadomości społecznej obywateli

4) Zamykanie i rekultywacja nieefektywnych składowisk lokalnych

Działania:

1) Realizacja zadań określonych w Planie Gospodarki Odpadami w powiecie Świdwińskim mających na celu zorganizowanie zbiórki odpadów od wszystkich mieszkańców powiatu do końca 2006r.

2) Realizacja przedsięwzięć w pierwszej kolejności mających na celu rozwój:

- selektywnej zbiórki odpadów ulegających biodegradacji

- selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych

- selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych

- selektywnej zbiórki odpadów budowlanych

- selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych

3) Systematyczne prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych

4) Rekultywacja „dzikich” składowisk

5) Zamknięcie i rekultywacja składowiska w Lepinie

Efekty:

1) Ograniczenie produkcji odpadów

2) Uzyskanie efektów ekologicznych m.in. poprzez:

- zmniejszenie zużycia energii elektrycznej

- zmniejszenie zużycia energii cieplnej

- zmniejszenie emisji do atmosfery znacznych ilości substancji gazowych i pyłów

- selektywna zbiórka odpadów organicznych (biodegradowalnych), co ma istotne znacznie na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego gazami

3) Uzyskanie wymiernych korzyści ekonomicznych

4) Zwiększenie świadomości obywatelskiej

5) Zmniejszenie zużycia surowców pierwotnych

6) Zmniejszenie odpadów deponowanych na składowiskach

7) Odzysk znacznych ilości surowców wtórnych

8) Wdrożenia najlepszych dostępnych technologii (BAT) w zakresie gospodarki odpadami

W PGOWZ określa się maksymalne ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, trafiających na składowiska, a mianowicie:

- 75% do 2010 roku w porównaniu do poziomu z 1995r.

- 50% do 2013 roku w porównaniu do poziomu z 1995r.

- 35% do 2020 roku w porównaniu do poziomu z 1995r.

2.2.3 Cel 3 – Recykling i odzysk odpadów opakowaniowych

Priorytety:

1) Zwiększenie efektywności i rozszerzenie zakresu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych

2) Zorganizowanie segregacji odpadów zbieranych w sposób selektywny

3) Zorganizowanie przerobu odpadów z tworzyw sztucznych

4) Edukacja informacyjna

5) Monitoring i utworzenie bazy danych w zakresie odpadów opakowaniowych

Działania:

1) Zwiększenie ilości pojemników i objęcie selektywną zbiórką odpadów opakowaniowych większą liczbę mieszkańców

2) Wprowadzenie pojemników na różne kolory szkla np.: bezbarwne i kolorowe

3) Doprowadzenie do uruchomienia bazy danych w zakresie odpadów opakowaniowych

- tworzywa sztuczne

- stłuczka

- odpady metalowe

4) Inicjowanie działań informacyjnych propagujących celowość segregacji odpadów opakowaniowych

5) Opracowanie programu w zakresie monitoringu i utworzenie bazy danych odnośnie odpadów opakowaniowych

6) Zainicjowanie działań mających na celu utworzenie zakładu przetwórstwa odpadów tworzyw sztucznych

Efekty:

1) Uzyskanie efektów ekologicznych

2) Uzyskanie wymiernych korzyści ekonomicznych

3) Zwiększenie zatrudnienia

4) Uzyskanie korzyści społecznych m.in. poprzez wzrost świadomości ekologicznej i zwiększenie zatrudnienia

5) Zmniejszenie zużycia surowców pierwotnych

6) Zmniejszenie zużycia energii elektrycznej i cieplnej

7) Pozyskanie surowców

8) Wdrożenie najlepszych dostępnych technologii np.: do segregacji i przerobu odpadów opakowaniowych

9) Zmniejszenie ilości deponowanych odpadów na składowiskach

10) Przedłużenie okresu użytkowania składowisk

Realizacja systemu gospodarki odpadami opakowaniowymi w gminie powinna zapewnić osiągnięcie następujących minimalnych poziomów odzysku i recyklingu:

- odzysk od 50% do 60%

- recykling od 25% do 45%, z minimum 15% wagowych, dla każdego materiału opakowaniowego

2.2.2.4 Cel 4 – Zwiększenie stopnia przetworzenia i wykorzystania osadów ściekowych

Priorytety:

1) Ograniczenie powstawania osadów ściekowych

2) Gospodarcze wykorzystanie osadów ściekowych

3) Bezpieczne unieszkodliwienie osadów nieprzydatnych do ponownego wykorzystania

Działania:

1) Wprowadzenie tzw. „Czystej Produkcji” w działalności gospodarczej i ograniczenie osadów

2) Wprowadzenie efektywnych procesów stabilizacji osadów w oczyszczalniach ścieków komunalnych

3) Przetwarzanie osadów nadających się do ponownego wykorzystania m.in. poprzez:

- kompostowanie i wykorzystanie w rolnictwie (recykling substancji biogennych)

- produkcję nawozów organicznych np.: poprzez dodanie pyłów z węgla brunatnego czy związków wapiennych

- energetyczne wykorzystanie (produkcja biogazu lub spalanie)

4) Unieszkodliwianie osadów nie nadających się do rolniczego wykorzystania np.: przez ich deponowanie na składowiskach

5) Prowadzenie kampanii informacyjnych o korzyściach dla środowiska w wyniku ponownego wykorzystania odpadów, zwłaszcza w rolnictwie

6) Inicjowanie zakładania plantacji roślin z przeznaczeniem na cele energetyczne, a które mogą być nawożone ustabilizowanym osadami ściekowymi lub nawozem produkowanym z ich udziałem

7) Inicjowanie działań mających na celu budowę międzygminnej instalacji przetwarzania osadów ściekowych powstających na terenie powiatu

Efekty:

1) Zmniejszenie objętości wytwarzanych osadów

2) Wykorzystanie osadów, zwłaszcza do celów rolniczych

3) Wykorzystanie osadów ściekowych i innych odpadów organicznych jako źródło energii do produkcji w skojarzeniu energii elektrycznej i cieplnej

4) Uzyskanie wymiernych korzyści ekonomicznych

5) Uzyskanie wymiernych efektów ekologicznych m.in. takich jak:

- Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego substancji gazowych, głównie metanu, dwutlenku węgla i dwutlenku siarki

- Zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych

6) Zmniejszenie ilości deponowanych osadów na składowiskach

7) Wdrożenie najlepszych dostępnych technik (BAT) z zakresu odzysku i unieszkodliwienia osadów

2.2.2.5 Cel 5 – Odzysk i unieszkodliwienie odpadów niebezpiecznych

Priorytety:

1) Inicjowanie powstania zakładów zajmujących się odzyskiwaniem i unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych

2) Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCP ze środowiska do 2010 roku

3) Uzyskanie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów niebezpiecznych zgodnie z obowiązującymi uregulowaniami prawnymi

4) Bezpieczne usunięcie i unieszkodliwienie odpadów zawierających azbest

Działania:

1) Inicjowanie działań mających na celu powstawanie instalacji odzysku lub unieszkodliwianie dla niektórych grup odpadów niebezpiecznych

2) Organizowanie kampanii reklamowo-propagandowej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami niebezpiecznymi PCB

3) Prowadzenie działań mających na celu uzyskanie założonych poziomów odzysku i recyklingu olejów smarowych wytwarzanych na terenie gminy

4) Prowadzenie działań mających na celu odzysk z rynku 100% akumulatorów ołowiowych oraz ilości pozostałych baterii i akumulatorów

5) Prowadzenie działań mających na celu odzysk i recykling zużytych urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych i zamrażających

6) Realizacja działań minimalizujących powstawanie niebezpiecznych odpadów medycznych wymagających szczególnych metod na drodze termicznego przekształcenia, poprzez segregację odpadów u źródła powstania

7) Przeprowadzenie inwentaryzacji w celu określenia ilości azbestu znajdującego się na terenie gminy

8) Opracowanie programu usuwania wyrobów zawierających azbest

9) Organizowanie kampanii reklamowo-propagandowej w zakresie postępowania z wyrobami zawierającymi azbest

10) Budowa Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) zgodnie z PGOPSW

Efekty

1) Eliminowanie ze środowiska niebezpiecznych substancji zagrażających zdrowiu i życiu ludzi

2) Zmniejszenie oddziaływania odpadów niebezpiecznych na zdrowie i życie ludzi

3) Zmniejszenie negatywnego oddziaływania odpadów niebezpiecznych na środowisko przyrodnicze

4) Uzyskanie korzyści ekonomicznych w wyniku odzysku odpadów

5) Zmniejszenie zużycia surowców pierwotnych

6) Wzrost ekologicznej świadomości społeczeństwa

7) Wycofanie i unieszkodliwienie takich substancji dla środowiska jak PCB i azbest

1. INFORMACJE OGÓLNE

3.1 Ogólna charakterystyka gminy

Gmina Sławoborze wchodzi w skład powiatu Świdwinskiego, który położony jest w środkowej części województwa zachodniopomorskiego. Gmina usytuowana jest w północnej części powiatu Świdwinskiego. Od północy graniczy z gminami Rymań i Gościno (powiat Kołobrzeg) oraz gminą Karlino (powiat Białogard). Od wschodu z gminą Rąbino (powiat Świdwin) a od zachodu z gmina Resko (powiat Łobez).

Powierzchnia gminy wynosi 189 km² z czego około 48% stanowią lasy. Ludność gminy liczy 4269 mieszkańców a gęstość zaludnienia wynosi 32,6 osób na 1 kilometr kwadratowy.

Sieć osadnicza gminy obejmuje 24 miejscowości. Jednostki osadnicze pod względem liczby mieszkańców są bardzo zróżnicowane. Prawie połowa ludności mieszka we wsi gminnej Sławoborze. Część ludności zamieszkuje we wsiach małych, osadach i zabudowaniach znacznie oddalonych od wsi podstawowych, a tym samym oddalonych od zaopatrzenia i usług.

Gmina Sławoborze posiada charakter wybitnie rolniczy ze znacznym udziałem leśnictwa. Śladowo występują funkcje przemysłowe i turystyczne.

Warunki klimatyczne gminy Sławoborze charakterystyczne są dla rejonu Pojezierza Zachodniopomorskiego. Gmina położona jest na pograniczu dwóch krain rolniczo-klimatycznych. Część północna gminy należy do Krainy-II Gryficko – Białogardzkiej a część południowa do Krainy-III pas północny Pojezierza Pomorskiego.

Dane klimatyczne obu krain są następujące:

Tabela nr 4

Wyszczególnienie	II kraina gryficko-białogardzka	III kraina północny pas pojezierza pomorskiego
średnie roczne opady	7,5 – 7,9mm	7 – 7,7mm
średnia temperatura okresu V-VIII	14 – 14,5 °C	14 – 14,5 °C
liczba dni gorących w roku	13 – 19	13 – 18
data początku zimy	3 – 6.I	31.XII – 6.I
długość okresu zimowego	45 – 46 dni	55 – 70 dni
długość okresu gospodarczego	255 – 260 dni	245 – 255 dni
długość okresu wegetacji	215 – 218 dni	208 – 215 dni
data początku gospodarczego	18 – 20.III	20 – 25.III
data początku wegetacji	6 – 8.IV	8 – 10.I
suma opadów atmosferycznych w roku	600 – 650mm	650 – 700mm
suma opadów atmosferycznych okresu V-VII	180 – 200mm	180 – 210mm
liczba dni z pokrywą śniegu	40 – 45	40 – 45

Liczba dni gorących w roku powyżej 25°C wynosi 16. Wiatry przeważają wschodnie i południowo-zachodnie, jedynie wiosną przeważają wiatry północno-zachodnie i północne.

3.2 Ukształtowanie terenu

Ukształtowanie terenu zostało uformowane w okresie ostatniego zlodowacenia Pomorza. Gmina Sławoborze położona jest w obrębie dwóch jednostek fizyczno-geograficznych. Część południowa (od linii Powalice – Sławoborze) stanowi fragment Wysoczyzny Łobeskiej wchodzącej w skład Pojezierza Zachodniopomorskiego. Teren ten wznosi się od 60m do 127m npm, rzeźbą falistą. Część północna stanowi fragment Równiny Białogardzkiej wchodzącej w skład Pobrzeża Słowinskiego. Obszar tej równiny wzniesiony jest od 40 do 60 metrów npm o rzeźbie płaskiej i lekko falistej. Powierzchnię tego obszaru przecina rzeka Pokrzywnica płynąca w płaskodennej dolinie z południowego zachodu na północny wschód.

3.3 Budowa geologiczna

Powierzchnię terenu do głębokości 100m budują utwory lodowcowe reprezentowane przez piaski i żwiry wodnolodowcowe, gliny zwałowe i iły. Rozmieszczenie utworów powierzchniowych związane jest z jednostkami geomorfologicznymi: równinę sandrową i pradolinę pomorską budują piaski i żwiry osadzone przez wody topniejącego lodowca (cała północna i środkowa część gminy). Wysoczyznę morenową tworzą gliny zwałowe i piaski gliniaste. Pagórki morenowe oraz kemowe budują zróżnicowane materiały wzajemnie przemieszczane jak gliny zwałowe, mułki, piaski i żwiry. Utwory holoceńskie (osadzone w okresie po ustąpieniu lodowca) wyścielają doliny rzek i są reprezentowane przez pisaki drobne, piaski z domieszką humusa, torfy oraz liczne zagłębienia wytopiskowe wypełnione w większości torfami. Torfy o miąższości do głębokości 2m stwierdzono we wsiach: Krzecko, Sławoborze i Rokosowo.

Zasoby minaralne i inne

Na terenie gminy we wsi Ciechnowo jest eksploatowany gaz ziemny, który zaopatruje gminy Sławoborze i sąsiednie gminy. Poza gazem na terenie gminy ustalono złoża kruszyw mineralnych.

Są to złoża perspektywiczne o zasobach:

- złoże „A”	– Jastrzębniki	– pospółka	ca 200 tysięcy ton
- złoże „B”	– Lepino	– piasek	ca 200 tysięcy ton
- złoże „C”	– Lepino	– piasek	ca 400 tysięcy ton
- złoże „D”	– Słowenkowo	– piasek	ca 400 tysięcy ton
- złoże „E”	– Kalina	– piasek	ca 200 tysięcy ton

3.4 Hydrologia

Wody powierzchniowe.

Do wód powierzchniowych zalicza się rzeki, kanały, rowy melioracyjne i oczka wodne.

Rzeki.

Jedną z głównych rzek jest rzeka Mostowa, dopływ Regi, przepływająca wzdłuż zachodniej granicy gminy. Dopływami rzeki Mostwej jest rzeka Czernica, kanał Słowieńsko i rów melioracyjny z rejonu Międzyrzecza. Rzeka ta odwadnia kompleksy użytków zielonych z zachodniej części gminy. Drugą ważniejszą rzeką jest rzeka Pokrzywnica, dopływ Parsęty, która odwadnia część południowo-wschodnią i wschodnią gminy. Do rzeki Pokrzywnicy wpadają trzy dopływy prawostronne, którymi są rzeka Kłodawka, rzeka Ponik i rzeka Wilcza oraz cieki wodne bez nazwy, trzy prawostronne i trzy lewostronne.

Wody stojące.

Największym jeziorem o powierzchni 4,0 ha jest jezioro „Leśne” położone w kompleksie leśnym na północ od Sławoborza. Na obszarze gminy występują liczne oczka wodne wypełniające zagłębienia wytopiskowe o różnej wielkości i kształtach. Bardzo dużo drobnych oczek wodnych występuje na całym obszarze gminy wśród pól, łąk i lasów.

Wody podziemne.

Na obszarze gminy Slawoborze nie stwierdzono zbiornika wody podziemnej.

Melioracje.

Szereg urządzeń melioracyjnych uległo dewastacji z powodu braku należytej konserwacji. Dlatego w najbliższym czasie należy przystąpić do odbudowy urządzeń melioracyjnych w celu prowadzenia prawidłowej gospodarki wodnej na użytkach rolnych.

3.5 Struktura użytkowania

Tabela nr 5

Wyszczególnienie		Powierzchnia w ha	Udział % użytków rolnych	Udział % w całości obszaru
użytki rolne		8443	100	44,78
w tym:
	Grunty orne	6540	77,4
	Sady	16	0,2
	Łąki trwałe	1400	16,6
	Pastwiska	487	5,8
lasy i grunty leśne		9227		48,9
wody		126		0,6
tereny komunikacji		336		1,8
tereny osiedlowe		256		1,4

nieużytki		373		2
różne		63		0,3
powierzchnia wyrównawcza		46		0,2
razem powierzchnia		18870		100

Ponad 30% użytków rolnych jest własnością ANR a jedynie około 16% jest własnością prywatną. Grunty ANR są wydzierżawione przez podmioty prywatne.

3.6 Infrastruktura gospodarcza

Rolnictwo.

Podstawową funkcję gospodarczą w gminie Sławoborze stanowi rolnictwo. Powierzchnia użytków rolnych stanowi 44,8% całkowitej powierzchni gminy. Wartość rolniczej przestrzeni produkcyjnej oceniono na 55,8 punktów, co zalicza gminę do obszarów o mało korzystnych warunkach dla rozwoju rolnictwa. Jedną z przyczyn mało korzystnych warunków produkcyjnych są za słabe gleby. Jakość użytków rolnych przedstawiona w klasach bonitacyjnych jest następująca:

klasa	– III	– 6,3%
klasa	– IV	– 50,5%
klasa	– V	– 27,1%
klasa	– VI	– 16,1%

Klasa III i IV zajmuje 56,8% z klasa V i VI zajmuje 43,2% powierzchni użytków rolnych. Jak z powyższego zestawienia wynika, to warunki glebowe do produkcji rolnej są mało korzystne. Na terenie gminy gospodarują cztery podmioty gospodarcze na gruntach dzierżawionych od ANR oraz 320 rolników indywidualnych - średnia wielkość indywidualnych gospodarstw wynosi 12,6ha.

3.7 Leśnictwo

Na terenie gminy Sławoborze lasy i tereny leśne zajmują obszar o powierzchni 9227,5ha z czego lasy zajmują 8999ha, a więc stanowią 48,9% ogólnej powierzchni gminy. Gmina Sławoborze należy do grupy gmin o największym wskaźniku lesistości w województwie Zachodniopomorskim. Zatrudnienie w gospodarce leśnej jest w części sezonowe i wynosi około 200 osób.

3.8 Przemysł

Gmina Sławoborze jest słabo uprzemysłowiona, przeważnie rozwinął się przemysł przetwórczy i przemysł drzewny.

W sektorze publicznym działają:

- ZPD w Sławoborzu

- Przedsiębiorstwo Produkcji Rolnej prowadzące przemysłową farmę tuczu trzody chlewnej

- SKR w Sławoborzu

W sektorze prywatnym działają:

- „ELDAGRAM"

- gorzelnia w Sławoborzu

- piekarnia w Sławoborzu

- „SECO" - przetwórstwo rolno - spoż. w Sławoborzu

- Zakład Produkcji Drzewnej „TARTAK” Józef Nowakowski

- Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe konserwacja naprawa pojazdów samochodowych, sprzedaż części akcesoriów samochodowych

- Usługi Budowlane i Kamieniarskie

- Usługi Transportowe

- „STANMED” Kalina

- Mechanika, Blacharstwo, Lakiernictwo Samochodowe AUTO-SERVICE

- Zakłady Usług Leśnych

- Usługi Kamieniarskie ( wyrób nagrobków )

Prócz wyżej wymienionych zakładów na terenie gminy działają małe podmioty gospodarcze, które prowadzą różne rodzaje usług.

3.9 Demografia

Gmina Sławoborze posiada 4269 mieszkańców, gęstość zaludnienia wynosi 32,6 osoby na 1km². Niskie zaludnienie gminy odgrywa istotną rolę w procesach demograficznych w dynamice i kierunkach imigracji. W roku 2003 według rocznika GUS na golną liczbę 4269 mieszkańców, mężczyzn było 2180, a kobiet 2089. Przyrost naturalny w roku 2003 wynosił 11 osób co daje przyrost ujemny wynoszący 2,6%. Ujemny przyrost naturalny oraz ujemne saldo imigracji wpływa na zmniejszenie się ludności mieszkańców. Obszar gminy podzielono na 11 sołectw. Sieć osadniczą tworzy 24 miejscowości o dużym zróżnicowaniu pod względem liczby mieszkańców.

Rozmieszczenie ludności przedstawia poniższa tabela.

Tabela nr 6

l.p.	Nazwa miejscowości		Liczba mieszkańców	uwagi
1	Biały Zdrój		49
		Miedzino	2
	razem		51
2	Ciechnowo		75
3	Jastrzebniki		43
4	Krzecko		188
5	Mysłowice		245
		Słowieńsko	297
		Sobiemirowo	18
		Trzciana	39
	razem		599
6	Poradz		23
		Drzeń	10
		Kalina	24
	razem		57
7	Powalice		260
		Międzyrzecko	3
		Międzyrzecze	92
	razem		355
8	Rokosowo		322
		Lepino	64
	razem		386
9	Sidłowo		215
10	Sławoborze		1977
		Zagrody	12
	razem		1989
11	Stare Ślepce		21
		Krzesimowo	94
		Nowe Ślepce	52
		Słowenkowo	144
	razem		311	-4
Ogółem gmina			4269

Prognozę ludności dla gminy Sławoborze opracowano według danych urzędu Statystycznego w Szczecinie dla powiatu Świdwin.

Prognoza ludności według sołectw:

Tabela nr 7

l.p.	Wieś sołecka	Rok 2003	Prognoza
l.p.	Wieś sołecka	Rok 2003	Rok 2005	Rok 2010	Rok 2015
1	Biały Zdrój	51	51	50	49
2	Ciechnowo	75	74	73	72
3	Jastrzębniki	43	43	42	42
4	Krzecko	188	186	183	181
5	Mysłowice	599	593	585	579
6	Poradz	57	56	55	54
7	Powalice	355	351	346	343
8	Rokosowo	386	382	377	373
9	Sidłowo	215	212	209	207
10	Sławoborze	1989	1970	1943	1924
11	Stare Ślepce	311	308	304	301
razem gmina		4269	4226	4167	4125
powiat Świdwin		49500	49000	48300	47800

2. ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI

4.1 Rodzaj i ilość wytwarzanych odpadów

4.1.1 Odpady komunalne

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, definicja odpadów komunalnych jest następująca:

„Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych”.

Źródłem powstawania odpadów komunalnych i przemysłowych są skupiska ludzkie, obiekty użyteczności publicznej oraz zakłady produkcyjno – usługowo – handlowe. Istotnym elementem wpływającym na skład oraz jakość odpadów komunalnych jest charakter danego obszaru. Tereny wiejskie wykazują odpady z mniejszym udziałem materii organicznej, papieru oraz relatywnie większej zawartości tworzyw sztucznych oraz szkła. Jako, że omawiany teren ma charakter wiejski, częstokroć odpady organiczne, papier, tektura, popiół i żużel zagospodarowywane są na własne potrzeby.

4.1.1.1 Ilości wytwarzanych odpadów komunalnych

W Planie Gospodarki Odpadami określono wskaźniki ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W Planie Gospodarki Odpadami w powiecie Świdwińskim wskaźnik ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca określono na poziomie 205kg/rok

Ilość powstałych odpadów komunalnych zależy w dużym stopniu od poziomu modelu konsumpcji indywidualnej oraz świadomości ekologicznej społeczeństwa. Wraz z rozwojem technologii przemysłowych, następuje zwiększenie konsumpcji, powstają duże ilości odpadów.

Ilość odpadów komunalnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca według PGOWZ wynosi:

- miasta	- 410kg/Mv
- gminy wiejsko – miejskie	- 342kg/Mv
- gminy wiejskie	- 225kg/Mv
- średnia wojewódzka	- 355kg/Mv

Średnia ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w Polsce podana w krajowym planie gospodarki odpadami są następujące:

- miasta / obszary wiejskie	- 426kg/osoba/rok
- wsie / obszary wiejskie	- 224kg/osoba/rok

Do dalszych obliczeń w niniejszym opracowaniu przyjmuje się wskaźniki podane w Planie Gospodarki Odpadami w Województwie Zachodniopomorskim oraz w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami.

Ilości wytwarzanych odpadów w roku 2003 zostały określone na podstawie analizy własnej i danych statystycznych.

Ilość wytwarzanych odpadów we wsiach gminy Sławoborze w 2003 roku:

Tabela nr 8

l.p.	Nazwa miejscowości	Liczba mieszkańców	Ilość odpadów w Mg.v.	Udział procentowy
1	Biały Zdrój	51	11,4	1,7
2	Ciechnowo	75	16,8	1,8
3	Jastrzębniki	43	9,6	1,0
4	Krzecko	188	42,1	4,4
5	Mysłowice	599	134,2	14,0
6	Poradz	57	12,8	1,3
7	Powalice	355	79,5	8,3
8	Rokosowo	386	86,5	9,0
9	Sidłowo	215	48,2	5,0
10	Sławoborze	1989	445,5	46,7
11	Stare Ślepce	311	69,7	7,3
Razem		4269	956,3	100,0

Źródło: GUS i analiza własna

4.1.1.2 Ilość frakcji odpadów komunalnych

Ilość frakcji odpadów komunalnych w gminie Sławoborze nadających się do powtórnego wykorzystania (2003r.)

Tabela nr 9

l.p.	Frakcje	Łączna masa odpadów	Do odzysku
1	Papier i tektura	111,3	33,4
2	Tworzywa sztuczne	118,7	35,6
3	Szkło	84,9	25,5
4	Metal	19,4	6,5
Razem		334,3	101,0

Źródło: analiza własna na podstawie danych GUS

4.1.1.3 Odpady wielkogabarytowe

Odpady wielkogabarytowe to grupa odpadów komunalnych o dużych rozmiarach, tak jak meble, zużyty sprzęt gospodarstwa domowego (pralki, lodówki, itp.), sprzęt elektroniczny (telewizory, komputery, radia, itp.), wraki pojazdów mechanicznych i opakowania przestrzenne. Odpady wielkogabarytowe są źródłem potencjalnych surowców wtórnych.

Ilości zawartych w odpadach komunalnych odpadów wielkogabarytowych można oszacować wskaźnikowo przyjmując z PGOWZ wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych:

- wieś – 15kg/M/rok

Szacunkowa ilość odpadów wielkogabarytowych w gminie Sławoborze wynosi 64,4Mg.

4.1.1.4 Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych.

Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych są następujące:

- baterie i akumulatory ołowiane

- odczynniki fotograficzne

- farby, kleje i rozpuszczalniki

- lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć

- przeterminowane leki

- oleje i tłuszcze

- drewna zawierające substancje niebezpieczne

- urządzenia zawierające freony

- eternit, zwłaszcza zawarty w odpadach budowlanych

Wskaźnikowe ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, według KPGO wynoszą:

- miasto – 10kg/M/rok

- wieś – 4kg/M/rok

Szacunkowe ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w odpadach komunalnych w 2003 roku na terenie gminy Sławoborze:

Tabela nr 10

l.p.	Nazwa miejscowości	Odpady niebezpieczne w grupach odpadów komunalnych
l.p.	Nazwa miejscowości	(Mg)
1	Biały Zdrój	0,10
2	Ciechnowo	0,15
3	Jastrzębniki	0,08
4	Krzecko	0,38
5	Mysłowice	1,20
6	Poradz	0,11
7	Powalice	0,72
8	Rokosowo	0,77
9	Sidłowo	0,43
10	Sławoborze	3,98
11	Stare Ślepce	0,62
Razem		8,54

Źródło i analiza własna na podstawie danych GUS

4.1.1.5 Skład odpadów komunalnych

Odpady komunalne są bardzo zróżnicowane pod względem składu fizycznego i chemicznego. Zależy on głównie od wyposażenia budynków w urządzenia techniczno – sanitarne, rodzaju zabudowy, czy stopy życiowej mieszkańców. Odpady komunalne w Polsce najczęściej zawierają około 40 ÷ 50% substancji organicznych. Zawartość azotu waha się w granicach 0,53 ÷ 0,87 %, fosforu 0,45 ÷ 0,88%, potasu 0,14 ÷ 0,48%.

Frakcje odpadów komunalnych wg przeciętnego składu, wytwarzane w województwie zachodniopomorskim wg PGOWZ przedstawiają się następująco:

Frakcje odpadów komunalnych wg przeciętnego składu, wytwarzane w województwie zachodniopomorskim (kg/M/rok).

Tabela nr 11

Frakcja	Obszary wiejskie
Frakcja	%	Kg/osoba/rok
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji	9.8	22
Odpady zielone	1.8	4
Papier i tektura (nieopakowaniowe)	4.9	1
Opakowania z papieru i tektury	6.7	15
Opakowania wielomateriałowe	0.9	2
Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe)	9.4	21
Opakowania z tworzysz sztucznych	3.1	7
Odpady tekstylne	2.2	5
Szkło (nieopakowaniowe)	0.5	1
Opakowania ze szkła	8.5	19
Metale	2.2	5
Opakowania z blachy stalowej	0.9	2
Opakowania z aluminium	0	0
Minerale (niepalne)	5.8	13
Frakcja drobna popiołowa	17.8	40
Odpady wielkogabarytowe	6.7	15
Budowlane, rozbiórkowe	17.9	40
Niebezpieczne	0.9	2
Razem	100	224

Źródło: PGOWZ

4.1.1.5.1 Skład i ilości jednostkowe odpadów komunalnych w powiecie Świdwińskim

W lutym i marcu 2002 przeprowadzono badanie składu odpadów komunalnych z gospodarstw domowych na terenie powiatu świdwińskiego.

Pobierano zawartość z domowego kontenera na śmieci, sortowano na frakcje i ważono.

Miejsca badania składu odpadów komunalnych w powiecie świdwińskim

Tabela nr 12

Miejsce zbiórki	Połczyn Zdrój	Łężek	Świdwin ul. Katowicka	Świdwin ul. Różana	Modrzewiec, Gm. Rąbino
Dni zbiorki	10	14	21	14	14
Typ zabudowy	Wysoka	wolnostojąca	wysoka	wolnostojąca	niska
Liczna mieszkań	59	31	33	11	48

Źródło: Na postawie: badanie składu zebranych odpadów komunalnych w powiecie świdwińskim

Uwaga: Liczbę gospodarstw domowych obliczono posługując się średnią 3,4 osoby na gospodarstwo.

Skład odpadów na podstawie badań

Tabela nr 13

Frakcja	Ilość odpadów w kg
Frakcja	Połczyn Zdrój	Łężek	Świdwin, ul. Katowicka	Świdwin, ul. Różana	Modrzewiec, Gm. Rąbino	Rozrzut (średnio)
Organiczna	184	233	311	188	264	33%
Papier	75	5	16	14	65	5%
Karton	70	8	29	3	12	3%
Szkło	47	43	58	29	32	6%
Metal	10	17	13	6	11	2%
Plastik	93	42	39	45	49	7%
Niebezpieczne	2	6	4	1	2	0%
Tekstylia	21	39	2	4	16	2%
Pozostałe	368	446	300	188	193	42%
Razem odpady komunalne w gospodarstwach domowych	869	837	771	478	642	100%
ogrodowe	0	69	0	72	0
wielkogabarytowe	0	0	0	40	76
Razem odpady domowe	869	906	771	590	718

Tabela nr 14
	Ilości jednostkowe odpadów domowych w kg
	Połczyn Zdrój	Łężek	Świdwin, ul. Katowicka	Świdwin, ul. Różana	Modrzewiec, Gm. Rąbino	Rozrzut (średnio)
Na tydzień i mieszkanie	10	14	8	22	7	12
Na rok i mieszkanie	535	702	405	1.130	348	624
Na rok i osobę	157	207	119	332	102	184
Na tydzień i osobę	3	4	2	6	2	4

Źródło: Plan Gospodarki Odpadami w Powiecie Świdwinskim

Istotne wyniki badania składu odpadów to:

ü około 33% odpadów komunalnych z gospodarstw domowych stanowią odpady ulegające biodegradacji,

ü około 25% odpadów komunalnych z gospodarstw domowych może być poddana recyklingowi,

ü 42% odpadów komunalnych z gospodarstw domowych nie jest zdatna do recyklingu.

Skład stałych odpadów z gospodarstw domowych

Tabela nr 15

Odpady komunalne frakcja	Analiza odpadów przez Pro - Eko, 2002 kg/osoba/rok	Program dla Pow. Świdwińskiego 2000 kg/osoba/rok
Papier	9
Karton	6
Szkło	11
Plastik	14	0,29
Organiczna (do biodegradacji)	63
Inne do wykorzystania 1	10	0,03
Do spalenia 2	1
Do składowania 3	90	207
Razem	205	207

Źródło: Plan Gospodarki Odpadami w Powiecie Świdwińskim

Jak wynika z tabeli średnia produkcja odpadów w gospodarstwach domowych wynosi 205 kg/rok.

Z oficjalnych danych, dotyczących ilości odpadów składowanych w roku 2000 wynika, że wspomniana produkcja wynosi 207 kg/rok.

Należy jednak uwzględnić fakt, że odpady klasyfikowane jako domowe, prawdopodobnie zawierały również odpady przemysłowe i inne.

W roku 2000 z odpadów komunalnych odzyskano tylko znikome ilości materiałów do ponownego wykorzystania.

Prawie cała ilość odpadów kierowana była na składowiska

4.1.2 Skład morfologiczny odpadów komunalnych

Szacunkowy skład odpadów komunalnych powstających w poszczególnych miejscowościach gminy Sławoborze

Tabela nr 16

Nazwa miejscowości		Liczba mieszkańców	Odpady organiczno-roślinne	Odpady organiczne-zwierzęce	Odpady organiczne-inne	Odpady zielone	Papier i tektura (nieopakowaniowe)	Opakowania z papieru i tektury	Opakowania wielomaterialowe	Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe)	Opakowania z tworzyw sztucznych
wieś	Biały Zdrój	51	0,96	0,06	0,11	0,21	0,54	0,79	0,09	1.07	0,34
	Ciechnowo	75	1,41	0,08	0,16	0,31	0,80	1,15	0,13	1.59	0,51
	Jastrzębniki	43	0,81	0,05	0,09	0,18	0,46	0,66	0,07	0,90	0,29
	Krzecko	188	3,54	0,21	0,42	0,78	2,00	2,90	0,33	3,95	1,27
	Mysłowice	599	11,26	0,65	1,33	2,49	6,37	9,24	1,03	12,60	4,06
	Poradz	57	1,07	0,06	0,13	0,24	0,61	0,88	0,10	1,19	0,39
	Powalice	355	6,67	0,39	0,78	1,48	3,78	5,48	0,61	7,47	2,40
	Rokosowo	386	7,26	0,43	0,86	1,61	4,11	5,96	0,67	8,12	2,61
	Sidłowo	215	4,05	0,24	0,46	0,89	2,29	3,32	0,37	4,52	1,46
	Sławoborze	1989	37,39	2,18	4,40	8,27	21,16	30,69	3,44	41,83	13,46
	Stare Ślepce	311	5,84	0,34	0,69	1,29	3,30	4,80	0,54	6,54	2,11
razem gmina		4269	80,26	4,69	9,43	17,75	45,42	65,87	7,38	89,78	28,90

Tabela nr 17

Nazwa miejscowości		tekstylia	szkło	opakowania ze szkła	metale	opakowania z blachy	opakowania z aluminium	odpady mineralne	drobna frakcja popiołowa	odpady wielkogabarytowe	odpady budowlane	odpady niebezpieczne	razem
wieś	Biały Zdrój	0,24	0,05	1,00	0,23	0,08	0,02	0,68	2,05	0,77	2,04	0,10	11,43
	Ciechnowo	0,35	0,07	1,42	0,34	0,12	0,03	0,99	3,02	1,13	3,00	0,15	16,76
	Jastrzębniki	0,20	0,04	0,81	0,20	0,07	0,02	0,57	1,73	0,65	1,72	0,08	9,60
	Krzecko	0,87	0,19	3,55	0,85	0,31	0,09	2,49	7,57	2,82	7,52	0,38	42,04
	Mysłowice	2,79	0,60	11,31	2,73	0,98	0,28	7,94	24,12	8,98	23,96	1,20	134,92
	Poradz	0,27	0,06	1,08	0,26	0,09	0,03	0,75	2,29	0,86	2,28	0,11	14,75
	Powalice	1,65	0,36	6,70	1,61	0,58	0,17	4,70	14,30	5,32	14,20	0,72	79,37
	Rokosowo	1,79	0,39	7,29	1,76	0,63	0,18	5,11	15,55	5,78	15,44	0,77	86,32
	Sidłowo	1,00	0,22	4,06	0,98	0,35	0,10	2,85	8,66	3,22	8,60	0,43	48,07
	Sławoborze	9,24	1,98	37,56	9,04	3,24	0,94	26,36	80,13	29,84	79,56	3,98	444,69
	Stare Ślepce	1,45	0,31	5,86	1,42	0,51	0,15	4,12	12,53	4,66	12,44	0,69	69,52
razem gmina		19,85	4,27	80,64	19,42	6,79	3.01	56,56	171,95	64,03	170,76	8,54	957,47

4.1.3 Odpady z oczyszczalni ścieków

Oczyszczalnie ścieków stanowią końcowy etap zorganizowanego procesu oczyszczania lub bardziej obrazowo mówiąc oddzielania frakcji stałej. Dzieje się to na różnego rodzaju urządzeniach, które zatrzymują materię organiczną. Owa pozostałość będąca odpadem występuje w różnych postaciach:

skratek
zawartości piaskowców
ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych.

Skratki są to odpady powstające w wyniku mechanicznego oczyszczania ścieków na sitach i kratach. Ten rodzaj odpadów cechuje się bardzo dużym stopniem uwodnienia (75 ÷ 85%). Oprócz skratek na tych urządzeniach do mechanicznego oczyszczania osadza się również pewna ilość piasku, który dostaje się do systemu kanalizacyjnego w efekcie do oczyszczalni i osadza się w piaskownikach.

Osady ściekowe są produktem biologicznego i chemicznego oczyszczania ścieków. Powstałe osady są poddawane procesom stabilizacji i odwadniania. Osady ściekowe zawierają znaczne ilości substancji organicznej, która przy niewłaściwym postępowaniu stwarza duże zagrożenie dla środowiska. Prawidłowe zaś postępowanie z nimi stwarza możliwość wykorzystania ich do nawożenia roślin. Osady zawierają znaczne ilości składników nawozowych, takich jak: azot, fosfor i wapń. Koncentracja tych makroelementów w osadzie jest ponad 1,5-krotnie większa niż w oborniku. Stwarza to naturalne możliwości wykorzystania w rolnictwie, a jeszcze bardziej w leśnictwie.

4.1.3.1 Prognozowane zmiany w zakresie osadów ściekowych

W ramach pomocy udzielonej Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Zachodniopomorskiego, Duńska Agencja Współpracy na rzecz Ochrony Środowiska w Europie Wschodniej (DANCEE), działająca na zlecenie Duńskiego Ministerstwa Środowiska, sfinansowała opracowanie projektu pn. „Gospodarka osadami ściekowymi w województwie zachodniopomorskim”, Informator dla powiatów i gmin, wrzesień 2003 r.

W projekcie tym określono prognozę zmian ilości ze ścieków komunalnych.

Prognozę tę sporządzono zgodnie z trzema scenariuszami:

1) Niskiego wzrostu

2) Średniego wzrostu

3) Wysokiego wzrostu

Scenariusze te opierają się na następujących parametrach:

A) Wzrost liczby ludności (parametr stały dla wszystkich scenariuszy),

B) Stopień pokrycia systemu kanalizacji (procent mieszkańców podłączonych do oczyszczalni ścieków,

C) Stopień modernizacji oczyszczalni ścieków.

Scenariusz niskiego wzrostu przewiduje niewielki wzrost pokrycia siecią kanalizacyjną przy jednoczesnym zachowaniu obecnego stanu modernizacji oczyszczalni.

Scenariusz średniego wzrostu przewiduje większy wzrost pokrycia siecią kanalizacyjną przy założeniu niewielkiego wzrostu skuteczności pracy oczyszczalni.

Scenariusz wysokiego wzrostu zakłada pełne spełnienie wymagań Unii Europejskiej w zakresie pokrycia siecią kanalizacyjną oraz skuteczności oczyszczania ścieków.

Scenariusze	A. Wzrost liczby ludności	B. Pokrycie siecią kanalizacyjną	C. Skuteczność oczyszczania
Scenariusz 1: Niski wzrost	Oficjalne prognozy	Niewielki wzrost	Bez zmian
Scenariusz 2: Średni wzrost	Oficjalne prognozy	Większy wzrost	Niewielka poprawa
Scenariusz 3: Wysoki wzrost	Oficjalne prognozy	Pełna zgodność z wymogami UE	Pełna zgodność z wymogami UE

Źródło: Gospodarka osadami ściekowymi w województwie zachodniopomorskim (GOŚWZ)

Na terenie gminy Sławoborze wytwarzanych jest 33Mg osadu w ciągu roku w przeliczeniu na suchą masę. Według scenariusza (wysoki wzrost) prognozowana ilość powstającego osadu wyniesie ok 34Mg s.m./rok a objętościowo – 112m³/rok.

Osady odwadniane są na poletkach osadowych i po zwapnowaniu deponowane są na składowisku.

4.1.4 Odpady medyczne

Odpady medyczne generowane są przez ośrodki zdrowia, weterynaryjne, badawcze, laboratoria i zakłady farmakologiczne. Odpady infekcyjne powstają również w wielu prywatnych gabinetach lekarskich i stomatologicznych, ambulatoriach, instytutach i laboratoriach badawczych i analitycznych, zakładach kosmetycznych. Do tej grupy zalicza się również pozostałości z domowego leczenia (dializy, podawanie insuliny, opatrunki, farmaceutyki, itd.)

Skład morfologiczny odpadów medycznych jest bardzo zróżnicowany, brak jest również ujednoliconych metod ich badania. Trudności oznaczania wynikają z przestrzegania wymagań BHP. Średnio, ilościowy skład tych odpadów kształtuje się następująco:

- papiery i karton około 20%

- materiały opatrunkowe (bandaże i wata) około 40%

- odpady z tworzyw sztucznych około 20%

- szczątki ludzkie około 10%

- pozostałe odpady około 10%.

Z ustawy o odpadach wynika, że do obowiązków posiadaczy odpadów niebezpiecznych, a w szczególności wytwórców tych odpadów, należy:

uzyskanie decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 0,1 Mg rocznie;
przedłożenie informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości od 0,1 Mg rocznie.

Wytwórca odpadów jest obowiązany do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, które powstają w związku z eksploatacją instalacji, jeżeli wytwarza powyżej 1000 kg odpadów niebezpiecznych rocznie lub powyżej 5000 ton odpadów innych niż niebezpieczne rocznie.

Wymóg uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, pozwolenia na wytwarzanie odpadów, a także przełożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami nie dotyczy wytwórcy odpadów prowadzącego instalację, na której prowadzenie wymagane jest pozwolenie zintegrowane.

Łącznie w roku 2003 na terenie Gminy Sławoborze wytworzono około .8,54. Mg odpadów niebezpiecznych.

4.1.5 Odpady azbestowe

Odpady azbestowe powstają głownie w budownictwie podczas prowadzonych prac demontażowych, przede wszystkim przy wymianie poszycia dachowego oraz materiałów izolacyjnych.

W gminie Sławoborze decydujący udział w ogólnym bilansie wyrobów zawierających azbest mają płyty azbestowo – cementowe, powszechnie wykorzystywane w budownictwie mieszkaniowym w latach 60-tych i 70-tych ubiegłego wieku. Część z nich wykorzystywano jako pokrycia dachowe w budownictwie wiejskim, ale znaczna część była stosowana w postaci płaskich płyt elewacyjnych, jako materiały wykończeniowe bloków mieszkalnych.

W PGOWZ podano ogólną ilość materiałów zawierających azbest, znajdujących w obiektach zabudowanych. Według stanu na rok 2000 oszacowano masę odpadów azbestowych województwie zachodniopomorskim na 528.670 Mg.

Oszacowanie ilości azbestu na terenie gminy Sławoborze bez przeprowadzenia inwentaryzacji jest trudne. W Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Zachodniopomorskiego założono, że program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest będzie przedmiotem odrębnego opracowania.

Odpady zawierające azbest są unieszkodliwiane poprzez składowanie. Na terenie województwa zachodniopomorskiego są trzy składowiska odpadów wyposażone są w odpowiednie, wydzielone kwatery do deponowania odpadów azbestowo – cementowych w Marianowie, w Dalszem i w Sianowie. W roku 2007 planuje się wydzielenie kwatery do składowania odpadów azbestowych w nowo wybudowanym Zakładzie Gospodarki i Utylizacji Odpadów w miejscowości Leszczyn – Kalina, gmina Rymań.

1. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI

5.1 Gospodarka odpadami komunalnymi poprzez ich selektywny zbiór

Jak wynika z doświadczeń wielu krajów, najlepsze efekty w gospodarce odpadami uzyskuje się stosując zbiórkę segregacyjną w miejscu ich powstania. Jest to więc system, który należy systematycznie wdrażać również na obszarach wiejskich powiatu Świdwińskiego.

5.1.1 Założenia ogólne systemu

Racjonalna gospodarka odpadami wymaga zorganizowania odpowiedniego systemu gospodarki. System ten wymaga logistycznych, kompleksowych rozwiązań. Jego kompleksowość polega na zorganizowaniu gospodarki odpadami ze szczególnym uwzględnieniem selektywnego zbierania odpadów. W wyniku wprowadzenia selektywnej zbiórki zostają wyodrębnione poszczególne frakcje odpadów z jednoznacznym wskazaniem metod dalszego postępowania z nimi. Jest to szczególnie ważne z uwagi na konieczność odrębnego postępowania z poszczególnymi frakcjami (odpady zmieszane, selektywnie zebrane surowce wtórne, odpady niebezpieczne, bioodpady, itd.). Dopełnieniem systemu gromadzenia i wywozu jest system dystrybucji do odbiorców odpadów użytkowych, odzyskanych różnymi metodami z ogólnej masy odpadów oraz produktów ich przetwórstwa, realizowanego w celu podwyższenia wartości użytkowej odpadów, a także zapewnienie odpowiedniej infrastruktury technicznej do realizacji zadań związanych z odzyskiem, czyli gospodarczym wykorzystaniem odpadów.

Przedstawione założenia dotyczą wszystkich wytwórców odpadów zarówno innych niż niebezpieczne jak i niebezpiecznych.

Funkcjonowanie gospodarki odpadami zgodnie z wymienionymi powyżej zasadami winno prowadzić do realizacji podstawowego celu, jakim jest ochrona środowiska i zmniejszenie negatywnego oddziaływania odpadów na życie i zdrowie człowieka oraz na środowisko.

System zbiórki odpadów komunalnych z terenu gminy Sławoborze zakłada:

· Odzysk surowców wtórnych poprzez selektywną zbiórkę frakcji użytecznych odpadów dokonywanych przez mieszkańców

· Selektywne pozyskiwanie kompostowanych frakcji organicznych odpadów i biologiczne przetwarzanie na pełnowartościowy nawóz

· Selektywne pozyskiwanie innych składników niebezpiecznych i poddawanie ich oddzielnej procedurze unieszkodliwiania

· Ostateczną selekcję i dystrybucję do odbiorców, selektywnie gromadzonych u źródła, surowców wtórnych

· Składanie pozostałości na składowisku odpadów komunalnych

5.1.2 Segregacja na grupy i frakcje

Odpady komunalne nadające się do ponownego wykorzystania to przede wszystkim:

· makulatura (papier i tektura)

· odpady organiczne

· tworzywa sztuczne

· stłuczka szklana

· metale

· sprzęt RTV i AGD

· odzież i obuwie

· meble

· gruz budowlany

Odpady niebezpieczne to przede wszystkim:

· akumulatory

· świetlówki

· baterie

· farmaceutyki

· farby i lakiery

· zużyte oleje

· pozostałe, w tym:

- środki ochrony roślin i środki owadobójcze

- odpady zawierające oleje, filtry oleju, szlamy oleiste, smary techniczne, woski, środki konserwujące

- rozpuszczalniki i odpady zawierające substancje rozpuszczające (np.: benzyna, alkohol metylowy, środki czyszczące np.: do sanitariatów, kąpieli przedmiotów srebrnych, środki piorące)

- środki dezynfekcyjne, środki konserwujące i chroniące drewno

- inne odpady z zawartością rtęci (np.: termometry, przełączniki, lampy rtęciowe)

- kwasy, zasady, sole, chemikalia (np.: fotograficzne)

- opakowania po aerozolach

- kosmetyki

- kondensatory zawierające PCB

5.1.3 Sposoby pozyskiwania odpadów

5.1.3.1 Odpady nadające się do ponownego wykorzystania

5.1.3.1.1 Surowce wtórne

· makulatura (papier, kartony, itp.)

· tworzywa sztuczna

· stłuczka szklana

· metale

Na podstawie dotychczasowych doświadczeń, gdzie wdrożono selektywną zbiórkę odpadów, w zabudowie zwartej należy zbierać odpady do dużych pojemników (np.: makulaturę, stłuczkę szklaną), pojemników z siatki drucianej (tworzywa sztuczne, puszki). Natomiast w zabudowie jednorodzinnej – selektywna zbiórka odpadów powinna być oparta na workach foliowych.

Zebrane surowce wtórne powinny być przetransportowane do miejsc, gdzie zostaną doczyszczone i przesortowanie.

Odpady pozostałe po przesortowaniu, przewiezione zostaną na składowisko, gdzie zostaną zdeponowane.

Proponuje się dalsze rozmieszczenie w ciągach handlowych i osiedlach mieszkaniowych budownictwa wielorodzinnego oraz jednorodzinnego zestawów kontenerowych na surowce wtórne, takie jak:

· makulatura

· metale

· szkło

· tworzywa sztuczne

Pojemniki te powinny być odpowiednio oznakowane, przy czym kolorystyka ta powinna korelować z kolorami worków w systemie workowo-wieszakowym. Szacuje się, że jeden zestaw pojemników przypadał będzie na 500 mieszkańców.

W domach wczasowych, hotelach, pensjonatach itp. obiektach proponuje się wyposażyć pokoje gościnne w małe pojemniki z tworzyw sztucznych, których gromadzone byłyby:

· makulatura

· metale

· szkło

· tworzywa sztuczne

Pojemniki opróżniane powinny być przez obsługę obiektu, a surowce wtórne należy gromadzić w workach (system workowo-wieszakowy).

Na polach namiotowych i campingach zbierane będą surowce wtórne w systemie workowo-wieszakowym. Na każdy tego typu obiekt przypadał będzie co najmniej jeden zestaw workowo-wieszakowy umieszczony w miejscu ogólnie dostępnym.

5.1.3.1.2 Odpady organiczne

Odpady organiczne pochodzące z:

· zieleńców

· parków

· cmentarzy

· targowisk

· hurtowni warzywnych, itp.

· z gospodarstw domowych

W wyniku ograniczania ilości odpadów organicznych w odpadach deponowanych na składowisku uzyskuje się:

· zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska, głównie poprzez wydzielanie się do powietrza atmosferycznego gazów

· wydłużenie okresu eksploatacji składowiska

· zmniejszenie kosztów rekultywacji składowiska

Należy zwrócić uwagę na fakt, że główna masa tej grupy odpadów powstaje w okresie wegetacyjnym.

Proponuje się, aby odpady te zbierane były w następujący sposób:

· mieszkańcy – pojemniki na odpady organiczne

· parki, zieleńce – dostarczane będą bezpośrednio samochodami do kompostowni po przeprowadzeniu zabiegów pielęgnacyjnych

· cmentarze, targowiska, hurtownie owocowo-warzywne – odpady gromadzone w pojemnikach i po ich zapełnieniu transportowane do kompostowni

Zbiórka odpadów organicznych od mieszkańców prowadzona będzie w następujący sposób:

· na osiedlach bloków wielorodzinnych oraz sporadycznie na osiedlach domków jednorodzinnych poprzez system ustawiania specjalistycznych pojemników np.: Schafera o pojemności 120, 140 i 240 litrów

· na osiedlach domków jednorodzinnych oraz na pozostałych terenach wiejskich, stosowane jest często kompostowanie frakcji organicznej na terenie posesji i wykorzystywanie powstałego w ten sposób kompostu we własnym zakresie

5.1.3.1.3 Odzież i obuwie

Zbiórki odzieży i obuwia w istotny sposób zmniejszy negatywną presję na środowisko, głownie poprzez:

· zmniejszenie wagowo i objętościowo masy odpadów deponowanych na skladowisku (1 para obuwia dla dorosłych waży od około 0,3 do 1,2 kg)

· zapobiegnie ich spalaniu w piecach i ogniskach

· zmniejszenie frakcji odpadów, które charakteryzują sie długim okresem biodegradacji

Odzież i obuwie powinny być zbierane do odpowiednich pojemników.

5.1.3.1.4 Sprzęt RTV i AGD

W złomie sprzętu AGD i RTV występują, w różnych ilościach, cenne metale, m.in. takie jak: żelazo, miedź, a także kadm i ołów. Dzięki selektywnej zbiórce tego rodzaju urządzeń możliwe staje się odzyskanie tych metali, co z kolei zapobiega nadmiernemu i niekontrolowanemu ich rozprzestrzenianiu się w środowisku. Obudowa powyższych urządzeń zrobiona jest z tworzyw sztucznych oraz często z drewna. Aby odzyskać i wykorzystać części lub materiały, należy sprzęt RTV i AGD dementować. Operacja rozmontowywania musi zostać przeprowadzona ręcznie i dlatego jest on bardzo pracochłonna, a więc kosztowna.

W celu zebrania niepotrzebnego sprzętu RTV i AGD, proponuje się organizować akcje jego wystawiania w określone dni w wyznaczonych punktach.

Sprzęt RTV i AGD będzie w określone dni wystawiany w wyznaczonych punktach i transportowany do miejsc, gdzie zostanie on zakwalifikowany do jednej z dwóch grup:

1. nadający się do dalszego użytkowania

2. nie nadający się do żadnego wykorzystania

Sprzęt z grupy pierwszej przekazany zostanie np.: do Czerwonego Krzyża, a sprzęt z drugiej grupy zostanie po unieszkodliwieniu złomowany.

5.1.3.1.5 Meble

Wyrzucane przez mieszkańców meble są bardzo często bogatym źródłem drewna oraz płyt zawierających różnego rodzaju substancje klejowe, z których przy niekontrolowanym spalaniu wydzielają się substancje gazowe. Części mebli może być z powodzeniem ponownie użytkowana przez mniej zamożnych mieszkańców.

W celu zebrania nie użytkowanych mebli, zakłada się wystawianie ich także w określone dni w wyznaczonych punktach.

Meble będą w określone dni wystawiane w wyznaczonych punktach i transportowane do ZUO, gdzie zostaną zakwalifikowane do jednej z dwóch grup:

1. nadający się do dalszego użytkowania

2. nie nadający się do żadnego wykorzystania

Meble z grupy pierwszej przekazane zostaną np.: do Czerwonego Krzyża, a meble z drugiej grupy zostanie po rozdrobnieniu zdeponowane na składowisku odpadów.

5.1.3.1.6 Gruz budowlany

Proponuje się następujące sposoby postępowania z zebranym gruzem z remontów i rozbiórek:

· wykorzystanie do prac polegających na kształtowaniu powierzchni terenu

· transport do zakładów, gdzie zostanie on przekształcony na materiał przydatny w budownictwie

Gruz budowlany gromadzony może być w kontenerach otwartych np.: typu KP-7, wypożyczanych zainteresowanym osobom lub firmom prowadzącym prace budowlane, szczególnie prace rozbiórkowe.

5.1.3.1.7 Odpady niebezpieczne

Źródłem odpadów niebezpiecznych, trafiających do strumienia odpadów komunalnych są:

· mieszkańcy

· placówki handlowe

· obiekty użyteczności publicznej

· placówki usługowe

· obiekty małej produkcji

Odpady te niewydzielone ze strumienia odpadów komunalnych stwarzają zagrożenie dla środowiska.

Zbiórka odpadów niebezpiecznych typu komunalnego jest jedną z głównych zasad nowoczesnej gospodarki odpadami komunalnymi. Oddzielenie tych odpadów ze strumienia odpadów komunalnych i skierowanie ich do zakładów unieszkodliwiania lub do bezpiecznego składowania na specjalnych składowiskach jest bardzo ważnym elementem ochrony środowiska.

W Planie gospodarki odpadami zakłada się zbiórkę odpadów według następujących systemów:

· Do pojemników rozmieszczonych w:

- placówkach sprzedaży detalicznej artykułów i sprzętu gospodarstwa domowego oraz artykułów radiowo-telewizyjnych

- placówkach sprzedaży detalicznej sprzętu oświetleniowego

- aptekach

- szkołach

- placówkach sprzedaży detalicznej paliw płynnych i gazowych

- warsztatach samochodowych, punktach wymiany oleju

· Do pojemników ustawionych na samochodzie objeżdżającym poszczególne miejscowości w ustalone dni

W przypadku odpadów niebezpiecznych powstających w obiektach użyteczności publicznej, placówkach handlowych, punktach usługowych i obiektach małej produkcji, Powiatowe Centrum Informacji o Odpadach służyć będzie informacją o możliwościach utylizacji, czy unieszkodliwienia odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych.

5.1.4 Utrzymanie w czystości terenów zielonych i leśnych

Gmina Sławoborze pod względem zalesienia należy do gmin o największej lesistości w województwie zachodniopomorskim. Tereny leśne zajmują prawie 49% obszaru gminy. Walory krajobrazowe i przyrodnicze stwarzają atrakcyjne warunki do rozwoju turystyki. Jednakże wzmożona ilość turystów w lasach powoduje wzrost zanieczyszczenia odpadami, co stwarza duże zagrożenie dla gleb i wód. Nielegalnego zrzutu odpadów w lasach i przy drogach dokonują także mieszkańcy gminy, co wynika z braku świadomości ekologicznej, ale też z sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych i objęciem systemem gospodarki odpadami nie wszystkich mieszkańców gminy.

Nadleśnictwa zarządzające terenami leśnymi dokonują okresowego czyszczenia poboczy i lasów z odpadów, mając na te działania określone środki budżetowe. Nadleśnictwo Sławoborze prowadzi w tym celu akcje „Czysty las”.

Należy podzielić obowiązki pomiędzy gminę i nadleśnictwa w zakresie oczyszczania terenów leśnych. Nadleśnictwo organizowałoby zbieranie odpadów, które byłyby pozostawiane w odpowiednio oznaczonych workach przy drogach i wywożone przez specjalistyczne firmy posiadające odpowiednia koncesje do wywozu odpadów na składowiska odpadów. Wywóz zebranych odpadów organizowany byłby przez gminę. Także gmina byłaby odpowiedzialna za likwidację w lasach „dzikich” składowisk, a nadleśnictwa pomagałyby przy ich inwentaryzacji.

5.1.5 Etapy wprowadzenia zbiórki selektywnej

Ze względu na fakt, że powodzenie proponowanych rozwiązań uzależnione jest głównie od sytuacji finansowej w gminie, w opracowaniu nie podaje się żadnych terminów, ograniczając się do podania kolejności poszczególnych działań. Wprowadzenie kolejnego elementu należy rozpoczynać w momencie posiadania odpowiednich środków finansowych i spełnieniu warunków, podanych w tabeli:

Kolejność wprowadzania poszczególnych elementów selektywnej zbiórki odpadów.

Tabela nr 18

Element	Zakres etapu	Rodzaj zbieranych odpadów	Miejsce zbiórki
1	Zbiórka surowców wtórnych systemem kontenerowym	- makulatura - metale - szkło - tworzywa sztuczne	cały obszar gminy
2	Zbiórka surowców wtórnych systemem kontenerowym		cały obszar gminy
3	Zbiórka nieposegregowanych odpadów w miejscach odwiedzanych przez turystów	- odpady niposegregowane	wszystkie miejsca odwiedzane przez turystów
4	Zbiórka surowców wtórnych w obiektach turystycznych	- makulatura - metale - szkło - tworzywa sztuczne	cały obszar gminy, w tym mieszkańcy budynków wielorodzinnych
5	Zbiórka odpadów organicznych o wytwórców zbiorowych (parki, zieleńce, cmentarze, targowiska, hurtownie warzywne, itp.)	- odpady organiczne
6	Zbiórka odpadów organicznych od mieszkańców	- odpady organiczne
7	Zbiórka pozostałych odpadów nadających się do ponownego wykorzystania	- odzież obuwie - sprzęt RTV i AGD - gruz budowlany	cały obszar gminy
8	Zbiórka odpadów niebezpiecznych w systemie kontenerowym	- akumulatory - baterie - farby i lakiery - farmaceutyki - oleje	Sławoborze
9	Zbiórka odpadów niebezpiecznych w systemie objazdowym		pozostałe miejscowości gminy
10	Zbiórka odpadów niebezpiecznych w systemie pojemnikowym		szkoły, apteki, wybrane sklepy, warsztaty samochodowe, stacje benzynowe, itp.

5.1.6 Rekultywacja składowiska odpadów w Lepinie

Decyzją i postanowieniem z dnia 30 grudnia 2003 roku oraz 12 stycznia 2004 roku Starosta Świdwinski orzekł zamknięcie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne zlikwidowanego w Lepinie Gmina Sławoborze w terminie do 31 grudnia 2005 roku. Tą samą decyzją zobowiązano Urząd Gminy w Sławoborzu do opracowania projektu prac rekultywacyjnych w terminie do 31 grudnia 2005 roku oraz do przystąpienia do rekultywacji składowiska. Powierzchnia robocza składowiska wynosi 1,20ha a pojemność użytkowa 9000m³. Składowisko wypełnione jest w 53%, a nagromadzono w nim około 4737Mg odpadów. W roku 2004 zdeponowano na składowisku następujące rodzaje i ilości odpadów:

19.08.01	–	5Mg
20.02.01	–	5Mg
20.03.01	–	295Mg
razem		305Mg

5.2 Edukacja w zakresie gospodarki odpadami

W gospodarce odpadami, a w szczególności w przypadku kompleksowych rozwiązań, podstawową rolę odgrywa wiele czynników i bodźców, które w rzeczywistości przesądzają o powodzeniu realizowanych programów.

Podstawowymi czynnikami są:
- stan świadomości ekologicznej wspólnoty samorządowej,
- stan jej zamożności ekonomicznej,
- emocjonalne powiązanie mieszkańców z wprowadzanymi rozwiązaniami.

Bodźce materialne i "duchowe" oraz ciągły monitoring wprowadzanych rozwiązań, okresowe analizy i oceny, pochwały i nagany, a w skrajnych przypadkach sankcje, dają szeroką gamę sposobów podejść do indywidualnych i grupowych zachowań. Zarówno psychologia jak i socjologia odgrywają w tym procesie znaczącą rolę.

Edukacja w zakresie gospodarki odpadami musi być oparta na rzetelnej informacji oraz kształtować mentalność i ich ekologiczne sumienie. Przekazywanie wiedzy jest łatwiejsze niż kształtowanie właściwej postawy względem odpadów.

Wychowywanie i kształcenie proekologiczne powinno być prowadzone w formalnym i nieformalnym systemie nauczania, od wieku przedszkolnego do dojrzałego, we wszystkich kręgach społecznych i zawodowych. Kształcenie proekologiczne należy zacząć już w wieku przedszkolnym. W tym okresie dziecko jest bardzo podatne na wpływy otoczenia, nauczyciela i przejawia dużą zdolność przyswajania nowych umiejętności i wiadomości. W szkołach podstawowych, gimnazjach i ponad gimnazjalnych można wprowadzić osobny przedmiot „Ochrona środowiska”, gdzie poruszana byłaby tematyka gospodarki odpadami, albo zagadnienia te omawiane byłyby w ramach istniejących przedmiotów.

Edukacja ekologiczna nie może ograniczać się tylko do systemu szkolnego. Prowadzić ją powinny nie tylko organizacje ekologiczne, lecz także placówki oświatowe, organizacje młodzieżowe i społeczne. Ważną role powinny także odgrywać środki masowego przekazu. Działania edukacyjne powinny być koordynowane przez Powiatowe Centrum Edukacji Ekologicznej, które organizowałoby cykliczne szkolenia i akcje informacyjne na temat stanu środowiska w powiecie świdwińskim oraz w zakresie selektywnego gromadzenia i zbiórki odpadów.

5.2.1 Działania zmierzające do poprawy „świadomości ekologicznej” wśród mieszkańców

Obowiązkiem gminy jest racjonalne rozwiązanie zbierania, wywozu i zagospodarowania odpadów na swoim terenie. Istotą takiego rozwiązania jest nie tylko techniczno – organizacyjne rozwiązanie procesu gromadzenia , odbioru i utylizacji odpadów przez służby komunalne. Tak samo ważne jest stworzenie wśród mieszkańców klimatu przyjaznego dla nowych rozwiązań. Ma on zapewnić dostosowanie zachowań ludzkich do realiów nowego systemu zagospodarowania odpadów, zwłaszcza ich segregowania u źródła, czyli w miejscu ich powstawania.

Dla efektywnego promowania systemu gospodarki odpadami należy zastosować kompleksowe działania obejmujące:

§ kampanie edukacyjno-informacyjne;

§ inicjowanie aktywności mieszkańców, grup zainteresowań, w zakresie proekologicznych zachowań w postępowaniu z odpadami;

§ instrumenty prawne;

§ instrumenty ekonomiczne.

Kampanie edukacyjno – informacyjne – polegają na dostarczeniu wiedzy i odwołaniu się do wartości istotnych dla mieszkańców objętych planem.

Inicjowanie aktywności mieszkańców – współudział lub organizowanie imprez o charakterze ekologicznym z okazji, np. Dnia Ziemi, Dnia Ochrony Środowiska, Sprzątania Świata, itd.

Instrumenty prawne – Wynikające, z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie oraz ustawy o odpadach, możliwości kontroli sposobu pozbywania się odpadów z gospodarstw domowych, zakładów.

Instrumenty ekonomiczne – niższa cena za odbiór odpadów posegregowanych, obniżenie podatku od nieruchomości w przypadku wdrożenia selektywnej zbiórki na co najmniej trzy worki: suche – mokre – niebezpieczne, zarezerwowanie w budżecie kwoty na nagrody za najlepsze wyniki w segregacji odpadami, czy też najlepsze pomysły zgłaszane przez zorganizowane grupy na rzecz ograniczenia, wtórnego wykorzystania surowców wtórnych.

Bardzo istotna dla przygotowywanej edukacji ekologicznej jest współpraca z organizacjami pozarządowymi (zwłaszcza ekologicznymi), działającymi na terenie gminy. Pracujący w nich społecznicy mogą skutecznie wspierać działania medialne, kolportować ulotki, organizować akcje uliczne, happeningi, itd. Posiadają odpowiednią wiedzę, ponadto ich atutami jest entuzjazm, radość i dobra komunikacja z mieszkańcami oraz mediami. Są głównym elementem, co ważne reprezentującym mieszkańców, lokalnego lobby wspierającego nowowprowadzany system. Często niedoceniani przez przedstawicieli samorządów sami również potrzebują wsparcia w postaci chociażby udostępnienia minimalnej bazy lokalowej, sprzętowej. Dzięki ich zaangażowaniu w edukację możliwe jest dofinansowanie prowadzonej działalności przez wiele fundacji, co może zmniejszyć wydatki gminy.

Dzięki oddolnym pozaadministracyjnym inicjatywom mieszkańcy nabierają przekonania co do słuszności wprowadzanego systemu i przestają czuć się zagrożeni z powodu wymaganych zmian ich dotychczasowych zachowań, związanych z wdrażaniem selektywnej zbiórki. Przecież inicjatywa wychodzi od takich samych jak oni mieszkańców.

Oprócz organizacji pozarządowych dobrze jest utworzyć inne grupy wsparcia, np. wśród uczniów, nauczycieli.

5.2.2 Kampania odpadowa – planowanie strategii

Planowanie strategii kampanii odpadowej obejmuje:

- uwzględnienie specyfiki informowania społeczności lokalnych przy wdrażaniu systemu gospodarki odpadami;

- cele informowania społecznego;

- określenie grup odbiorców;

- analiza grup odbiorców;

- opracowanie głównej myśli przekazu;

- wybór formy przekazu;

- współpracę z mass mediami;

- kształtowanie wizerunku gminy;

- współpracę ze szkołami i organizacjami pozarządowymi;

- analizę odzewu społecznego;

- ocenę kampanii.

5.2.3 Cele informowania społecznego

W informowaniu społeczności można wyróżnić cele krótko- i długoterminowe.

W wymiarze krótkoterminowym informowanie społeczności pozwala na:

a) upowszechnienie świadomości na temat problemów gospodarki odpadami i związanych z nimi przedsięwzięć;

b) zbudowanie społecznego zrozumienia dla decyzji o podjęciu selektywnej zbiórki odpadów i realizacji inwestycji związanej z ich zagospodarowaniem;

c) zachęcanie do pożądanych , np. z punktu widzenia ekologii, zachowań, np. kupowanie towarów w opakowaniach wielokrotnego użytku, segregowanie odpadów, kompostowanie przydomowe, itp.;

d) odpowiedź na zaobserwowane niepokoje lub zainteresowanie mieszkańców jakimiś zagadnieniami. (Taka konieczność występuje na przykład po ukazaniu się w środkach masowego przekazu informacji fałszywych lub budzących niepokój społeczności, np. składowisko jest często przedstawione przez dziennikarzy jako siedlisko szczurów, ptactwa i skażeń przedostających się do wód gruntowych).

Wymiar długoterminowy procesu informowania społeczności to utrzymywanie więzi ze społecznością lokalną na zasadach wzajemnego zaufania i otwartości. Inaczej mówiąc, jest to budowanie pozytywnego obrazu urzędu gminy w oczach miejscowej społeczności.

W przypadku programów informacyjnych towarzyszących inwestycjom musimy dokładnie rozważyć i zsynchronizować działania. W przypadku segregacji odpadów informacja o potrzebie i zasadach segregacji musi pojawić się wcześniej niż,. kontenery do selektywnej zbiórki na ulicach. Przygotowując programy informacyjne, towarzyszące planom inwestycyjnym, powinniśmy zdać sobie sprawę z powszechnego zazwyczaj braku akceptacji dla wydatków na cele informacyjne. Nie należy zatem z góry zakładać, ze cel, który w takim wypadku wyznaczymy, będzie akceptowany przez wszystkich. Jest to ważne, ponieważ realność celu zależy między innymi od możliwości jego sfinansowania. Trudno będzie natomiast znaleźć finansowanie dla działań, których na przykład nie akceptuje Rada Gminy. Formułowanie celu należy zatem poprzedzić nie tylko analizą potrzeb ale także programem uświadamiającym konieczność tworzenia programu informacyjnego i konsekwencjami wynikającymi z jego braku.

2. PROJEKTOWANY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI

W Planie gospodarki Odpadami w Powiecie świdwińskim na podstawie oceny istniejącej sytuacji oraz zapisanych celów i działań w zakresie gospodarowania odpadami, określono następującą ogólną politykę współpracy międzygminnej w powiecie Świdwinskim.

· powiat i gminy współpracować będą przy wdrażaniu planu gospodarki odpadami

· powiat i gminy wspierać będą wprowadzanie systemu sortowania odpadów

· zakłada się docelowe przyjęcie jednego taryfikatora opłat za wywóz i utylizację odpadów, obowiązujący dla wszystkich gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw w powiecie

· powiat i gminy uzgodniły powołanie międzygminnego przedsiębiorstwa gospodarki odpadami w Świdwinie; przygotowane zostaną prawne, finansowe i organizacyjne podstawy dla nowego przedsiębiorstwa; uzgodniono, że przedsiębiorstwo:

- zorganizuje system gospodarki odpadami w powiecie Świdwińskim

- zarządzać będzie zakładem utylizacji odpadów w Wardyniu Górnym

· wywóz odpadów będzie otwarty dla wolnej konkurencji między przedsiębiorstwami prywatnymi i publicznymi, ubiegającymi się o kontrakty w przetargach; przetargi będą organizowane przez międzygminne przedsiębiorstwo gospodarki odpadami.

Ponadto przedstawiciele powiatu i gmin uzgodnili ogólne zasady współpracy w zakresie gospodarki odpadami w powiecie Świdwińskim podczas warsztatów w dniu 4 października 2002 roku w Starym Resku. Dyskusja poprzedzająca uzgodnienia dotyczyła raportu pt. „Możliwości powołania Międzygminnego Przedsiębiorstwa Gospodarki Odpadami (MPGO) w Świdwinie.

W celu wzmocnienia instytucjonalnego przedsięwzięcia, podczas warsztatów uzgodniono podjęcie szeregu działań. Niektóre z nich będą wykonywane i sterowane przez Międzygminne Przedsiębiorstwo Gospodarki Odpadami (MPGO).

6.1 Prognoza zmian wytwarzanych odpadów

Prognoza zmian ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Sławoborze w Mg.

Tabela nr 19

l.p.	Nazwa wsi	Prognoza
l.p.	Nazwa wsi	Rok 2003	Rok 2005	Rok 2010	Rok 2015
1	Biały Zdrój	11,4	11,47	11,25	11,02
2	Ciechnowo	16,8	16,65	16,42	16,2
3	Jastrzębniki	9,6	9,6	9,45	9,45
4	Krzecko	42,1	41,85	41,17	40,73
5	Mysłowice	134,2	133,41	131,62	130,28
6	Poradz	12,8	12,6	12,6	12,15
7	Powalice	79,5	78,98	77,65	77,17
8	Rokosowo	86,5	85,96	84,82	83,91
9	Sidłowo	48,2	47,7	47,01	46,58
10	Sławoborze	445,5	443,25	437,18	432,9
11	Stare Ślepce	68,7	69,3	68,4	67,73
razem		956,3	950,85	937,57	928,12

6.2 Proponowany model funkcjonowania gospodarki w gminie Sławoborze

6.2.1 Zakres systemu

Wyznaczone w polityce ekologicznej powiatu świdwińskiego cele realizowane będą w dużej mierze przez sprawnie funkcjonujący na terenie, w tym w gminie Sławowborze, powiatu system gospodarki odpadami.

Przeprowadzona analiza ilości i składu morfologicznego odpadów powstających na terenie Gminy Sławoborze wskazuje na potrzebę budowy systemu gospodarki odpadami obejmującego:

· gromadzenie zmieszanych odpadów balastowych przeznaczonych do unieszkodliwienia na składowisku odpadów;

· selektywne gromadzenie odpadów opakowaniowych i surowcowych oraz odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych przeznaczonych do recyklingu;

· zbieranie odpadów balastowych i surowcowych zapewniające żądany przepływ poszczególnych strumieni odpadów;

· przygotowanie zebranych odpadów opakowaniowych i surowcowych do recyklingu;

· recykling odpadów ulegających biodegradacji.

Zakłada się, że powyższy system gospodarki odpadami realizowany będzie przez Gminę Sławoborze w ramach powiatowego systemu gospodarki odpadami.

Na terenie powiatu zakłada się powołanie 50 samodzielnych punktów odbioru odpadów. Na terenie składowiska w Wardyniu Górnym zakłada się powołanie Centralnego Punktu Zdawczego. W miejscowości Sławoborze planuje się powołanie Gminnego Punktu Gromadzenia Odpadów. Na terenie miejscowości Sławoborze należy także zorganizować Gminny Punkt Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON).

Do końca 2006 roku wszystkie gospodarstwa domowe, zgodnie z wytycznymi WPGOWZ powinny być wyposażone w kompostownie.

6.2.1.1 Samoobsługowe Punkty Zdawcze

Samoobsługowe Punkty Zdawcze powstaną w mniejszych miejscowościach oraz na obszarach wiejskich, jak najbliżej gospodarstw domowych.

Na terenie powiatu Świdwinskiego potrzebnych będzie 50/100 takich punktów.

Zakłada się, że 30% butelek plastikowych, szkła i puszek metalowych, będzie odbieranych w punktach pozyskiwania odpadów, zaś 70% w Samoobsługowych Punktach Zdawczych.

Każdy Samoobsługowy Punkt Zdawczy wyposażony będzie następująco:

- szkło

jeden kontener 1m³, co przy ilości 100 punktów daje łączną objętość 100m³; kontener będzie opróżniany co dwa tygodnie, dając roczną objętość odpadów w wysokości 2.600m³, zgodnie z zakładana objętością

- metale

jeden kontener 3m³, co przy ilości 100 punktów daje łączną objętość 300m³; kontener będzie opróżniany co dwa tygodnie, dając roczną objętość odpadów w wysokości 7.200m³, zgodnie z zakładana objętością

- butelki plastikowe

Na obszarach wiejskich, „Punkt” może być dodatkowo wyposażony w jeden lub więcej 660 litrowych pojemników na odpady komunalne.

Opróżniany co tydzień, jeden pojemnik może posłużyć dla 10 – 12 gospodarstw domowych.

6.3 System selektywnego gromadzenia odpadów

Podstawowym celem systemu zbiórki odpadów winno być usuwanie wszystkich odpadów komunalnych powstających na terenie gminy umożliwiające ich rozdział na strumienie dla uzyskania warunków do odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z zakładanymi limitami.

Według powyższych założeń na terenie gminy powinny funkcjonować systemy zbierania:

ü zmieszanych odpadów balastowych;

ü odpadów opakowaniowych i surowcowych;

ü odpadów ulegających biodegradacji;

ü odpadów niebezpiecznych;

ü odpadów wielkogabarytowych (w tym budowlanych).

6.3.1 Gromadzenie Zmieszonych Odpadów Balastowych

Celem funkcjonowania systemu zbiórki zmieszanych odpadów balastowych jest zorganizowane usuwanie wszystkich odpadów komunalnych powstających na terenie gminy Sławoborze. Wskazane jest zatem stworzenie systemu „przyjaznego”, umożliwiającego swobodne pozbywanie się odpadów.

W zależności od rodzaju zabudowy zmieszane odpady balastowe (komunalne) winny być zbierane w następujący sposób:

WARIANT 1:

§ w systemie „odbioru bezpośredniego” w rejonach zabudowy jednorodzinnej Sławoborza i wsi zwartych w oparciu o pojemniki 110 lub 120 litrowe;

§ w systemie „donoszenia” w rejonach zabudowy wielorodzinnej w oparciu o pojemniki 1100 litrowe.

W celu stworzenia odpowiedniej sieci miejsc gromadzenia odpadów zakłada się, ze:

§ pojemniki 110 lub 120 litrowe stanowić będą indywidualne wyposażenie każdej posesji jednorodzinnej na terenie gminy;

§ w zabudowie zwartej wielorodzinnej pojemnik 1100 litrowy winien być przeznaczony do obsługi ok. 50 mieszkańców;

§ stworzona sieć miejsc gromadzenia odpadów winna zapewnić odpowiednią częstotliwość opróżniania pojemników. Zaleca się, aby pojemniki na balastowe odpady zmieszane opróżniane były nie rzadziej jak 1 raz na dwa tygodnie w okresach zimowych oraz 1 raz na tydzień w okresach letnich.

WARIANT 2:

§ w systemie „odbioru bezpośredniego” w rejonach zabudowy jednorodzinnej miasta Sławoborze i wsi zwartych w oparciu o pojemniki 110 lub 120 litrowe;

§ w systemie „donoszenia” w rejonach zabudowy wielorodzinnej w oparciu o pojemniki 1100 litrowe;

§ w systemie Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów w rejonach zabudowy rozproszonej (zagrodowej).

W celu stworzenia odpowiedniej sieci miejsc gromadzenia odpadów zakłada się, ze:

§ pojemniki 110 lub 120 litrowe stanowić będą indywidualne wyposażenie każdej posesji jednorodzinnej;

§ w zabudowie zwartej wielorodzinnej pojemnik 1100 litrowy winien być przeznaczony do obsługi ok. 50 mieszkańców;

§ w rejonach zabudowy rozproszonej tworzone będą Wiejskie Punkty Gromadzenia Odpadów wyposażone w pojemniki 1100 litrowe. Każdy punkt przeznaczony będzie do obsługi ok. 100 mieszkańców. Z uwagi na potrzebę minimalizacji odległości miejsc powstawania odpadów od Punktów gromadzenia mogą być one przeznaczone do obsługi mniejszej ilości mieszkańców;

§ stworzona sieć miejsc gromadzenia odpadów winna zapewnić odpowiednią częstotliwość opróżniania pojemników.

WARIANT 3:

§ w systemie „odbioru bezpośredniego” w rejonach zabudowy jednorodzinnej miejscowości Sławoborze i wsi zwartych w oparciu o pojemniki 110 lub 120 litrowe;

§ w systemie „donoszenia” w rejonach zabudowy wielorodzinnej w oparciu o pojemniki 1100 litrowe;

§ w systemie „mieszanym” w rejonach zabudowy rozproszonej (zagrodowej).

W celu stworzenia odpowiedniej sieci miejsc gromadzenia odpadów zakłada się, ze:

§ pojemniki 110 lub 120 litrowe stanowić będą indywidualne wyposażenie każdej posesji jednorodzinnej;

§ w zabudowie zwartej wielorodzinnej pojemnik 1100 litrowy winien być przeznaczony do obsługi ok. 50 mieszkańców;

§ w rejonach zabudowy rozproszonej odpady balastowe będą gromadzone w workach foliowych (26 worków/rodzinę/rok). Zapełnione worki dostarczone będą do miejsc odbioru zlokalizowanych przy trasie przejazdu środków transportu (np. przy drodze);

§ stworzona sieć miejsc gromadzenia odpadów winna zapewnić odpowiednią częstotliwość opróżniania pojemników.

Zebrane odpady będą kierowane do unieszkodliwienia na składowisko odpadów komunalnych lub do Punktu Pośredniego Gromadzenia odpadów (PGOPS często nazwane Punktami Zdawczymi).

6.3.2 Skrócona analiza systemów selektywnego gromadzenia odpadów

Tworzenie systemu gospodarki odpadami należy rozpocząć od uzupełnienia systemu gromadzenia zmieszanych odpadów balastowych poprzez stworzenie możliwości pozbywania się odpadów przez wszystkich mieszkańców gminy w sposób zorganizowany. Proponuje się zatem stworzenie systemu odbioru gromadzonych odpadów balastowych zapewniającego optymalne warunki gromadzenia i usuwania odpadów (skrócenie drogi do miejsca gromadzenia odpadów, określona przynależność odpadów).

Główną przyczyną hamującą szybkie wprowadzenie pojemników są koszty ich zakupu. System zbiórki odpadów powinien być wprowadzony stopniowo, etapami, odpowiednio do możliwości finansowych i technicznych. Zwiększenie ilości pojemników musi być związane z zapewnieniem właściwej ich obsługi.

Oparcie systemu zbiórki odpadów zmieszanych w rejonach zabudowy jednorodzinnej rozproszonej na pojemnikach 110 litrowych wiąże się z koniecznością ustalania tras przejazdu umożliwiających dojazd do każdego gospodarstwa domowego. Taki wariant zbiórki odpadów wiązać się będzie ze znacznym wydłużeniem tras przejazdu sprzętu transportowego, a tym samym z wydłużeniem czasu i zwiększeniem kosztów obsługi.

Rozproszenie zabudowy na terenie gminy Sławoborze oraz istniejąca sieć dróg warunkować mogą wprowadzenie systemu gromadzenia i odbioru odpadów zmieszanych z rejonów zabudowy rozproszonej w oparciu o worki foliowe o pojemności 100 litrów o podwyższonej wytrzymałości. W sugerowanym systemie (wariant 3) zapełniony worek z odpadami dostarczany jest przez właściciela posesji do miejsca odbioru zlokalizowanego przy trasie przejazdu śmieciarki.

Warunkiem sprawnego funkcjonowania systemu jest ścisłe określenie harmonogramu odbioru odpadów oraz miejsca dostarczania worka. Taki tok postępowania z odpadami pozwala na usprawnienie systemu identyfikacji gromadzonych odpadów oraz rozliczenie kosztów ich usuwania.

Zakłada się jednorazowe wykorzystanie worka na odpady, w związku z czym zachodzić będzie konieczność zakupu odpowiedniej ilości worków w ciągu roku.

Niezależnie od przyjętego systemu zbiórki odpadów zmieszanych przewiduje się zbiórkę odpadów według opracowanego harmonogramu z częstotliwością raz na dwa tygodnie (co 14 dni).

Podstawowym celem przyjętego systemu zbiórki odpadów jest ich usuwanie w sposób zorganizowany i kontrolowany. Nie zakłada się zatem budowy systemu gromadzenia i zbiórki zmieszanych odpadów balastowych metodą „donoszenia” opartą na Wiejskich Punktach Gromadzenia Odpadów (WPGO). Wadą systemu jest:

§ anonimowość usuwanych odpadów uniemożliwiająca wprowadzenie zasady „zanieczyszczający płaci”;

§ trudności lokalizacyjne WPGO uniemożliwiające skrócenie miejsca powstawania odpadów od miejsc gromadzenia;

§ tendencja do niekontrolowanego usuwania odpadów w miejscach do tego nie przeznaczonych (dzikie wysypiska);

§ ograniczoność kontroli funkcjonowania systemu (np. usuwanie odpadów przez mieszkańca spoza gminy) i sprzętu przeznaczonego do gromadzenia odpadów.

Do obsługi pojemników na odpady zmieszane konieczny jest specjalistyczny środek transportu. Należy jednak pamiętać o lokalnych uwarunkowaniach technicznych – możliwościach dojazdu do poszczególnych posesji.

6.3.3 Odpady opakowaniowe i surowce

Celem funkcjonowania systemu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych i surowcowych na terenie Gminy Sławoborze jest wyłączenie mas odpadów opakowaniowych i surowcowych dla poddania ich procesowi odzysku i recyklingu.

Według stworzonego modelu składu morfologicznego odpadów w gospodarstwach domowych na terenie Gminy Sławoborze rocznie powstaje ok.:

- Mg	makulatury	-	45,42
- Mg	szkła	-	4,27
- Mg	tworzy sztucznych	-	28,90

Przytoczone powyżej wielkości to wartości „całkowite”. Prowadzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych w systemie odbioru bezpośredniego pozwala na wyłączenie do 40% poszczególnych frakcji. Pozostała część jest albo wyrzucana wraz z odpadami balastowymi albo unieszkodliwiana w niewłaściwy sposób (np. palenie tworzyw sztucznych w domowych piecach).

W sytuacji przewagi ogrzewania węglowego na terenie gminy oraz tworzenia systemu zbiórki surowców wtórnych w proponowanej formie od podstaw, dochodzenie do zakładowego poziomu wyłączenia odpadów, będzie stopniowe i rozłożone w czasie. Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej mieszkańców, a także wzrostem kosztów wywozu odpadów zmieszanych, poziom wyłączania surowców wtórnych będzie wzrastał.

6.3.4 Zbiórka odpadów ulegająca biodegradacji

Celem funkcjonowania systemu jest wyłączenie ze strumienia odpadów komunalnych, masy frakcji ulegającej biodegradacji dla poddania jej procesowi recyklingu organicznego, w sposób zapewniający osiągnięcie najlepszych efektów ekologicznych i ekonomicznych.

Ze względu na charakter Gminy Sławoborze oraz dominującą zabudowę jednorodzinną w gminie powstaje ok. 223 Mg odpadów ulegających biodegradacji.

W związku z tym przewiduje się:

zbieranie odpadów ulegających biodegradacji z gospodarstw domowych w rejonach zabudowy wielorodzinnej metodą donoszenia. Będą one gromadzone w specjalistycznych pojemnikach o pojemności 240 litrów, ustawionych w pobliżu pojemników na zmieszane odpady balastowe i odpady surowcowe. Zebrane odpady organiczne będą trafiały do kompostowni lub instalacji fermentacji działającej w ramach najbliższego Zakładu Utylizacji Odpadów. Jeden pojemnik przeznaczony będzie do obsługi 100 mieszkańców;
zbieranie odpadów ulegających biodegradacji z gospodarstw domowych na terenach wsi zwartych metodą donoszenia. System zbiórki wiązać się będzie z organizacją punktów gromadzenia tej grupy odpadów zlokalizowanych w wyznaczonych miejscach (np. na ulicach) wyposażonych w pojemniki specjalistyczne o pojemności 140 l. Jeden pojemnik winien być przeznaczony do obsługi ok. 50 mieszkańców;
odpady zielone z pielęgnacji i utrzymania zieleni (trawa, gałęzie) będą dostarczane bezpośrednio do najbliższej kompostowni;
osady ściekowe z oczyszczalni działających na terenie gmin powiatu po przeprowadzeniu procesów osuszania oraz posiadające niezbędne badania fizyko-chemiczne będą przekazywane do kompostowni lub instalacji fermentacji przy ZUO;
w rejonach nie objętych zorganizowanym systemem zbiórki tej grupy odpadów mogą być one odbierane indywidualnie od mieszkańców wyrażających chęć pozbywania się ich.

Źródłem odpadów ulegających biodegradacji mogą być również gospodarstwa rolne i hodowlane oraz zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego. Powstające tam odpady ulegające biodegradacji dostarczane mogą być bezpośrednio do kompostowni czy instalacji fermentacji lub najbliższego Samoobsługowego Punktu Odbioru Odpadów.

Zbiórka odpadów ulegających biodegradacji z gospodarstw domowych jest uzasadniona ekonomicznie przede wszystkim w zabudowie wielorodzinnej. Mieszkańcy nie mają tam bowiem możliwości indywidualnego zagospodarowania tej frakcji odpadów. Trafiają one razem z pozostałymi odpadami na składowisko. Ze względu na swoje właściwości (rozkład), są tam one frakcją niepożądaną. Wskazane jest zatem wydzielenie jak największej ich ilości z ogólnego strumienia odpadów.

Gromadzenie w pojemniku dużych ilości łatwo rozkładalnej biomasy sprzyja zachodzeniu procesów zagniwania, które mogą być uciążliwe ze względu na emisję odorów i zagrożenia higieniczno-sanitarne. Z uwagi na powyższe nakłada to na użytkownika systemu konieczność zwiększonej częstotliwości wywozu tej grupy odpadów, co wpływa na koszty wywozu i komplikuje organizację zbiórki.

Dla gromadzenia odpadów ulegających biodegradacji przewiduje się używanie specjalnych pojemników na bioodpady – tzw. biotainerów o pojemności 240 i 140 litrów. Cechą wyróżniającą pojemnik typu biotainer jest jego konstrukcja, stwarzająca odpadom optymalne warunki dla rozpoczęcia procesów kompostowania, wśród których wyróżnić należy:

bardzo dobre przygotowanie materiału do dalszego kompostowania (upraszcza to dalsze procesy pozwalając na rezygnację z kosztownych urządzeń kompostowni - jak bioreaktor i poprzestanie na pryzmowaniu);
redukcję masy spowodowaną głównie odparowaniem części wody zawartej w biomasie (zmniejsza się dzięki temu koszty i uciążliwość transportu);
zmniejszenie ilości i poprawę jakości wód odciekowych.

Częstotliwość opróżniania pojemników nie powinna być rzadsza niż raz na 14 dni, niezależnie od stopnia zapełnienia. Uwzględniając liczbę mieszkańców w zabudowie wielorodzinnej konieczne będzie rozstawienie około 20 pojemników tego typu o pojemności 240 litrów.

W miarę rozbudowy systemu możliwa będzie zbiórka odpadów ulegających biodegradacji także z posesji jednorodzinnych miejscowości zwartych, gdzie nie są wykorzystywane tego rodzaju odpady. W zabudowie jednorodzinnej do zbiórki tej grupy odpadów proponuje się stosowanie pojemników typu biotainer o pojemności 140 litrów. Pojemniki ustawione w miejscach ogólnie dostępnych (np. na ulicy) przeznaczone będą do obsługi kilku posesji. Niezbędna ilość pojemników wiązać się będzie z określeniem rejonu zbiórki i potencjalnych użytkowników. Do gromadzenia odpadów zielonych z ogródków przydomowych (trawa, gałęzie itp.) wskazane jest stosowanie worków papierowych odbieranych podobnie jak odpady surowcowe według ustalonego wcześniej harmonogramu. Pozwoli to na kierowanie bezpośrednio do procesu recyklingu całego worka bez konieczności jego opróżniania. Celuloza zawarta w papierze ulega także biodegradacji w procesie kompostowania. Rozpoczęcie zbiórki w tym przypadku powinno być poprzedzone ekonomiczną analizą opłacalności pozyskiwalności tej frakcji odpadów.

Do obsługi biotainerów wskazane jest stosowanie śmieciarki z zagęszczaniem bębnowym, która powoduje wymieszanie zebranych odpadów lub śmieciarki z zagęszczaniem liniowym wyposażoną w urządzenie do mycia pojemników.

Odpady zielone z utrzymania zieleni (gałęzie, trawa, liście) są pożądanym materiałem do kompostowania, jednak cechuje je duża okresowość. Są one głównie możliwe do pozyskania tylko w okresie wegetacyjnym. Selektywną zbiórką odpadów ulegających biodegradacji będą również objęte targowiska i cmentarze.

W Sławoborzu funkcjonuje oczyszczalnia ścieków. W wyniku prowadzonych tam procesów powstają nieustabilizowane osady ściekowe. Zawierają one znaczne ilości materii organicznej, co predysponuje je także do kompostowania. Warunkiem pozwalającym na ich włączenie do procesu kompostowania są pomyślne rezultaty badań fizyko-chemicznych. Zawartość związków wskaźnikowych nie powinna przekraczać wartości progowych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. Do kompostowania mogą być skierowane tylko te partie osadów, które spełniają wymagania cytowanego rozporządzenia.

Osady ściekowe spełniające wymogi (skład fizyko-chemiczny) będą okresowo przekazywane do kompostowni. Częstotliwość przekazywania osadów będzie zależała w głównej mierze od ilości powstających osadów w danej oczyszczalni i tym samym zebrania odpowiedniej ich ilości na jednorazowy transport.

Do przewozu osadów ściekowych może być wykorzystywany transport samochodowy zapewniający bezpieczne i higieniczne przewożenie osadów (szczelność).

Przedstawione powyżej rozwiązania pozyskiwania odpadów ulegających biodegradacji z terenu gminy Sławoborze powinny zostać wprowadzone bezpośrednio przed uruchomieniem instalacji recyklingu organicznego (zgromadzenie materiału do rozpoczęcia produkcji kompostu). Wcześniejsze rozpoczęcie ich zbiórki bez możliwości właściwego zagospodarowania spowoduje poniesienie nakładów bez spodziewanego efektu (zmniejszenia ilości odpadów trafiających na składowisko).

6.3.5 Odpady wielkogabarytowe

Celem funkcjonowania systemu jest wyłączenie ze strumienia odpadów komunalnych frakcji wielkogabarytowej przeznaczonej do recyklingu i unieszkodliwienia.

Zgodnie z założeniami systemu gospodarki odpadami na analizowanym obszarze odpady wielkogabarytowe będą zbierane w czasie okresowych zbiórek oraz w Samoobsługowym Punkcie Odbioru Odpadów.

Proponuje się, aby okresowe odbiory na terenie gminy były prowadzone kwartalnie według przyjętego harmonogramu. Odbiorowi podlegać będą te odpady, które ze względu na swoje rozmiary nie mogą być zbierane w standardowe pojemniki. W czasie tych zbiórek odbierane będą odpady wielkogabarytowe tylko z gospodarstw domowych. W ulotkach informacyjnych rozdawanych mieszkańcom gminy powinny być określone typy odbieranych odpadów oraz od kogo będą odbierane.

W grupie odbieranych odpadów powinien się znaleźć przede wszystkim sprzęt AGD i RTV (lodówki, kuchenki gazowe, telewizory) oraz wyposażenie mieszkań (meble, lampy, zlewy, umywalki itp.). Należy też uregulować kwestię zbiórki wraków samochodów i maszyn rolniczych, które w ostatnim czasie coraz częściej porzucane są na dzikich wysypiskach.

Zbiórka odpadów wielkogabarytowych powinna być prowadzona przy użyciu samochodu skrzyniowego wyposażonego w dźwig HDS (lub podobny). Jest on wskazany przy załadunku cięższych odpadów na samochód. W wyznaczony dzień mieszkańcy wystawiać będą niepotrzebne im sprzęty na granicach swych posesji (w zabudowie jednorodzinnej) lub przy punktach gromadzenia odpadów zmieszanych (w zabudowie wielorodzinnej).

Mieszkańcy gminy, którzy indywidualnie chcieliby pozbyć się odpadów wielkogabarytowych poza terminem wyznaczonych zbiórek, dostarczaliby je bezpośrednio do SPGO.

Zebrane w trakcie prowadzenia zbiórki przedmioty nadające się do dalszego wykorzystania (np. używane, ale jeszcze niezniszczone meble lub sprzęt), powinny zostać przetrzymane przez określony czas (np. miesiąc), gdyż mogą znaleźć się chętni do dalszego ich wykorzystania. Należy zatem stworzyć zasady umożliwiające odbiór takich przedmiotów przez potrzebujących przy jednoczesnym ogłoszeniu informacji o ich posiadaniu.

Wszystkie zebrane odpady wielkogabarytowe przed ostatecznym unieszkodliwieniem muszą zostać rozdrobnione, a także winny być wydzielone z nich elementy do dalszej przeróbki. Niektóre z nich, np. lodówki czy telewizory, zawierają substancje i elementy szczególnie szkodliwe (freon, olej sprężarkowy, lampy kineskopowe). Należy je w sposób bezpieczny dla środowiska usunąć i unieszkodliwić. W związku z tym powinny one trafiać do odpowiedniego punktu demontażu.

Przedstawiona powyżej zbiórka odpadów wielkogabarytowych dotyczy gospodarstw domowych. W przypadku odpadów z przedsiębiorstw, obiektów handlowych, usługowych itp. będą one także trafiać do przeróbki w punkcie demontażu przy ZZO, jednak na komercyjnych zasadach, tzn. koszty związane z odbiorem i odzyskiem ponosić będzie ich wytwórca.

Do punktu demontażu odpadów wielkogabarytowych powinny trafić także odpady z sektora budowlanego, np. stare (wymienione) okna, drzwi, drewniane elementy stropów, itp. Byłyby one poddawane rozbiórce i rozdrobnieniu.

W zależności od możliwości lokalizacyjnych należy rozważyć możliwość gromadzenia gruzu budowlanego. Po rozdrobnieniu mógłby on być wykorzystywany jako przekładki izolacyjne lub drogi technologiczne na składowisku odpadów lub, w przypadku większej ich ilości, do utwardzania dróg na terenie gminy i powiatu.

6.3.6 Odpady niebezpieczne

Celem funkcjonowania systemu jest wyłączenie ze strumienia odpadów frakcji niebezpiecznych dla poddania ich procesowi odzysku lub unieszkodliwienia w sposób kontrolowany oraz dla zmniejszenia negatywnego oddziaływania składowanych odpadów na zdrowie i życie mieszkańców oraz na środowisko.

Technicznymi aspektami (okresową zbiórką, wywozem i unieszkodliwianiem) powinny zajmować się specjalistyczne firmy posiadające odpowiednie zezwolenia, z którymi zostaną podpisane umowy na świadczenie tego typu usług na terenie gminy.

Odpady niebezpieczne na terenie gminy mogą pochodzić z następujących źródeł:

a) z gospodarstw domowych:

§ farby, lakiery, kleje, lepiszcze, żywice i opakowania po nich;

§ rozpuszczalniki, kwasy, alkalia i opakowania po nich;

§ odczynniki chemiczne i fotograficzne i opakowania po nich;

§ przeterminowane lekarstwa;

§ pestycydy, herbicydy, insektycydy itp. oraz opakowania po nich;

§ baterie jednorazowe, w tym alkaliczne;

§ akumulatory samochodowe, zużyte smary i oleje przepracowane;

§ lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć np. termometry;

§ aerozole;

§ zużyty sprzęt gospodarstwa domowego (lodówki, zamrażarki, odbiorniki RTV);

b) z placówek służby zdrowia i weterynaryjnych:

§ narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki,

§ tkanki i ich reszki wraz z pojemnikami i konserwantami służącymi do ich przechowywania;

§ przeterminowane i wycofane ze stosowania chemikalia i leki;

§ inne odpady, których zbieranie i składowanie podlega specjalnym przepisom ze względu na zapobieganie infekcji;

§ lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć, np. termometry;

§ martwe zwierzęta;

c) z sektora rolniczego

§ przeterminowane bądź wycofane środki ochrony roślin oraz opakowania po nich;

§ niejadalne uboczne produkty uboju (krew, kości i tłuszcze techniczne, skóry surowce, jelita, przewody pokarmowe, pęcherze, kopyta, racice, rogi, szczecina, włosie końskie, a także sierść bydlęca i cielęca);

§ odpady z masarni – skrawki i ścinki skór, wycinki uszu bydlęcych, zmiotki i skrawki wszelkiego rodzaju tłuszczów, futrówka, szlamówki z obróbki jelit, krew tętnicza, skrawki mięsnotłuszczowe z obróbki gruczołów wydzielania wewnętrznego;

§ padłe zwierzęta.

Wszystkie odpady niebezpieczne (problemowe) winny być w sposób właściwy (bezpieczny) zebrane i unieszkodliwione.

Odpady niebezpieczne pochodzące z gospodarstw domowych na analizowanym terenie powinny być zbierane w trakcie okresowych zbiórek, w Gminnym Punkcie Zbierania Odpadów Niebezpiecznych z racji zapewnienia tam właściwych warunków do czasowego przetrzymania tego typu odpadów (spełnienie wymagań technicznych) oraz całodobowego dozoru. Założenia funkcjonalne takiego punktu są następujące:

przyjmowanie odpadów niebezpiecznych (problemowych) powstających tylko w gospodarstwach domowych;
przyjmowanie odpadów niebezpiecznych (problemowych) tylko od mieszkańców miasta i gminy (po przedstawieniu dowodu zamieszkania na terenie gminy), w ilościach zużywanych w gospodarstwach domowych, np. do 2 litrów przeterminowanej farby, do 5 sztuk świetlówek;
przyjmowanie odpadów problemowych będzie bezpłatne;
wyposażenie Punktu stanowić będą odpowiednie pojemniki i zasieki na poszczególne rodzaje odpadów;
godziny otwarcia Punktu powinny być szczegółowo określone, a informacja o sposobie i zakresie przyjmowanych odpadów powinna docierać do wszystkich mieszkańców gminy;
w Punkcie musi być prowadzona szczegółowa ewidencja przyjmowanych odpadów.

Prowadzenie punktu zbierania odpadów niebezpiecznych wymaga uzyskania stosownego zezwolenia.

Proponuje się ponadto przeprowadzanie odbioru odpadów niebezpiecznych raz na kwartał. O czasie prowadzenia odbioru oraz możliwych do oddania odpadów mieszkańcy muszą zostać poinformowani z wyprzedzeniem w specjalnych ulotkach. Powinny one dotrzeć w ramach akcji edukacyjno-informacyjnej do każdego gospodarstwa.

W Punkcie Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych należy umożliwić zbiórkę baterii, akumulatorów i przeterminowanych leków do odpowiednich pojemników. Rozstawione pojemniki powinny posiadać odpowiednią konstrukcję zapobiegającą ich opróżnianiu przez osoby niepowołane. Pojemniki do zbiórki tego typu odpadów powinny być ustawiane w punktach, gdzie można nabywać pełnowartościowe produkty tego typu (sklepy elektrotechniczne, apteki).

Zadania odbioru i dalszego zagospodarowania odpadów niebezpiecznych z Punktu Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych, jak i okresowej zbiórki powinna zostać powierzona specjalistycznym firmom. Muszą one posiadać niezbędne pozwolenia oraz sprzęt do bezpiecznego załadunku i przewozu poszczególnych rodzajów odpadów. Podmioty te powinny jednocześnie posiadać ważne porozumienia ze specjalistycznymi firmami prowadzącymi przerób i unieszkodliwianie poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych. Powiat powinien zachować pełna i stałą kontrolę nad funkcjonowaniem systemu.

Mając na uwadze dominujący charakter rolny gminy – należy rozwiązać także zagadnienie odpadów niebezpiecznych z indywidualnych gospodarstw rolnych. Do wymagających rozwiązania należą kwestie obioru opakowań po środkach ochrony roślin oraz padłych zwierząt.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi materiały szczególnego, wysokiego i niskiego ryzyka winny być:

niezwłocznie zbierane, przewożone i znakowane;
spalane w zakładzie termicznego przekształcania

przetwarzane w zakładzie przetwarzającym przy użyciu jednej z metod przetwarzania lub metodą wskazaną przez powiatowego lekarza weterynarii.

Przetworzony materiał zakopuje się na zatwierdzonym grzebowisku, spala w zakładzie termicznego przekształcania lub współspalarni. Przetworzony materiał wysokiego i niskiego ryzyka może być również wykorzystywany w zakładzie wytwarzającym biogaz lub kompost. Biorąc pod uwagę regulację prawną grzebowisko winno stanowić część technologiczną zakładu przetwarzającego odpady zwierzęce.

Zadania z zakresu unieszkodliwiania niejadalnych produktów zwierzęcych oraz padłych zwierząt realizowane są przez koncesjonowane firmy. Martwe zwierzęta i tkanki mogą być również przekazywane bezpośrednio do zakładów unieszkodliwiania, stąd istnieje możliwość podpisania umowy przez gminy z wyspecjalizowanym zakładem na odbiór i unieszkodliwianie tego typu odpadów na zasadzie interwencji „na telefon”.

Zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych „Użytkownik substancji chemicznych (…) jest zobowiązany zwrócić opakowanie po tych substancjach producentowi, sprzedawcy lub importerowi.” Oznacza to, że obowiązek odbioru i unieszkodliwienia takich opakowań spada na jednostki wprowadzające je do obrotu. Dotyczy to również opakowań po środkach ochrony roślin. Zgodnie z cytowanym zapisem opakowania tego typu indywidualni rolnicy winni zwracać do punktów, w których zostały zakupione. Za odmowę odbioru opakowań przez sprzedawców , importerów i producentów substancji chemicznych grozi kara grzywny. Tej samej karze podlega użytkownik substancji nie zwracający opakowania. Niezależnie od przytoczonych rozwiązań wskazane jest przeprowadzanie okresowego odbioru tego typu odpadów na terenach wiejskich, np. w okresach intensywnych prac polowych (zasiewach).

1. SZACUNKOWE KOSZTY IWESTYCYJNE I EKSPLOATACYJNE

7.1 Koszty inwestycyjne

Zakres przewidywanych inwestycji obejmujących nie tylko obiekty infrastruktury, ale także maszyny i urządzenia stanowiące środki trwałe (samochody specjalistyczne, maszyny i urządzenia, pojemniki) powinien być przedmiotem studium wykonalności inwestycji, będącego ostatnim elementem profesjonalnego przygotowanego planu gospodarki odpadami komunalnymi. Celem tej analizy jest określenie realności wykonania zamierzonych przedsięwzięć zarówno pod kątem ich sfinansowania, jak i konsekwencji finansowych wdrożenia, a więc poziomu niezbędnych do pokrycia kosztów eksploatacji cen usług. Koszty inwestycji mogą być pokrywane z następujących źródeł:

opłaty odbiorców usług - stanowią dość pewne źródło środków finansowych pod warunkiem, że ich poziom pozwala na pokrycie całości kosztów eksploatacyjnych i inwestycyjnych w skali roku;
środki własne budżetów gmin - jest to najtańszy, bo bezzwrotny, dotacyjny środek finansowy. Konieczne jest uwzględnienie tego typu wydatków w budżetach gmin, co powoduje, że wydatki takie muszą być odpowiednio wcześniej planowane (najpóźniej jesienią na kolejny rok);
środki pomocowe z Funduszu Unii Europejskiej;
dotacje ze źródeł zewnętrznych - dotacje ze źródeł krajowych, głównie z narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska;
pożyczki z funduszy celowych i kredyty preferencyjne - są podstawowym źródłem środków na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w warunkach polskich. Pożyczek udziela Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz na zbliżonych zasadach fundusze wojewódzkie. Przedsięwzięcia finansowane przez NFOŚiGW muszą spełniać następujące kryteria:

- zgodność z polityką ekologiczną państwa,

- efektywności ekologicznej,

- efektywności ekonomicznej,

- uwarunkowań technicznych i jakościowych,

- zasięgu oddziaływania,

- wymogów formalnych.

Samorządy terytorialne mogą uzyskiwać pożyczki na pokrycie kosztów 70% zadania. Znaczna część pożyczki może zostać umorzona po zrealizowaniu inwestycji w planowanym terminie. Najniższe możliwe do uzyskania oprocentowanie wynosi 0,2 kredytu refinansowanego.

Preferencyjne kredyty, bez możliwości umorzeń, oferuje Bank Ochrony Środowiska. Dla gmin kredyty przyznawane są na poziomie 0,2 stopy kredytu refinansowego. Okres spłaty do 4 lat, możliwa karencja 1 – 2 lata. W obu instytucjach finansowych odsetki są płatne od momentu uruchomienia kredytu.

Pożyczki i preferencyjne kredyty są zazwyczaj udzielane na krótkie okresy - do kilku lat. Powoduje to znaczne skumulowanie kosztów finansowych obsługi zadłużenia, skutkujące znaczną podwyżką cen usług (jeżeli koszty finansowe są ich elementem) lub dużymi wydatkami z budżetu gmin.

komercyjne kredyty bankowe - ze względu na duże koszty finansowe związane z oprocentowaniem, kredyty komercyjne nie powinny być brane pod uwagę jako podstawowe źródła finansowania inwestycji, lecz jako uzupełnienie środków z pożyczek preferencyjnych. Samorządy są obecnie postrzegane przez banki jako interesujący i wiarygodni klienci, stąd dostęp do kredytów jest coraz łatwiejszy.
emisja obligacji komunalnych - emisja papierów wartościowych jest jeszcze jednym sposobem zadłużania w celu pozyskania kapitału. Obligacje mogą być emitowane w przypadku, jeżeli dają szansę pozyskania środków taniej niż kredyty bankowe, a pożyczki preferencyjne nie są możliwe do pozyskania.
udział kapitałowy lub akcyjny - polega na objęciu udziałów finansowych w przedsięwzięciu inwestycyjnym przez podmioty prywatne lub publicznych inwestorów instytucjonalnych (fundusze inwestycyjne).

Zestawienie nakładów inwestycyjnych ogółem na realizacje projektowanego systemu gospodarki w gminie Sławoborze w latach 2005-2007

Tabela nr 20

Lp.	Opis przedsięwzięcia	Szacunkowe nakłady w tys. zł.
1.	Samoobsługowe Punkty Zdawcze Odpadów (SPZO)	42,10
2.	Organizacja systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych wraz z budową Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON)	130,00
3.	Zorganizowanie kompleksowego systemu w zakresie zbioru, recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych i biodegradowanych wraz z zakupem pojemników i kontenerów	120,30
4.	Rekultywacja składowiska w Lepinie	790,00
5.	Rekultywacja „dzikich” składowisk w gminie Krzesianowo i Myslowice	70,00
6.	Wdrożenie gminnego programu edukacji w zakresie gospodarki odpadami	45,00
7.	Rozwój systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych	16,40
8.	Rozwój systemu zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych	16,00
9.	Gminny Punkt Przyjęcia Odpadów (GPPO) w Sławoborzu	23,40
razem		1.253,20

7.2 Koszty eksploatacyjne

Podstawowym źródłem przychodów są opłaty za wywóz odpadów i opłaty za ich przyjęcie do składowania bądź unieszkodliwienia. Uzupełniającymi źródłami przychodów są wpływy z tytułu sprzedaży materiałów i surowców:

surowców wtórnych;
kompostu;
energii;
biogazu ze składowiska.

Coraz częściej za przychody uważa się również uniknięte koszty transportu, składowania lub przerobu odpadów w efekcie działań związanych z minimalizacją i unikaniem powstawania odpadów (akcje edukacyjne). Prawidłowo przyjęta i stosowana cena usuwania i składowania odpadów powinna uwzględniać:

pokrycie całości kosztów związanych z bieżącą, technologiczną i organizacyjną eksploatacją elementów gospodarki odpadami,
pokrycie kosztów finansowych inwestycji jako zwrot zobowiązań zaciągniętych przy realizacji inwestycji (spłata odsetek, rat kapitałowych, wykup obligacji),
rozsądny zysk przedsiębiorstw realizujących usługi.

Koszty segregacji (odzysku) surowców wtórnych ze strumienia odpadów komunalnych mogą być:

dofinansowane z budżetów gminnych,
dodatkowym elementem cenotwórczym opłaty za przyjęcie odpadów na składowisko lub ich odzysk /unieszkodliwienie - koszty w tym przypadku są przenoszone bezpośrednio na wytwórców odpadów (mieszkańców i jednostki organizacyjne).

7.2.1 Koszty eksploatacyjne przyszłego systemu zbiórki, transportu i składowania odpadów komunalnych

Koszty eksploatacyjne przyszłego systemu zbiórki, transportu i składowania odpadów komunalnych zostały określone w PPGOWZ.

Do obliczeń przyjęto 140 zł./MG (wg IETU: 130÷170 zł/Mg).

Koszty eksploatacyjne przyszłego systemu zbiórki, transportu i składowania odpadów komunalnych do obliczeń przyjęto 140zł/Mg/według SETU 130 – 170(mg)

Roczne szacunkowe kwoty zbiórki, transportu i składowania odpadów komunalnych w gminie Sławoborze w latach 2005 – 2007

Tabela nr 21

l.p.	Wieś sołecka	Szacunkowy koszt w tys. zł
l.p.	Wieś sołecka	Szacunkowy koszt w tys. zł
1	Biały Zdrój	1,59
2	Ciechnowo	2,35
3	Jastrzębniki	1,34
4	Krzecko	5,89
5	Mysłowice	18,78
6	Poradz	1,78
7	Powalice	11,13
8	Rokosowo	12,11
9	Sidłowo	6,75
10	Sławoborze	62,37
11	Stare Ślepce	9,75
razem gmina		133,84

Szacunkowe roczne kwoty unieszkodliwienia odpadów ulegających biodegradacji wyniosą:

Roczna szacunkowa kwota unieszkodliwienia odpadów biodegradacyjnych w gminie Sławoborze w latach 2005 – 2007

Tabela nr 22

l.p.	Wieś sołecka	Szacunkowy koszt w tys. zł
l.p.	Wieś sołecka	Szacunkowy koszt w tys. zł
1	Biały Zdrój	0,20
2	Ciechnowo	0,29
3	Jastrzębniki	0,16
4	Krzecko	0,73
5	Mysłowice	2,32
6	Poradz	0,22
7	Powalice	1,37
8	Rokosowo	1,49
9	Sidłowo	0,84
10	Sławoborze	7,70
11	Stare Ślepce	1,20
razem gmina		16,52

Szacunkowa roczna kwota unieszkodliwienia odpadów wielkogabarytowych wynosi:

Roczna szacunkowa kwota unieszkodliwienia odpadów wielkogabarytowych w gminie Sławoborze w latach 2005 – 2007

Tabela nr 23

l.p.	Wieś sołecka	Szacunkowy koszt w tys. zł
l.p.	Wieś sołecka	Szacunkowy koszt w tys. zł
1	Biały Zdrój	0,06
2	Ciechnowo	0,10
3	Jastrzębniki	0,06
4	Krzecko	0,24
5	Mysłowice	0,76
6	Poradz	0,07
7	Powalice	0,46
8	Rokosowo	0,49
9	Sidłowo	0,27
10	Sławoborze	2,56
11	Stare Ślepce	0,39
razem gmina		5,46

Roczne kwoty funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odapadów.

Roczne kwoty funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów w gminie Sławoborze w roku 2005.

Tabela nr 24

Systemy unieszkodliwiania	Koszt jednostkowy (zł)M/rok	Roczny koszt w tys. Zł
Unieszkodliwianie odpadów biodegradowalnych	3,90	16,48
Unieszkodliwianie odapdów wielkogabarytowych	1,29	5,45
Unieszkodliwianie materiałów budowlanych	0,80	3,38
Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w grupie odpadów komunalnych	0,90	3,80
Składowanie odpadów	50,90	215,11
razem	57,79	244,22

Źródło: Obliczenia własne na podstawie PGOWZ

Szacunkowe roczne koszty utylizacji odpadów przeznaczonych do recyklingu w gminie Sławoborze.

Tabela nr 25

l.p.	Rodzaj odpadów	Ilość (Mg)	Cena jednostkowa (zł)	Wartość w tys. zł
1	Tektura	61,80	150	9,27
2	Papier	50,10	50	2,51
3	Złom żelazny	19,42	300	5,83
4	Puszki aluminiowe	6,96	1700	11,83
5	Butelki plastikowe	28,90	500	14,45
6	Szkło	4,27	110	4,69
7	Odpady niebezpieczne	8,54	5000	42,70
8	Odpady wielkogabarytowe	64,03	500	32,02
razem				123,30

2. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ

8.1. Harmonogram działań długoterminowych 2005 – 2015

Tabela nr 26

Okres realizacji	zadanie	Jednostki podmioty realizujące
2005-2015	Prowadzenie kampanii na rzecz podniesienia społecznej świadomości w zakresie gospodarki odpadami. Działania informacyjne i edukacyjne dotyczące odpadów opakowaniowych, wdrożenie systemu zbierania i przetwarzania danych.	Zarząd województwa, Zarząd powiatu, Gmina
2005-2015	Stworzenie systemów zbiórki w celu realizacji celów w zakresie recyklingu odzysku dla odpadów opakowaniowych i biodegradowanych z opłat za produkty i opłat recyklingowych, np. przez: - Zwykłą zbiórkę + centra recyklingu dla domów jednorodzinnych w obszarach miejskich, - Zwykłą zbiórkę + centra recyklingu + kontenery do selektywnej zbiórki dla gospodarstw domowych w domach wielorodzinnych na obszarach miejskich oraz podwójna zbiórka w latach 2010-2015 dla około 50% gospodarstw domowych, - Zwykłą zbiórkę + centra recyklingu dla gospodarstw wiejskich; zatem tylko zwykła zbiórka w okresie 2003-2006 dla około 50% gospodarstw domowych; - zwykłą zbiórkę do kontenerów + zbiórkę surowców wtórnych do kontenerów od zakładów przemysłowych z odpadami komunalnymi; zatem tylko zwykła zbiórka do kontenerów w okresie 2003-2006 dla około 50% odpadów komunalnych od zakładów przemysłowych.	Powiat, Gmina, Przedsiębiorcy
2005-2015	Rozwój systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych: działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów wielkogabarytowych na poziomie: - 20% w 2006 r. - 50% w 2010 r. - 70% w 2015 r.	Powiat, Gmina
2005-2015	Rozwój systemu zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych (gruzu): działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych na poziomie: - 15% w 2006 r. - 40% w 2010 r. - 60% w 2015 r.	Powiat, Gmina
2005-2015	Rozwój systemu zbiórki w celu zmniejszenia udziału odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych; działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów niebezpiecznych na poziomie: - 15% w 2006 r. - 50% w 2010 r. - 80% w 2015 r.	Powiat, Gmina
2005-2015	Organizacja gospodarki odpadami opakowaniowymi obejmująca selektywną zbiórkę finansowaną z opłat za produkty i za recykling. Zawarcie umów z organizacjami zbierającymi.	Gmina, Przedsiębiorcy

8.2. Harmonogram działań krótkoterminowych 2005 – 2007

Tabela nr 27

Lp.	Zadania	Opis przedsięwzięcia	Jednostki i podmioty realizujące	Okres realizacji	Źródła finansowania	Podział realizacji zadań
1.	Opracowanie poprawnej edukacji ekologicznej	- opracowanie kompleksowego programu edukacji ekologicznej mieszkańców w zakresie gospodarki odpadami	Zarząd Powiatu z Gmina	2005 - 2007	Środki własne WFOŚiGW GFOŚiGW Środki pomocowe	B, C
2.	Selektywna zbiórka odpadów	Selektywna zbiórka odpadów, w tym: - opracowanie pakietów edukacyjnych dla gminy Sławoborze; - wyposażenie w pojemniki do selektywnej zbiórki, w tym na odpady ulegające biodegradacji; - wyposażenie domów jednorodzinnych w kompostowniki, - Wyposażenie w sprzęt transportowy aby 100% mieszkańców gminy było objętych zorganizowanym systemem zbiórki i odbioru odpadów komunalnych.	Powiat, Gmina, Przedsiębiorstwa, Zakłady usługowe, Właściciele posesji, organizacje pozarządowe	2005 - 2007	Środki własne, Środki przedsiębiorstw, Fundusze pomocowe, WFOŚiGW PFOŚ i GW GFOŚiGW ANR, Pożyczki preferencyjne	B, C
3.	Organizacja systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych w Gminie Sławoborze	Realizacja przedsięwzięć poprzez opracowanie niezbędnej dokumentacji i wykonania prac inwestycyjnych lokalizacji GPZON w Sławoborze	Powiat – koordynuje Gmina Sławoborze,	2005 - 2007	Środki własne, Środki budżetowe Fundusz pomocowy WFOŚiGW PFOŚ i GW GFOŚiGW	B, C
4.	Budowa Samoobsługowych Punktów Gromadzenia Odpadów	Lokalizacja SPGO we wsiach sołeckich	Powiat Gmina Sławoborze	2005 - 2007	Środki własne Środki budżetowe Fundusz pomocowy WFOŚiGW PFOŚ i GW GFOŚiGW	B, C
5.	Rekultywacja składowisk	Rekultywacja nieczynnego składowiska odpadów w Sławoborzu	Gmina Sławoborze	2005 - 2007	Środki własne WFOŚiGW PFOŚ i GW GFOŚiGW	C
6.	Rekultywacja „dzikich” składowisk	Rekultywacja „dzikich” składowisk	Gmina Sławoborze	2005 - 2007	Środki własne WFOŚiGW PFOŚ i GW GFOŚiGW Środki pomocowe	B, C

Przypisy

C. zadania realizowane przez inne niż wojewódzkie organy samorządu terytorialnego, w tym związki komunalne – wytyczne do powiatowych programów ochrony środowiska.

3. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW

Monitoring i ocena realizacji „Planu gospodarki odpadami w gminie Sławoborze” są nieodłącznym elementem organizacji i zarządzania gospodarką odpadami. Monitoring ma także ważne znaczenie informacyjne. System monitoringu i oceny planu powinien składać się z trzech elementów:

ü monitoring środowiska;

ü monitoring „Planu gospodarki odpadami w gminie Sławoborze” ;

ü monitoring społeczny (odczucia i reakcje społeczeństwa w związku z realizacją planu).

System ten powinien funkcjonować na poszczególnych poziomach zarządzania gospodarką odpadami, a więc na:

ü poziomie gminy;

ü poziomie powiatu;

ü poziomie województwa;

ü poziomie kraju.

Monitoring na poziomie gminy będzie obejmować ocenę:

· Firm wywozowych w zakresie:

- sporządzania zestawienia podpisanych umów;

- ilości i rodzaju odebranych odpadów i miejsca ich wywozu;

- ustalenia, ewentualnych nieprawidłowości w stosunku do obowiązujących standardów w gospodarce odpadami;

· Firm zbierających surowce wtórne w zakresie:

- Ilości odbieranych poszczególnych grup odpadów z wyszczególnienie dostawcy i miejsca dostaw;

· Instalacji (składowisk) do unieszkodliwiania odpadów:

- zdarzeń technologicznych, związanych z eksploatacją składowisk;

- przeprowadzenia kontroli przez władze samorządowe;

- ocenę (monitoring) stanu środowiska w pobliżu składowisk;

- ilości i rodzajów wysortowanych na składowisku odpadów;

- odbioru surowców wtórnych przez przemysł.

Informacje dotyczące gospodarki odpadami powinny być gromadzone w Urzędzie Gminy. Baza danych w gminie zawierać będzie informacje potrzebne do sporządzania okresowych sprawozdań z realizacji „Planu Gospodarki Odpadami„ i do przyszłego planowania w zakresie gospodarki odpadami. Sprawozdania te będą przekazywane do Starosty Powiatowego, który jest koordynatorem gospodarki odpadami w powiecie.

Sprawozdanie z realizacji „Planu” powinno obejmować:

- sprawozdanie z wykonywanych zadań organizacyjnych i techniczno – technologicznych;

- zgodność z wykonywanych zadań z harmonogramu prac;

- sprawozdanie z realizacji harmonogramu finansowania założonych przedsięwzięć.

W poniższych tabelach przedstawiono zestawy wskaźników i terminy sprawozdań z monitoringu prowadzonego przez różne firmy i wydziały odpowiedzialne za realizację Planu gospodarki odpadami dla Gminy Sławoborze.

Wskaźniki monitoringu prowadzonego przez Urząd Gminy w Sławoborzu

Tabela nr 28

Lp.

Wyszczególnienie

Jednostka

miary

Sprawozdanie

roczne

Rejestr podmiotów :

wytwarzających odpady,

odzyskujących lub unieszkodliwiających odpady,

zbierających/transportujących odpady,

eksportujących odpady poza teren gminy

importujących odpady na teren gminy

ilość

Ilość odpadów na terenie gminy:

wytworzonych
poddanych odzyskowi,
unieszkodliwionych (w tym przez składowanie),
importowanych,
eksportowanych

Wskaźniki monitoringu prowadzone przez przedsiębiorstwa odpowiedzialne za zbiórkę, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych

Tabela nr 29

Lp.

Wyszczególnienie

Jedn. miary

Sprawozdanie

miesięczne

kwartalne

rocznie

Zbiórka odpadów niesortowalnych

cena,

ilość gospodarstw objętych zbiórką,

opinie mieszkańców (badania socjologiczne) pozytywne, negatywne

PLN/Mg

% ogółu

Selektywna zbiórka surowców wtórnych:

cena,

ilość gospodarstw uczestniczących w selektywnej zbiórce,

efekty selektywnej zbiórki (rodzaj i ilość odpadów przeznaczonych do recyklingu)

opinie mieszkańców (badania socjologiczne) pozytywne, negatywne

PLN/Mg

% ogółu

Selektywna zbiórka odpadów organicznych:

cena,

ilość gospodarstw uczestniczących w selektywnej zbiórce,

efekty selektywnej zbiórki (rodzaj i ilość odpadów przeznaczonych do recyklingu)

opinie mieszkańców (badania socjologiczne) pozytywne, negatywne

PLN/Mg

% ogółu

Zbiórka odpadów wielkogabarytowych i budowlanych :

cena,

ilość gospodarstw uczestniczących w selektywnej zbiórce,

efekty selektywnej zbiórki (rodzaj i ilość odpadów przeznaczonych do recyklingu)

opinie mieszkańców (badania socjologiczne) pozytywne, negatywne

PLN/Mg

% ogółu

Zbiórka odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych:

cena,

ilość gospodarstw uczestniczących w selektywnej zbiórce,

efekty selektywnej zbiórki (rodzaj i ilość odpadów przeznaczonych do recyklingu)

opinie mieszkańców (badania socjologiczne) pozytywne, negatywne

PLN/Mg

% ogółu

Instalacje, linie do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów :

termin oddania do eksploatacji,

rodzaj i ilość odpadów poddanych odzyskowi lub unieszkodliwianiu,

wolne moce przerobowe

Oddziaływanie na środowisko :

wody gruntowe,

hałas,

powietrze

Opinie mieszkańców (badania socjologiczne) pozytywne, negatywne

miesiąc/rok

%norm

dB%norm

% normy

% ogółu

Wskaźniki monitorowania Planu Gospodarki Odpadami

Tabela nr 30

Lp.	Wskaźnik	Jednostka miary
A. Wskaźniki stanu gospodarki odpadami i zmiany presji na środowisko
1.	Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych/1 mieszkańca x rok	kg/M/rok
2.	Udział odpadów z sektora komunalnego deponowanych na składowisku	%
3.	Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym strumieniu odpadów komunalnych	%
4.	Udział odpadów z sektora gospodarczego deponowanych na składowiskach	%
5.	Stopień odzysku odpadów przemysłowych	%
6.	Ilość wytworzonych odpadów niebezpiecznych/1 mieszkańca x rok	kg/M/rok
7.	Stopień unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych	%
8.	Nakłady na gospodarkę odpadami (w tym inwestycyjne i pozainwestycyjne)	mln zł/rok
B. Wskaźniki świadomości ekologicznej
1.	Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki odpadami wg oceny jakościowej	%
2.	Interwencje (wnioski) zgłaszane przez mieszkańców (np. dzikie wysypiska)	ilość i rodzaj
3.	Kampania edukacyjno-informacyjna	ilość i rodzaj

4. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

Celem opracowania planu gospodarki odpadami jest realizacja polityki ekologicznej państwa, przyjęcie zasad gospodarowania odpadami, określonymi w Polsce i krajach Unii Europejskiej.

„Plan” określa zakres zadań koniecznych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami w gminie, w sposób zapewniający ochronę środowiska z uwzględnieniem obecnych i przyszłych możliwości technicznych, organizacyjnych oraz uwarunkowań ekonomicznych, jak również z uwzględnieniem poziomu technicznego istniejącej infrastruktury.

Zasadniczym celem przyszłej gospodarki odpadami w gminie Sławoborze jest:

„Minimalizacja zagrożeń środowiska powodowanych przez odpady”. Cel strategiczny ten będzie osiągany poprzez:

- Likwidację tzw. „dzikich” miejsc składowania odpadów;

- Przeciwdziałanie powstawaniu nowych, nielegalnych składowisk oraz minimalizację stopnia występowania odpadów rozproszonych (zaśmiecanie środowiska);

- Minimalizację ilości powstających odpadów i zmniejszenie ich toksyczności;

- Dobre prawo oraz konsekwentna i skuteczna egzekucja przepisów prawa;

- Optymalne zagospodarowanie odpadów (selektywna zbiórka, recykling, inne formy odzysku, unieszkodliwianie poza składowaniem i składowanie).

Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Sławoborze stanowi integralną część Programu Ochrony Środowiska dla powiatu świdwińskiego. Program ochrony środowiska jest dokumentem o charakterze operacyjnym. Ponadto wszystkie działania realizowane w ramach „Planu” są zgodne z Prawem ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. 2001.62.627 z dnia 20 czerwca 2001 r.), Prawem wodnym z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. 2001.115.1229 z dnia 11 października 2001 r. ), Ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. 2001.62.628 z dnia 20 czerwca 2001 r.), Ustawą z 11.05.2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. 63/2001, poz. 638), Ustawą z 11.05.2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. 63/2001, poz. 639) i innymi ustawami w zakresie ochrony środowiska.

Dobry stan środowiska przyrodniczego kwalifikuje obszar gminy do rozwoju zrównoważonego. Jego walory przyrodniczo-krajobrazowe umożliwiają rozwój różnych form rekreacji, przemysłu czystych technologii oraz rolnictwa wytwarzającego produkty najwyższej jakości (zdrowej żywności).

Pomimo wysokich walorów przyrodniczo-krajobrazowych i zachowania niemal pierwotnego środowiska, to podstawowym problemem pozostaje pogarszający się stan środowiska. Jednym z czynników, który stymuluje zagrożenie są właśnie odpady.

Składają się na to:

§ dzikie wysypiska odpadów i zaśmiecanie terenu powodowane przez: nielegalny biznes odpadowy, biedne społeczeństwo, niewydolny system gospodarki odpadami na terenach wiejskich

§ niska świadomość ekologiczna społeczeństwa;

§ niewystarczająca egzekucja prawa;

§ niewystarczający stopień zagospodarowania odpadów.

„Plan gospodarki odpadami” jest opisem zamierzeń mających na celu poprawę sytuacji w środowisku, związanym z zagrożeniem odpadami. Proponowane w planie działania skutkować będą pewnym wzrostem efektywności wykorzystywania zasobów przyrodniczych, poprzez zmianę wzorców konsumpcji i produkcji. Zrównoważone planowanie i budowa zakładów przemysłowych oraz efektywne użytkowanie przestrzeni wpłyną na zmniejszenie szkodliwego oddziaływania przemysłu na środowisko.

Najbardziej pozytywny wpływ na środowisko proponowane działania będą miały w odniesieniu do poprawy jakości stanu powierzchni ziemi, ale nie tylko. Rekultywacja składowiska odpadów pozwoli na przywrócenie właściwych funkcji terenów cennych przyrodniczo. Właściwie przeprowadzone procesy rekultywacji zmniejsza zagrożenie zanieczyszczenia gleb.

Realizacja „Planu” powinna przyczynić się również do poprawy stanu czystości wód powierzchniowych i podziemnych, poprzez ograniczenie dopływu zanieczyszczeń pochodzących ze składowisk odpadów. Objęcie systemem zbiórki odpadów komunalnych wszystkich mieszkańców gminy Sławoborze pozwoli na wyeliminowanie nielegalnego pozbywania się odpadów przez mieszkańców i zmniejszy liczbę dzikich wysypisk śmieci. Pozwoli również na zagospodarowanie wszystkich powstających odpadów.

Wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów ograniczy ilości odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania na składowiskach odpadów. Dobór systemu zbiórki odpadów pozwoli na wyłączenie od 5% do 40% odpadów opakowaniowych, surowcowych ulegających biodegradacji. System selektywnego gromadzenia poszczególnych frakcji odpadów pozwoli na zwiększenie ilości odpadów odzyskanych poprzez recykling materiałowy. Pośrednim skutkiem takich działań będzie zmniejszenie zapotrzebowania na surowce w gospodarce, co będzie przyczyniać się do ochrony zasobów środowiska.

Na terenie gminy Sławoborze wytwarzana jest niewielka ilość odpadów niebezpiecznych. Jednakże ważnym jest kontrolowanie sposobów postępowania z powstającymi odpadami niebezpiecznymi, zapewniającym ograniczenie negatywnego oddziaływania tego rodzaju odpadów na środowisko. Kontrola ta powinna obejmować cała „drogę” danego odpadu – od miejsca jego wytworzenia, poprzez zbiórkę, transport do miejsca jego odzysku lub unieszkodliwienia. Zagwarantowanie właściwego postępowania z odpadami niebezpiecznymi spowoduje wyeliminowanie zagrożeń, jakie mogą spowodować w środowisku substancje znajdujące się w odpadach niebezpiecznych.

Podsumowując należy stwierdzić że, konsekwentna realizacja przedstawionych w planie poszczególnych zadań w zakresie gospodarki odpadami będzie prowadzić do poprawy stanu środowiska przyrodniczego na terenie gminy Sławoborze.

5. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

11.1 Wprowadzenie

Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach wprowadzono obowiązek opracowania planów gospodarki odpadami na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym.

„Plan” jest częścią „Powiatowego Programu Ochrony Środowiska”. Plan ten odpowiada założeniom przyjętym w „Planie Gospodarki Odpadami w Województwie Zachodniopomorskim” zatwierdzonym przez Zarząd Województwa w 2003 roku.

Plan gospodarki odpadami zawiera szeroko rozumianą problematykę gospodarki odpadami w gminie. Ma on istotne znaczenie dla środowiska naturalnego w gminie i w skali globalnej. Realizacja tego planu przyczyni się do poprawy usług w zakresie gospodarki odpadami, zmniejszenia zanieczyszczeń środowiska w wyniku powstawania odpadów i gospodarki nimi oraz ograniczenia zużycia zasobów naturalnych.

Podstawowym cele „Planu” jest wskazanie kierunków i hierarchii działań zmierzających do wprowadzenia właściwej gospodarki odpadami na terenie gminy Sławoborze.

Plan gospodarki odpadami dla gminy Sławoborze został opracowany na okres 2005 – 2007 z określeniem działań strategicznych do roku 2015.

11.2 Zawartość „Planu”

Plan gospodarki odpadami w gminie Sławoborze zawiera:

- cele i zadania dla przyszłej gospodarki odpadami

- ogólną charakterystykę gminy

- aktualny stan gospodarki odpadami

- ogólną charakterystykę niektórych rodzajów odpadów komunalnych

- prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami

- działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami

- projektowany system gospodarki odpadami

- szacunkowe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne

- harmonogram realizacji działań

- system monitoringu (kontroli) i oceny realizacji zamierzonych celów

- analizę oddziaływania projektu planu gospodarki odpadami na środowisko gminy

11.3 Ogólna charakterystyka gminy

Gmina Sławoborze wchodzi w skład powiatu Świdwińskiego. Powierzchnia gminy wynosi 189km² z czego około 48% stanowią lasy. Gminę na stałe zamieszkuje 4269 mieszkańców a gęstość zaludnienia wynosi 32,6 osób na 1 kilometr kwadratowy.

Gmina Sławoborze posiada charakter wybitnie rolniczy ze znacznym udziałem leśnictwa. Ukształtowanie terenu gminy zostało uformowane w okresie ostatniego zlodowacenia. Obszar jest równinny, wnoszący się od 40 do 60 metrów npm. Jedną z głównych rzek jest rzeka Mostowa, dopływ Rygi. Drugą ważniejszą rzeką jest rzeka Pokrzywnica dopływ Parsęty. Największym jeziorem jest jezioro Leśne o powierzchni 4,0ha.

11.4 Cele i zadania dla przyszłej gospodarki odpadami

Polityka, cele i zadania w zakresie gospodarki odpadami na obszarze gminy Sławoborze zgodne są z polityką określoną w Planie Gospodarki Odpadami w Powiecie Świdwińskim.

Celem strategicznym planu gospodarki odpadami, w którym uwzględniono lokalne uwarunkowania, a jego realizacja zapewni ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska przyrodniczego.

Cele pośrednie zawarte w „Planie”, to:

- zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów

- odzysk i powtórne wykorzystanie odpadów

- unieszkodliwianie odpadów nie nadających się do odzysku

Cele i zadania w zakresie gospodarki odpadami w gminie Sławoborze zgodne z ogólnymi zasadami obowiązującymi w Polsce i Unii Europejskiej, przede wszystkim w zakresie:

- zapobiegania powstawaniu odpadów

- poddawania w pierwszej kolejności lub unieszkodliwiania w miejscu ich powstawania, np.: poprzez przdomowe kompostowanie odpadów organicznych

- zbieranie odpadów w sposób selektywny, w tym zbieranie odpadów organicznych

- odzysk surowców wtórnych

- stosowania najlepszych dostępnych technologii w gromadzeniu, transporcie i unieszkodliwianiu

11.5 Ogólna charakterystyka niektórych rodzajów odpadów komunalnych

W odpadach komunalnych znajdują się niekiedy następujące rodzaje odpadów:

- odpady organiczne – są to w przeważającej większości odpady spożywcze, głównie pochodzenia roślinnego; odpady te są podatne na procesy fermentacji tlenowej (kompostowanie) i jest to najwłaściwszy ich sposób unieszkodliwiania i ponownego wykorzystania (kompost – nawóz organiczny)

- odpady nadające się do ponownego wykorzystania – są to głownie: makulatura, szkło, tworzywa sztuczne (tzw. plastiki), metale; odpady użyteczne, które ponownie mogą być wykorzystane, stanowią największa grupę odpadów w strumieniu odpadów komunalnych; dlatego główny kierunek postępowania z nimi to selektywna zbiórka w miejscu ich powstawania (u "źródła")

- odpady mineralne – to głownie popiół z ogrzewania piecowego, stłuczka ceramiczna, pył, piasek oraz gruz budowlany

- opakowania po napojach – to obecnie główne odpady z tworzyw sztucznych, tzw. plastiki oraz kartony

- odpady wielkogabarytowe – to przede wszystkim urządzenia kuchenne, łazienkowe, sprzęt elektryczny i elektroniczny, meble

- odpady z oczyszczalni ścieków i uzdatniania wód – to szlamy, zwane też osadami, o dużym stopniu uwodnienia

- odpady niebezpieczne, które występują w odpadach komunalnych; są to różnego rodzaju chemikalia, farby, opakowania po środkach chemicznych, świetlówki, baterie, itp.

- Porzucone wraki samochodów – to także rodzaj odpadów komunalnych, w których znajduje się wiele rodzajów odpadów, w tym odpady niebezpieczne

- Odpady zawierające azbest – jest to materiał budowlany, głownie produkowany przed laty w postaci pokryć dachowych określanych jako eternit

- Odpady zwierzęce – są to odpady produkcyjne z ubojni i masarni; do odpadów zwierzęcych można zaliczyć zwierzęta padłe

- Gnojownica – to kłopotliwy odpad, jeżeli nie może być prawidłowo zagospodarowany w sposób rolniczy; w przypadku prawidłowego rolniczego jej zagospodarowania jest ona traktowana jako nawóz naturalny

11.6 Aktualny stan gospodarki odpadami

Ilość powstających odpadów komunalnych zależy w dużym stopniu od poziomu i modelu konsumpcji indywidualnej oraz świadomości ekologicznej społeczeństwa.

W gminie Slawoborze w roku 2003 wytwarzano następujące ok 956 ton odpadów komunalnych.

Średnie ilości wytwarzanych odpadów przez jedną osobę wynoszą:

- we wsiach – 224 kg w ciągu roku

- na terenie powiatu Świdwińskiego – 205 kg w ciągu roku

wg. Planu Gospodarki Odpadami w Województwie Zachodniopomorskim oraz Planie gospodarki Odpadami w Powiecie Świdwińskim.

Skład odpadów zależy, między innymi, od takich czynników jak: rodzaj zabudowy, stopa życiowa mieszkańców. W odpadach komunalnych najwięcej znajduje się substancji organicznej, której udział wynosi 40 - 50%.

Ilości frakcji odpadów komunalnych powstających w gminie Sławoborze, a które mogą być powtórnie wykorzystane to:

- papier i tektura – 111,3 ton

- tworzywa sztuczne – 118,7 ton

- szkło - ..84,9 ton

- metale – 19,4 ton

- razem – 334,3 ton

Obecnie w Gminie Sławoborze funkcjonuje składowisko odpadów zlokalizowane w miejscowości Lepino.

11.7 Prognozowanie zmian w zakresie gospodarki odpadami

Jak wynika z informacji GUS, do roku 2015 liczba ludności gminy Sławoborze zmniejszy się o 144 osoby, w porównaniu do roku 2003.

Prognoza dotycząca ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy przedstawia się następująco:

- w 2010r. – 937 ton/rok

- w 2015r. – 928 ton/rok

11.8 Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami

Podstawowe działania, których celem będzie poprawa sytuacji w zakresie gospodarki odpadami w gminie to:

- selektywny zbiór odpadów, głównie w miejscu ich powstawania

- budowa Samoobsługowych Punktów Odbioru Odpadów według najlepszych dostępnych technologii

- budowa Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych w Sławoborzu (GPZON)

- zamknięcie składowiska w Lepinie

- rekultywacja składowiska w Lepinie

- edukacja społeczności lokalnej

Selektywny zbiór odpadów, wynikiem czego jest, między innymi, odzysk i ponowne wykorzystanie surowców, to najefektywniejszy sposób mający n celu poprawę sytuacji w zakresie gospodarki odpadami.

System selektywnej zbiórki odpadów, to między innymi:

- odzysk surowców wtórnych

- pozyskiwanie odpadów organicznych i poprzez kompostowanie przetwarzanie ich na pełnowartościowy nawóz

- eliminowanie z odpadów składników niebezpiecznych

Innym, bardzo ważnym elementem mającym na celu poprawę sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, to edukacja społeczeństwa.

Podstawowym celem edukacji ekologicznej jest kształtowanie postaw i zachowań społeczeństwa w kierunku przestrzegania zasady zrównoważonego rozwoju, przy czym w zakresie gospodarki odpadami, zachowania te powinny dotyczyć sposobów postępowania z odpadami zgodnie z zasadami:

- unikania powstawania odpadów

- używania powtórnego (wykorzystania gospodarczego) odpadów

- segregacji odpadów w gospodarstwach domowych

11.9 Projektowany system gospodarki odpadami

Uwzględniając obecne uwarunkowania, między innymi takie, jak: istniejąca infrastruktura techniczna czy aktualny system gospodarki odpadami oraz w wyniku konsultacji społecznych projektowany system gromadzenia odpadów przedstawiono w trzech wariantach.

Zakłada się, że system gospodarki odpadami na terenie gminy Sławoborze powinien obejmować:

- gromadzenie zmieszanych odpadów balastowych

- selektywne gromadzenie odpadów opakowaniowych i surowcowych oraz odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych przeznaczonych do recyklingu

- zbieranie odpadów balastowych i surowcowych

- przygotowanie zebranych odpadów opakowaniowych i surowcowych do recyklingu

- recykling odpadów ulegających biodegradacji np.: poprzez ich kompostowanie

11.10 Szacunkowe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne

Realizacja planu gospodarki odpadami wymagać będzie ponoszenia niezbędnych nakładów finansowych.

Celem szacunkowo przeprowadzonej analizy jest określenie realności wykonania zamierzonych przedsięwzięć, zarówno pod kątem ich sfinansowania, jak i konsekwencji finansowych wdrożenia planu gospodarki odpadami, a więc poziomu niezbędnych kosztów eksploatacji.

Koszty inwestycyjne mogą być pokryte z różnych źródeł, między innymi:

- z opłat za świadczenie usług

- ze środków własnych budżetu gmin

- z dotacji ze źródeł zewnętrznych

- z pożyczek z funduszy celowych

Źródła finansowania przedsięwzięć dotyczących gospodarki odpadami można podzielić na trzy podstawowe grupy:

- publiczne – pochodzące z budżetów państwa, samorządów terytorialnych lub z pozabudżetowych instytucji publicznych

- prywatno-publiczne – pochodzące ze źródeł prywatnych i publicznych, a przedsięwzięcia są realizowane w ramach spółek prawa handlowego z udziałem jednostek budżetowych

- prywatne – pochodzące z e źródeł prywatnych, z banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych i innych

11.11 Harmonogram realizacji zadań

Priorytetowe działania w zakresie gospodarki odpadami w gminie Sławoborze zostały zawarte w harmonogramie działań krótkoterminowych i harmonogramie działań długoterminowych.

Lista działań zawartych w harmonogramie, między innymi, obejmuje:

- wdrożenie systemu selektywnej zbiórki odpadów

- wdrożenie kompleksowego programu edukacji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami

- działania informacyjne i edukacyjne w zakresie gospodarki odpadami

- utworzenie Samoobsługowych punktów Zbierania Odpadów (SPZO)

- zamknięcie i rekultywację składowiska w Lipinie

- rekultywację dzikich składowisk

- budowę Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych w Sławoborzu (GPZONwS)

- budowa Miejskiego Punktu Pozyskiwania Odpadów w Sławoborzu (MPPOwS)

11.12 System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów

Monitoring i ocena realizacji planu gospodarki odpadami są nieodłącznym elementem organizacji i zarządzania odpadami w gminie. System monitoringu realizacji planu składa się z trzech elementów:

- monitoring środowiska

- monitoring realizacji „Planu gospodarki odpadami”

- monitoringu społecznego, który polega na ocenie społecznej realności „Planu”

Ocena planu powinna przede wszystkim dotyczyć:

- osiągnięcia celów ekologicznych

- stopnia realizacji przyjętych zadań

- poszczególnych realizatorów (samorządu, podmiotów, instytucji) „Planu”

Informacje dotyczące gospodarki odpadami będą gromadzone w Urzędzie Gminy.

11.13 Analiza oddziaływania projektu planu gospodarki odpadami na środowisko

Wpływ oddziaływania na środowisko projektowanego systemu gospodarki odpadami w gminie Sławoborze został oceniony w przeprowadzonej analizie.

Analizą objęto, między innymi, takie elementy, jak:

- wpływ na jakości powietrza atmosferycznego, w tym takich czynników, jak: dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, metan, tlenki azotu, pyły, zapachy

- wpływ na jakość wód

- wpływ na jakości gleb

- wpływ hałasu

- wpływ na zdrowie ludzi i środowisko przyrodnicze

Analiza wykazała, że realizacja działań zawartych w Planie w zakresie gospodarki odpadami w istotny sposób wpłynie na zmniejszenie zanieczyszczeń przedostających się do środowiska przyrodniczego, a w związku z tym będzie to miało istotny wpływ na poprawę stanu tegoż środowiska oraz zdrowie ludzi.

Zasadnicze elementy Planu Gospodarki Odpadami, które będą miały znaczący wpływ na ograniczenia przedostawania się zanieczyszczeń do środowiska to:

- wprowadzenie w planowanym zakresie odzysku surowców wtórnych, głownie poprzez ich selektywną zbiórkę w miejscu powstawania odpadów („u źródła”)

- zamknięcie i rekultywacja składowiska w Lipinie

- budowa Samodzielnych Punktów Zbierania Odpadów

- budowa Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych w Sławoborzu

6. ZAŁĄCZNIKI

1. Literatura

2. Spis tabel

3. Najczęściej stosowane skróty, jednostki miary

4. Ogólna charakterystyka niektórych rodzajów odpadów

12.1 Literatura

Akty prawne

1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627);

2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach (Dz. U. 62 poz. 628);

3. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100 poz. 1085)

4. Ustawa z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska i ustawy Prawo wodne (Dz. U. Nr 233, poz. 1957);

5. Ustawa z dnia 11 maja 2001 o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638);

6. Ustawa z dnia 11 maja 2001 o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłatach produktowych i opłatach depozytowych (Dz. U. Nr 63 poz. 639);

7. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622);

8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66 poz. 620);

9. Dyrektywa Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów ze zmianami (tzw. dyrektywa ramowa);

10. Dyrektywa Rady 91/689/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych (ze zmianami);

11. Decyzja Komisji 94/3/WE z dnia 20 grudnia 1993 r. ustanawiająca listę odpadów;

12. Decyzja Rady 94/904/WE z dnia 22 grudnia 1994 r. ustanawiająca listę odpadów niebezpiecznych;

13. Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów;

14. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16, poz. 78);

15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej (Dz. U. Nr 230, poz. 1934);

16. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całość (Dz. U. Nr 122, poz. 1055);

17. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz. U. Nr 61, poz. 549);

18. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 listopada 2000 r. w sprawie określenia odpadów, które powinny być wykorzystywane w celach przemysłowych, oraz warunków, jakie muszą być spełnione przy ich wykorzystywaniu (Dz. U. Nr 61, poz. 1078);

19. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji podawanych przy rejestracji przez posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskiwania zezwoleń oraz sposobu rejestracji (Dz. U. Nr 152, poz. 1734);

20. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639);

21. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206);

Dokumenty, opracowania i inne materiały:

1. II Polityka ekologiczna państwa przyjęta przez radę Ministrów RP 01.08.2002 r. Program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002 – 2010. Polityka ekologiczna państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010;

2. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami przyjęty przez Radę Ministrów RP uchwała nr 219 z dnia 29.10.2002 r. (monitor Polski nr 11, poz. 159);

3. Maciak F. „Ochrona i rekultywacja środowiska”, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1999 r.;

4. Nowe regulacje prawne ochrony środowiska w Polsce dostosowane do wymagań Unii Europejskiej. Centrum Prawa Ekologicznego, Wrocław 2001 r.;

5. Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski, rada Ministrów RP, Warszawa, maj 2002 r.;

6. Poradnik – powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2002 r.;

7. Raport o stanie środowiska w Województwie Zachodniopomorskim w roku 2001, WIOŚ, Szczecin 2002 r.;

8. Raport o stanie środowiska w Województwie Zachodniopomorskim w roku 2000, WIOŚ, Szczecin 2001 r.;

9. Plan Gospodarki Odpadami w Województwie Zachodniopomorskim, Szczecin, czerwiec 2003 r.;

10. Program Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, październik 2002 r.;

11. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2015, Szczecin 2000 r.;

12. Gospodarka osadami ściekowymi w Województwie Zachodniopomorskim. Informator dla powiatów i gmin, DANCEE, 2003 r.;

13. Strategia Sektorowa w zakresie Ochrony Zdrowia Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin 2001 r.;

14. Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Świdwińskiego, Śwdwin, grudzień 2003 r.;

15. Rocznik Statystyczny Województwa Zachodniopomorskiego 2003 r.;

16. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sławoborze; Koszalin 2002r.;

12.2 Spis tabel

Tabela nr 33

l.p.	numer tabeli	temat tabeli
1	1	Cele i zadania do realizacji w ramach Planu gospodarki Odpadami Powiatu Świdwińskiego, wynikające z Planu Gospodarki Odpadami w Województwie Zachodniopomorskim
2	2	Cele i zadania do realizacji w ramach Planu gospodarki Odpadami Powiatu Świdwińskiego, wynikające z Planu Ochrony Środowiska w Województwie Zachodniopomorskim
3	3	Zachowanie i ochrona walorów środowiska naturalnego powiatu Świdwinskiego
4	4	Dane klimatyczne krain
5	5	Struktura użytkowania
6	6	Rozmieszczenie ludności
7	7	Prognoza ludności według sołectw
8	8	Ilość wytwarzanych odpadów we wsiach gminy Sławoborze w 2003 roku
9	9	Ilość frakcji odpadów komunalnych w gminie Sławoborze nadających się do powtórnego wykorzystania (2003r.)
10	10	Szacunkowe ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w odpadach komunalnych w 2003 roku na terenie gminy Sławoborze
11	11	Frakcje odpadów komunalnych wg. przeciętnego składu, wytwarzane w województwie zachodniopomorskim (kg/M/rok.)
12	12	Miejsca badań składu odpadów komunalnych w powiecie Świdwińskim
13	13	Skład odpadów na podstawie badań
14	14	Skład odpadów na podstawie badań
15	15	Skład odpadów z gospodarstw domowych
16	16	Szacunkowy skład odpadów komunalnych powstających w poszczególnych miejscowościach gminy Sławoborze
17	17	Szacunkowy skład odpadów komunalnych powstających w poszczególnych miejscowościach gminy Sławoborze
18	18	Kolejność wprowadzania poszczególnych elementów selektywnej zbiórki odpadów
19	19	Prognoza zmian ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Sławoborze w Mg.
20	20	Zestawienie nakładów inwestycyjnych ogółem na realizacje projektowanego systemu gospodarki w gminie Sławoborze w latach 2005 – 2007
21	21	Roczne szacunkowe kwoty zbiorki, transportu i składowania odpadów komunalnych w gminie Sławoborze w latach 2005 – 2007
22	22	Roczna szacunkowa kwota unieszkodliwienia odpadów biodegradacyjnych w gminie Sławoborze w latach 2005 – 2007
23	23	Roczna szacunkowa kwota unieszkodliwienia odpadów wielkogabarytowych w gminie Sławoborze w latach 2005 – 2007
24	24	Roczne kwoty funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów w gminie Sławoborze w roku 2005
25	25	Szacunkowe roczne koszty utylizacji odpadów przeznaczonych do recyklingu w gminie Sławoborze w latach 2005 – 2007
26	26	Harmonogram działań długoterminowych 2005 – 2015
27	27	Harmonogram działań krótkoterminowych 2005 – 2007
28	28	Wskaźniki monitoringu prowadzonego przez Urząd Gminy w Sławoborzu
29	29	Wskaźniki monitoringu prowadzone przez przedsiębiorstwa odpowiedzialne za zbiorkę, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych
30	30	Wskaźniki monitorowania Planu Gospodarki Odpadami
31	31	Spis tabel

12.3 Stosowane jednostki miary i skróty

kg/Mr – jednostkowe wagowe nagromadzenie odpadów – ilość kilogramów przypadających na jednego mieszkańca na rok

m³/Mr – jednostkowe objętościowe nagromadzenie odpadów – ilość metrów sześciennych przypadających na jednego mieszkańca na rok

kg/m³ – ciężar objętościowy odpadów (gęstość); wielkość najczęściej używana przy opisie parametrów odpadów gromadzonych w pojemnikach – gdzie są one najbardziej rozluźnione; czynności transportu na składowisko oraz towarzyszące składowaniu (zagęszczanie przy użyciu sprzętu – np.: spychacza, kompaktora, naturalne osiadanie, reakcje rozkładu biochemicznego odpadów) prowadzą do wzrostu gęstości, co oznacza redukcję zajmowanej objętości

Mg/a – ilość ton odpadów wytworzonych w roku kalendarzowym

U.G. – Urząd Gminy

PGOS – Plan Gospodarki Odpadami w Powiecie Świdwińskim

PGOWZ – Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Zachodniopomorskiego

GOŚWZ – Gospodarka osadami ściekowymi w województwie zachodniopomorskim

GPZON – Gminny Punkt Zbierania Odpadów Niebezpiecznych

SPZO – Samodzielny Punkt Zbierania Odpadów

MPPO – Miejski Punkt Pozyskiwania Odpadów

12.4 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA NIEKTÓRYCH RODZAJÓW ODPADÓW

Odpady organiczne

Są to odpady spożywcze pochodzenia głownie roślinnego. roślinnego miastach (budynkach wielorodzinnych) stanowią one podstawową grupę odpadów (ok. 30%). W budownictwie wielorodzinnym w całości trafiają na składowiska, natomiast znaczącym stopniu są one wykorzystywane. Na terenach wiejskich z tej grupy odpadów na wysypiskach dominują raczej nie odpady spożywcze ale zepsute płody rolne oraz odpady zielone – liście i gałęzie z drzew i ogrodów. Odpady te są podatne na procesy fermentacji tlenowej (kompostowanie) i jest to najwłaściwszy sposób ich przerobu.

Odpady nadające się do ponownego wykorzystania

Odpadami handlowymi, stanowiącymi surowce wtórne są głównie: makulatura, szkło, tworzywa sztuczne, metale. Ilość tej grupy odpadów systematycznie rośnie z wyjątkiem złomu stali, który jest najłatwiejszym surowcem do pozyskiwania w procesie selekcji i sprzedaży. Tekstylia są możliwe do zagospodarowania sporadycznie i to jedynie w postaci czystej – nie zmieszanej, podobnie zresztą jak pozostałe odpady użytkowe.

Z tworzyw sztucznych najpraktyczniejsze do zagospodarowania są opakowania z tworzyw termoplastycznych, termoplastycznych a w szczególności popularne butelki z PET (politereftalan etylenu) czy też wyroby kształtowe z PP (polipropylenu) i PE (polipropylenu). Cienkie woreczki foliowe, tak chętnie rozdawane w sklepach do najmniejszego zakupionego produktu, są praktycznie nie do wykorzystania. Podobnie trudne do wykorzystania byłyby opakowania i inne wyroby z PCV (winylem, płytki PCV, itp.).

Odpady użyteczne stanowią obecnie największą grupę odpadów, stąd główny kierunek postępowania to selektywna zbiórka i recykling.

Należy pamiętać, że organizacja selektywnej zbiórki tylko dla jednej gminy może okazać się nieopłacalna pod względem ekonomicznym.

Odpady mineralne

Odpady mineralne to głownie popiół z ogrzewania piecowego, stłuczka ceramiczna, drobne frakcje odpadów, pył, piasek oraz gruz budowlany. Według danych z badań, ilość tego typu odpadów dochodzi do 30 – 40% masy w odpadach pochodzących z budynków ogrzewanych indywidualnie paliwem stałym i do 10 – 15% w odpadach z budynków zaopatrywanych w ciepło centralnie. Ilość tej grupy odpadów ma trend malejący. Generalnie, przy racjonalnej gospodarce odpadami na terenach wiejskich odpady mineralne powinny być zagospodarowane lokalnie przy ulepszeniu dróg gruntowych.

Opakowania po napojach

Opakowania na napoje wykonane były do niedawna niemalże wyłącznie ze szkła. Od ok. 10 lat obserwuje się na rynku systematyczny wzrost opakowań typu PET oraz TETRA-PAK. Opakowania te z uwagi na ich wagę są bardzo dogodne dla konsumenta. Produkowane są w ponad 120 krajach. Ich popularność jest coraz częściej utożsamiana z oceną ilościową dominacji w odpadach komunalnych, a domowych w szczególności. Ich popularność wynika z zasady minimalnego udziału opakowania w stosunku do masy lub objętości zawartych w nim napojów. Przykładowo kartonik ma masę ok. 28 g, butelki PET 20 – 50 g, a nawet nowoczesna butelka szklana – 360 g.

Butelka typu PET nie jest jednolita pod względem chemicznym. Wykonana jest z politereftalanu etylenowego, nakrętka jest polietylenowa, etykieta z papieru. Podobnie na kartoniki TETRA-PAK składają się dwie warstwy cieniutkiej folii PE, warstewka folii AL., warstwa polietylenu, papier i wierzchnia folia polietylenowa.

W Polsce zbiórką opakowań typu PET zajmowała się łódzka firma GEMINEX, aktualnie pewne zainteresowanie ich zbiórką i przetwarzaniem na kwas tereftalowy przejawia kilka firm, m.in. Zakłady ELANA w Toruniu. Należy tu jednak podkreślić, że system zbiórki jest w trakcie tworzenia. Dotychczas, podobnie jak w USA, jedynie niecałe 10% zbieranych i zawracanych jako surowiec odpadów PET przetwarzany jest mechanicznie. Mechaniczne przetwarzanie odpadów i wykorzystanie ich następnie jako surowców wtórnych stwarza wiele ograniczeń ich stosowania (głownie dla kontaktu z żywnością), a także wiąże się z dodatkowym wytwarzaniem odpadów odprowadzanych do środowiska. Ograniczenia stosowania surowców wtórnych dla produkcji mającej kontakt ze środkami spożywczymi wiążą się z możliwością:

występowania mikroorganizmów na powierzchni źle wymytych odpadów,
występowania materiałów obcych z kapsli, nakrętek, klejów, nadruków, odpadów żywnościowych i nieżywnościowych (np. detergenty używane do mycia) oraz zanieczyszczenie związane z niewłaściwym używaniem produktu (np. opakowań) przez konsumentów.

Stąd obecność pestycydów, produktów naftowych, związków metali, itp. Z tych powodów metody chemiczne, które częściowo lub całkowicie uniemożliwiają występowanie tych ograniczeń przy stosowaniu odpadów dla produkcji surowców wtórnych, wydają się bardziej perspektywiczne mimo, iż obserwuje się duży postęp technologiczny pozwalający na zminimalizowanie zanieczyszczenia (np. butelek przez metale i kleje).

Metody chemicznego przetwarzania odpadów polimerów polarnych, takich jak PET można ogólnie podzielić na kilka grup. Najbardziej rozpowszechnionymi metodami chemicznymi stosowanymi dla przetwarzania PET jest glikoza, prowadzona w nadmiarze glikoli, najczęściej etylenowego i propylenowego, w obecności katalizatorów. Proponowana przez polskich naukowców metoda utylizacji odpadów PET (katalityczna solwoliza) została opracowana pod koniec lat osiemdziesiątych. Polega ona na ogrzaniu do 150⁰C ciętego tworzywa z reagentem zasadowym w rozpuszczalnikach aprotycznych lub w wodzie. Wytworzona sól kwasu tereftalowego i glikol etylenowy rozdziela się i oczyszcza. Stosowane w metodzie reagenty zasadowe i temperatura prowadzenia procesu soliolizy pozwalają na stosowanie ciętych odpadów poliestrowych bez wstępnego ich przygotowania. Kartoniki TERTA-PAK niestety powiększać mogą jedynie masę odpadów na wysypisku, technologia wytwarzania z nich płyt TECTAN jest w Polsce niedostępna.

Kartoniki te w innych krajach są spalane: jedno 1-litrowe opakowanie daje po spaleniu ok. 9 g popiołu, a jedna tona opakowań TETRA-PAK ma wartość opałową równą 0,5 t węgla. Oczywiście spalanie dla celów energetycznych wymaga specjalnych urządzeń wyposażonych w filtry oczyszczające spaliny.

Z uwagi na koszty transportu zaleca się zmniejszenie objętości w/w opakowań, np. poprzez ich prasowanie i/lub rozdrabnianie. Odpowiednie rozdrabniarki, m.in. młynki są w Polsce dostępne. Na rozdrobnione butelki typu PET należy poszukiwać odbiorców, mogą nim być Zakłady ELANA Toruń.

Odpady wielkogabarytowe

Dla zużytego wyposażenia mieszkań, urządzeń kuchennych, łazienkowych, sprzętu elektronicznego i mebli przyjęto określenie „odpady wielkogabarytowe”. W ostatnich latach zauważa się wyraźny wzrost ilości tych. Społeczeństwo pozbywa się starych mebli, zużytego sprzętu gospodarstwa domowego (lodówki, pralki, kuchnie gazowe), urządzeń łazienkowych oraz zużytego sprzętu elektronicznego (TV, komputery). Przy okazji wymiany na nowy pojawiają się również opakowania przestrzenne. Z odpadów wielkogabarytowych najbardziej problemowymi są urządzenia chłodnicze, z których przed demontażem i przerobem powinny być odciągnięte środki chłodnicze (freon) i olej sprężarkowy. Szacuje się, ze w skali rocznej likwidowanych jest w Polsce ok. 1,4 mln szt. Urządzeń chłodniczych (4 na 100 mieszkańców), które zawierają ok. 1600 ton freonu.

Dla małych miast i gmin podmiejskich udział w/w odpadów szacuje się na 3 ÷ 5 % masy odpadów komunalnych. Problem zagospodarowania omawianej grupy odpadów ze względów ekonomicznych powinien być rozwiązywany w skali całego województwa lub co najmniej kilku powiatów.

Odpady z oczyszczania ścieków i z uzdatniania wód

Odpady z oczyszczania ścieków i z uzdatniania wód są to szlamy o stopniu uwodnienia, wynikającym z technologii oczyszczania. Ilość odpadów z oczyszczania ścieków wynosi w przeliczeniu na suchą masę ok. 0,056 kg/mieszkańca dziennie. Zgodnie z ustawą o odpadach zagospodarowanie tych szlamów jest obowiązkiem ich wytwórcy – zagospodarowanie tych odpaów pozostaje zatem w gestii gminy.

Osady ściekowe powstają przy oczyszczaniu ścieków w każdej oczyszczalni. Ilość ich jest funkcją składu ścieków oraz stosowanej technologii ich oczyszczania. W obecnie stosowanych układach technologicznych czasie oczyszczania powstaje tych osadów od 80 do 100 g s.m. na mieszkańca w ciągu doby. Osady surowe (wstępny, nadmierny) są biologicznie niebezpieczne, łatwo zagniwają, rozsiewając bakterie chorobotwórcze i nieprzyjemny odór. Jeśli nawet społeczeństwo zaakceptuje odrażające zapachy pochodzące z magazynowania osadów surowych w lagunach czy stawach, to nadal jest to materiał niebezpieczny pod względem sanitarnym. Wiele oczyszczalni z różnych przyczyn zostało zmuszonych do gromadzenia osadów na swoim terenie albo w bliskim sąsiedztwie. Osady muszą być prawidłowo unieszkodliwione celem: zmniejszenia zagniwalności (stabilizacja osadu) oraz dla zabicia organizmów chorobotwórczych (higienizacja osadu) a także zmniejszenia ich objętości i masy (odwadnianie, suszenie i/lub spalanie). Stabilizacja chemiczna osadu surowego polega na jego mieszaniu z regentami chemicznymi, które powodują zmiany własności cząstek osadu. Obecnie do chemicznej stabilizacji stosuje się tylko wapno w postaci tlenku wapniowego lub wodorotlenku wapnia. Wapnowanie osadów zabija organizmy chorobotwórcze podwyższonym odczynem oraz podwyższoną temperaturą. Dawki wapna do stabilizacji wynoszą od 0,5 do 1,2 kg wapna/kg s.m. osadu. Dawki niższe stosowane są dla osadów uwodnieniu od 70 do 85%. Dawki wyższe dla osadu o uwodnieniu 93 ÷ 95%. Wapnowanie osadu jest korzystne przy rolniczym wykorzystaniu osadów. Jeżeli nie przewiduje się rolniczego wykorzystania ale składowanie na wysypiskach, to stabilizacja chemiczna jest niekonieczna. Osad ustabilizowany nie cuchnie, nie rozkłada się, nie przyciąga owadów i innych roznosicieli chorób. Procesy stabilizacji tlenowej czy beztlenowej (szczególnie te prowadzone w niskich temperaturach) na ogół nie gwarantują pełnej higienizacji osadu, jedynie obniżają poziom czynników chorobotwórczych. Higienizacja, czyli eliminacja organizmów chorobotwórczych jest często niedoceniana. Popularną metodą higienizacji osadu jest jego wapnowanie, które choć zwiększa masę osadu prowadzi do zmniejszenia jego uwodnienia. Skuteczna higienizacja jest szczególnie ważna, jeśli osad jest przeznaczony do przyrodniczego wykorzystania. Zmniejszenie objętości osadu jest podstawową zasadą gospodarki osadem. W wyniku zagęszczania objętość zmniejszenia się ok. 4-kroptnie, kropnie odwodnienie i suszenie zmniejszają niemal 10-krotnie. Jest to ważne, gdy opłaty za korzystanie ze środowiska naturalnego i składowiska naliczane są w zależności od masy i uwodnienia osadu odprowadzającego z oczyszczalni. Wyżej wymienione działania (stabilizacja, higienizacja, zmniejszanie objętości) pozwalają na wywóz osadu poza teren oczyszczalni, która nie jest przystosowana do jego gromadzenia na swoim terenie.

Odpady niebezpieczne

W odpadach komunalnych występują różnego rodzaju chemikalia, farby, opakowania, świetlówki, baterie, itp. W odpadach z terenów wiejskich jest ich znacznie więcej, m.in. dochodzą opakowania po środkach ochrony roślin. Jedne źródła podają, że jest ich poniżej 1% inne, że znacznie więcej. Wg dokładnych badań w gminie Kroczyce (woj. Poznańskie) ilość ich z 4% w pierwszym okresie selektywnej zbiórki stabilizowała się na poziomie 2%. Odpady komunalne powinny być z tego typu odpadów oczyszczone w fazie gromadzenia poprzez selekcję negatywną w ramach, tzw. detoksykacji odpadów. Dla gminy udział odpadów niebezpiecznych szacuje się: na 1% dla terenów zurbanizowanych i na 2% dla terenów wiejskich. Skala usuwanych na wysypisko odpadów niebezpiecznych wyraźniej zmniejszyła się po wejściu w życie ustawy o odpadach.

Odpady niebezpieczne powinny być gromadzone selektywnie. Władze powiatu, drobni producenci tacy, jak zakłady usługowe, rzemieślnicze i handlowe oraz inni wytwórcy odpadów niebezpiecznych, powinni określić zasady gromadzenia takich odpadów oraz częstotliwość ich wywozu i uzyskać właściwą decyzję powiatu.

Dla indywidualnych gospodarstw, w tym rolnych w zależności od przyjętego systemu gromadzenia należy stosować inne rozwiązania. W systemach gromadzenia odpadów należy część punktów gromadzenia wyposażyć w pojemniki (kontenery) do selektywnej zbiórki – zwłaszcza opakowań po środkach ochrony roślin, olejach i smarach oraz zużytych baterii i świetlówek. Utworzenie Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych jest zadaniem, które może być realizowane przez niż powiatowe organy samorządu terytorialnego, terytorialnego tym związki gmin. Opracowanie studium lokalizacyjnego i budowa 2 – 3 Spedycyjnych Punktów Odpadów Niebezpiecznych (SPON) w województwie jest zadaniem własnym Wojewody i może być realizowane przez inne niż wojewódzkie organy Samorządu terytorialnego, terytorialnego tym związki komunalne.

Porzucone wraki samochodów

Porzucone wraki samochodowe zgodnie z art. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku są również traktowane jako odpady komunalne. W PGOWZ została uwzględniona budowa zakładów recyklingu samochodów – 3 obiekty z wykorzystaniem transportu wodnego. Proponuje się lokalizację tych zakładów w rejonie największych miast w województwie, tj. Szczecina i Koszalina. Jest to zadanie koordynowane przez Wojewodę.

Odpady zawierające azbest

Azbest wchodzi w skład wyprodukowanych przed laty materiałów budowlanych zawierających azbest (pokrycia dachowe), przy czym najbardziej niebezpieczne są materiały zawierające słabo związane włókna azbestowe. Najmniejsze zanieczyszczenia ma miejsce podczas stosowania materiałów oraz wyrobów budowlanych w postaci gotowych płyt lub kształtek, w których włókna azbestu związane są z innym materiałem, jak ma to miejsce w wyrobach azbestowo – cementowych. Azbest jest niebezpieczny w postaci wolnych włókien lub pyłu, gdyż wdychany z powietrzem osadza się w płucach, powodując zmiany nowotworowe, z tego powodu większość wysoko rozwiniętych państw poważnie ograniczyła lub wręcz zabroniła stosowania produkcji oraz importu wyrobów zawierających azbest. W państwach należących do wspólnoty Europejskiej stosowanie wyrobów azbestowych ograniczają wytyczne i w myśl ostatniej dyrektywy z 31.12.1991 r. (91/659/EEC) zakazane są wszystkie rodzaje azbestu, z wyjątkiem chryzolitu. Zgodnie z przepisami obowiązującymi we Wspólnocie Europejskiej każde państwo może w dowolnym zakresie zaostrzyć wytyczne, które stanowią jedynie obowiązkowe minimum ograniczeń. Jedynym możliwym sposobem pozbywania się omawianej grupy odpadów jest ich zdejmowanie, transport i deponowanie na głębokości kilku m pod powierzchnią terenu. Budowa składowisk (wydzielonych kwater na istniejących składowiskach) jest zadaniem własnym wojewody. Zadanie to może być realizowane przez inne niż wojewódzkie organy samorządu terytorialnego, terytorialnego tym związki komunalne.

Odpady zwierzęce

Odpady poprodukcyjne z ubojni i z masarni można podzielić na następujące grupy:

ü jadalne produkty uboczne uboju,

ü niejadalne uboczne produkty uboju,

ü produkty nie zebrane podczas obróbki poubojowej (krew techniczna, kości techniczne, tłuszcze techniczne, jelita, gruczoły).

Jadalne produkty uboczne uboju zakwalifikowane przez lekarza weterynarii jako przydatne do spożycia, zagospodarowywane są poprzez wykorzystywanie w dalszym przetwórstwie lub sprzedawane na cele konsumpcyjne. Niejadalne uboczne produkty uboju to nie nadające się do bezpośredniej konsumpcji surowce rzeźne, będące podstawą do wytwarzania innych produktów.

Budowa Zakładów Unieszkodliwiania Odpadów poubojowych jest zadaniem koordynowanym przez inne niż wojewódzkie organy samorządu terytorialnego, terytorialnego tym związki komunalne. Przeważnie kierowane są one do przetworzenia w innych zakładach. Część produktów nie zebrana podczas obróbki poubojowej trafia do ścieków technologicznych lub stanowi odpad produkcyjny, częściowo trafiający na wysypiska.

Część tych odpadów (odpady zakaźne) może stwarzać zagrożenie biologiczne dla otoczenia.

Gnojowica

Kłopotliwym odpadem, zwłaszcza z prowadzonej na skalę przemysłowym produkcji zwierzęcej jest gnojowica. Składa się ona z mieszaniny kału, moczu i resztek pokarmowych. Z jednej strony stanowi ona wartościowy nawóz organiczny, mający zastosowanie do nawożenia upraw polowych, przede wszystkim łąk i pastwisk, z drugiej zaś+, przy jej powstawaniu w nadmiarze w stosunku do możliwości wykorzystania do nawożenia, stanowi poważny problem utylizacyjny. W porównaniu z obornikiem gnojowica odznacza się bardziej zróżnicowanym składem a przez to jest trudniejsza do zastosowania w praktyce rolniczej. Wyjątkowo wysoka zawartość związków azotowych powoduje bardzo duże zapotrzebowanie na tlen (BZT₅) wynoszące, np. dla gnojowicy bydlęcej 10.000 ÷ 20.000 mg O₂/d³ , dla gnojowicy świńskiej 20.000 ÷ 30.000 mg O₂/dm³, a dla podmiotu kurzego 30.000 ÷ 40.000 mg O₂/dm³. Nadmierne nawożenie gnojowicą powoduje trwałe, a częstokroć nieodwracalne zmiany w środowisku glebowym, przejawiające się niszczeniem drzewostanu i naturalnych zbiorowisk szaty roślinnej, przy równoczesnym pojawianiu się flory synatotropijnej prowadzącej do zachwaszczenia gruntów rolnych i użytków zielonych. Nawożenie gleby wysokimi dawkami gnojowicy może prowadzić w konsekwencji do zahamowania życia biologicznego i utraty zdolności jej samooczyszczania. Niewłaściwe składowana i nieuzdatniona gnojowica może być też przyczyną silnego zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych. Degradacji środowiska sprzyjają również mikroorganizmy występujące z gnojowicy, zwłaszcza ich odmiany chorobotwórcze w stosunku do ludzi i zwierząt.

Dla gospodarczego wykorzystania gnojowicy stosowane są następujące systemy:

rolnicze zagospodarowanie gnojowicy surowej;
rolnicze zagospodarowanie gnojowicy wstępnie uzdatnionej;
biologiczne unieszkodliwianie gnojowicy za pomocą osadu czynnego;
beztlenowa fermentacja gnojowicy (produkcji biogazu);
wytwarzanie kompostu.

12.5 OCENA SPOSOBÓW REKULTYWACJI SKŁADOWISKA W LEPINIE

12.5.1 Wstęp

Rekultywacja składowiska i ponowne zagospodarowanie terenu stanowi ostatni etap gospodarki odpadami. Działania organizacyjno - techniczne i związane z tym przedsięwzięcia, polegają na odtworzeniu lub ukształtowaniu nowych wartości użytkowych zdegradowanego terenu.

W Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów, w paragrafie 17,18 zapisano:

§ 17

W procesie zamknięcia składowiska odpadów lub jego części wykonuje się prace rekultywacyjne w sposób zabezpieczający składowisko odpadów przed jego szkodliwym oddziaływaniem na wody powierzchniowe i podziemne oraz powietrze, integrujący obszar składowiska odpadów z otaczającym środowiskiem oraz umożliwiający obserwację wpływu składowiska odpadów na środowisko.

Po zakończeniu eksploatacji składowiska odpadów innych niż niebezpieczne
i objęte lub składowiska odpadów obojętnych lub innych części, skarpy oraz powierzchnię korony składowiska porządkuje się i zabezpiecza przed erozją wodną i wietrzną przez wykonanie odpowiedniej okrywy rekultywacyjnej, której konstrukcja uzależniona jest od właściwości odpadów.
Minimalna miąższość okrywy rekultywacyjnej dla składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i objęte powinna umożliwić powstanie i utrzymanie trwałej pokrywy roślinnej.

§ 18

Na koronie składowisk odpadów niebezpiecznych oraz składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne nie mogą być wykonywane inwestycje przez okres 50 lat od dnia zamknięcia instalacji związanych
z funkcjonowaniem składowiska.
Okres 50 lat od dnia zamknięcia składowiska odpadów może być skrócony, jeżeli z ekspertyzy geotechnicznej oraz z ekspertyzy sanitarnej, dołączonej do wniosku o zmianę decyzji o zgodzie na zamknięcie składowiska, wynika, że prowadzenie na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne prac, o których mowa w ust. 1, nie spowoduje zagrożenia dla życia , zdrowia ludzi lub dla środowiska.
Ekspertyza sanitarna, o której mowa w ust. 2, powinna być pozytywnie zaopiniowana przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

Przeprowadzenie rekultywacji terenu na którym znajdowało się składowisko
ma na celu:

- wyeliminowanie lub minimalizację ujemnego wpływu na środowisko wodno-gruntowe,

- wyeliminowanie ujemnego wpływu na powietrze atmosferyczne,

- przywrócenie lub ukształtowanie nowych walorów krajobrazu lokalnego,
ze szczególnym uwzględnieniem rzeźby terenu i stosunków wodnych,

- przywrócenie wartości użytkowej gruntów.

Rekultywację można wykonać poprzez:

- techniczo-biologiczny sposób zagospodarowania terenu,

- wywiezienie zdeponowanych odpadów na prawidłowo funkcjonujące składowisko.

Techniczo-biologiczny sposób rekultywacji polega na tym, że:

· Rekultywacja techniczna uwzględnia:

- ukształtowanie terenu,

- uregulowanie stosunków wodnych,

- odtworzenie gleb metodami technicznymi,

- odgazowanie składowiska,

- budowę dróg dojazdowych.

· Rekultywacja biologiczna obejmuje:

- zabiegi związane z zagospodarowaniem nieużytków (terenu zdegradowanego) mających na celu odtworzenie warunków do życia roślin,

- dobór roślin do zasiewu i nasadzeń,

- odbudowę zboczy i skarp z wykorzystaniem właściwej roślinności
i odpowiednich materiałów jak np. geomembrany, geowłókniny.

Powierzchnia składowiska w Lepinie wynosi 1,20 ha, a zdeponowano w nim
4737 Mg odpadów.

12.5.2 Rekultywacja składowiska sposobem techniczno-biologicznym.

Rekultywacja tego typu składowisk, jak w Lepinie polegać powinna na:

· Przykryciu składowiska:

- warstwa ziemi uprawnej o grubości 0,2 m

- warstwa ziemi gliniastej o grubości 0,8 m

- warstwa rozprowadzająca gazy o grubości 0,2 m. Warstwę tą należy usypać na żwirze o zaleconej granulacji O 16/32 mm, bezpośrednio na nie zagęszczoną warstwę odpadów.

· Wykonaniu rowu odwadniającego wokół wysypiska i ujęcie wód opadowych.

· Wykonaniu zasiewów i nasadzeń roślinności.

· Monitoringu składowiska.

12.5.2.1 Monitoring składowiska.

W rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów
(Dz. U. Nr 220, poz. 1858) w fazie poeksploatacyjnej zapisano:

§ 2. Monitoring składowiska odpadów obejmuje:

3) fazę poeksploatacyjną – okres 30 lat, licząc od dnia uzyskania decyzji
o zamknięciu składowiska odpadów.

§ 5. Monitoring w fazie poeksploatacyjnej polega na:

1) badaniu wielkości opadu atmosferycznego z pomiarów prowadzonych na terenie składowiska odpadów lub poza nim, o ile w trakcie oceny stanu wyjściowego lub procedury zamknięcia składowiska odpadów wskazano stację meteorologiczną reprezentatywną dla lokalizacji składowiska odpadów;

2) pomiarze poziomu wód podziemnych,

3) kontroli osiadania powierzchni składowiska odpadów w oparciu o ustalone repery;

4) badaniu parametrów wskaźnikowych, ustalonych zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 4
i 5, w wodach powierzchniowych, odciekowych, podziemnych i gazie składowiskowym;

§ 6.1. Badanie wielkości opadu atmosferycznego odbywa się raz dziennie w fazie eksploatacji i fazie poeksploatacyjnej.

13 Zakres parametrów wskaźnikowych oraz minimalną częstotliwość badań wód powierzchniowych, odciekowych, podziemnych oraz gazu składowiskowego
w poszczególnych fazach eksploatacji składowiska odpadów określa załącznik do rozporządzenia, z zastrzeżeniem ust. 3

14 Jeżeli z wyników monitoringu prowadzonego przez okres 5 lat od zamknięcia składowiska odpadów wynika, że składowisko nie oddziałuje na środowisko, właściwy organ może zmniejszyć częstotliwość badań poszczególnych parametrów wskaźnikowych, o których mowa w § 5 pkt 4, nie rzadziej jednak niż raz na 2 lata, a dla przewodności elektronicznej właściwej nie rzadziej niż raz na rok.

15 Pomiar wielkości przepływu i składu płynących wód powierzchniowych, o ile one występują w bezpośrednim otoczeniu składowiska opadów, odbywa się nie mniej niż w dwóch punktach: jeden w górnym biegu każdego cieku, powyżej składowiska odpadów, drugi w dolnym biegu, poniżej składowiska odpadów.

16 Pomiar objętości i składu wód odciekowych odbywa się w każdym miejscu ich gromadzenia, przed ich oczyszczeniem.

17 Jeżeli składowisko odpadów wyposażone jest w instalację oczyszczającą wody odciekowe, w każdym miejscu odprowadzania oczyszczonych wód odciekowych ze składowiska odpadów dokonuje się pomiaru składu wód odciekowych oczyszczonych w celu kontroli skuteczności procesu oczyszczania.

18 Pomiar emisji gazu składowiskowego odbywa się w reprezentatywnych częściach składowiska odpadów, ustalanych w instrukcji eksploatacji składowiska odpadów, w miejscach jego gromadzenia, przed wlotem do instalacji oczyszczania i wykorzystania lub unieszkodliwiania gazu składowiskowego.

§ 7.1. Ilość, głębokość oraz sposób budowy otworów do poboru prób oraz badań składu wód podziemnych określa szczegółowo pozwolenie na budowę składowiska odpadów; ilość otworów nie może być jednak mniejsza niż 3 otwory dla każdego z poziomów wodonośnych, o których mowa w ust. 2,
z czego jeden powinien znajdować się na dopływie wód podziemnych, dwa pozostałe – na przewidywanym odpływie wód podziemnych.

Jeżeli pod składowiskiem odpadów występuje więcej niż jeden poziom wodonośny, w tym użytkowe poziomy wodonośne, konieczny jest monitoring poziomów wodonośnych do pierwszego użytkowego poziomu wodonośnego włącznie.

§ 8.1.Przynajmniej raz w roku w fazie eksploatacji i w fazie poeksploatacyjnej powinien być badany przebieg osiadania powierzchni składowiska odpadów.

2. Ocenie podlega przebieg osiadania powierzchni składowiska odpadów wyznaczany metodami geodezyjnymi, z wykorzystaniem ustalonych reperów, oraz stateczność zboczy określana metodami geotechnicznymi.

Załącznik do Rozporządzenia ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. (poz. 1858):

Zakres parametrów wskaźnikowych oraz minimalna częstotliwość badań wód powierzchniowych, odciekowych, podziemnych oraz gazu składowiskowego
w poszczególnych fazach eksploatacji składowiska odpadów.

			Częstotliwość pomiarów
Lp.	Mierzony parametr	Faza przedeksploatacyjna	Faza eksploatacji	Faza poeksploatacyjna
1	Wielkość przepływu wód powierzchniowych	jednorazowo	co 3 miesiące	co 6 miesięcy
2	Skład wód powierzchniowych	jednorazowo	co 3 miesiące	co 6 miesięcy
3	Objętość wód odciekowych	brak	co 1 miesiąc	co 6 miesięcy
4	Skład wód odciekowych	brak	co 3 miesiące	co 6 miesięcy
5	Poziom wód podziemnych	jednorazowo	co 3 miesiące	co 6 miesięcy
6	Skład wód podziemnych	jednorazowo	co 3 miesiące	co 6 miesięcy
7	Emisja gazu składowiskowego	brak	co 1 miesiąc	co 6 miesięcy
8	Skład gazu wysypiskowego	brak	co 1 miesiąc	co 6 miesięcy

Wymagane jest wyznaczenie miejsc poboru wód podziemnych i pomiar ich poziomu poprzez zainstalowanie piezometrów zgodnie z wymogami zawartymi
w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. (Dz. U> Nr 220, poz. 1858). W tym celu należy opracować dokumentację hydrogeologiczną monitoringu jakości wód podziemnych, celem uzyskania decyzji Starosty Powiatowego określającej zasady prowadzenia monitoringu składowiska.

12.5.2.1 Kont rekultywacji sposobem techniczo-biologicznym.

Na podstawie przeprowadzonego szacunku wynika, że koszt rekultywacji składowiska w Lepinie będzie wynosił 790,0 tys. zł. Szacuje się, że koszty związane
z monitoringiem z rekultywanego składowiska będą wynosić (rocznie):

Lp.	Mierzony parametr	Częstotliwość pomiarów	Szacunkowy koszt w zł
1	Wielkość przepływu wód powierzchniowych i skład wód powierzchniowych	co 6 miesięcy	2.800
2	Badanie wielkości opadu atmosferycznego	raz dziennie	5.400
3	Objętość wód odciekowych i skład wód	co 6 miesięcy	4.500
4	Poziom wód podziemnych	co 6 miesięcy	1.500
5	Emisja gazu składowiskowego i skład gazu składowiskowego	co 6 miesięcy	6.000
6	Przebieg osiadania powierzchni składowanych odpadów	raz w roku	1.800
7	Razem	x	22.100

Łączny koszt monitoringu przez okres 30 lat wyniesie 663.000 zł.

Całkowity koszt rekultywacji składowiska (koszty inwestycyjne + koszty monitoringu) wyniesie 1.453.000 zł.

12.5.3 Rekultywacja poprzez wybranie odpadów i wywiezienie ich na inne składowisko.

Wybranie zdeponowanych na składowisku odpadów, które nie spełniło odpowiednich wymagań, stwarzając przez to zagrożenie dla środowiska i złożenie ich na składowisku, które spełnia te wymagania jest najefektywniejszym pod względem ekologicznym, sposobem jego rekultywacji. Teren na którym składowane były odpady może być wykorzystany gospodarczo, np. do celów rekreacyjnych, poprzez utworzenie w wyrobisku zbiornika wodnego.

12.5.3.1 Szacunkowe koszty rekultywacji poprzez wybranie i wywiezienie odpadów.

Porównując ceny za przyjęcie odpadów komunalnych na składowiskach
w Krzywopłotach, k/Karlina i w Karlinie, k/Rymania oraz uwzględniając
koszt załadunku i transportu do obliczeń przyjęto średnio 126 zł/za tonę.

Koszty rekultywacji wynoszą:

· Załadunek, transport, koszt przyjęcia: 4737 Mg x 136 zł = 644.232 zł

· Prace ziemne i inne: = 210.000 zł

· Razem = 854.232 zł

12.5.3.2 Wytyczne dotyczące działań mających na celu rekultywację składowiska.

Podjęcie decyzji o sposobie rekultywacji składowiska w Lepinie powinno być poprzedzone wykonaniem odpowiednich prac przedprojektowych.

Prace te to:

- Przeprowadzenie rozpoznania warunków wodno-gruntowych (prace geologiczne);

- Szczegółowe określenie ilości zdeponowanych odpadów m.in. na podstawie przeprowadzonych wierceń geologicznych;

- Opracowanie studium wykonalności, określające wariantowe koncepcje
i koszty rekultywacji.

Po wyborze sposobu (wariantu) rekultywacji składowiska, w oparciu o w/w prace, należy opracować szczegółową dokumentację techniczną.

Źródło informacji: archiwum, Data źródła: 2008.08.11, 14:42,
Zatwierdził do publikacji: brak danych, data publikacji: 2008.04.21, 17:43,
Historia zmian

Najnowsze
informacje

2021-05-31 22:51

Raport o stanie Gminy Sławoborze w 2020 roku

Czytaj dalej

2021-05-24 11:30

Rozporządzenie nr 16/2021 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 17 maja 2021 r. w sprawie zwalczania wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) na terenie województwa zachodniopomorskiego

Czytaj dalej

2021-05-10 11:05

Wójt Gminy Sławoborze ogłasza nabór na wolne stanowisko urzędnicze ds. Gospodarki odpadami, gospodarki komunalnej i aktywizacji zawodowej w urzędzie Gminy Sławoborze

Czytaj dalej

Wersja dla niedowidzących

Biuletyn Informacji Publicznej - www.bip.gov.pl

LICZNIK ODWIEDZIN

4571672

Od dnia 12.01.2009r.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Urząd Gminy

Poradnik petenta

Nowości w rolnictwie

Wzory formularzy podatkowych

Oferty pracy

Ogłoszenia

Prawo lokalne

Protokoły z posiedzeń

Obwieszczenia

Dane publiczne

Zamówienia publiczne

Plan pracy Rady Gminy i jej Organów

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Wiejskich Gminy Sławoborze na lata 2007-2013

Ochrona środowiska

Organizacje pozarządowe

Wybory

Lokalna strategia rozwoju

Rejestr Instytucji Kultury

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej

Koła Łowieckie na terenie Gminy Sławoborze

Inne

Petycje

Polityka Ochrony Danych

Plan gospodarki odpadami dla Gminy Sławoborze na lata 2005 - 2007 z perspektywą na lata 2008 - 2015

Wyszczególnienie

II kraina

gryficko-białogardzka

Wyszczególnienie

Ogółem gmina

Razem

Razem

Razem

Wskaźniki monitoringu prowadzone przez przedsiębiorstwa odpowiedzialne za zbiórkę, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych

Wersja dla niedowidzących